نارضایتی های اقتصادی و ناامیدی مردم از نمایندگان موجب کاهش میزان مشارکت در انتخابات مجلس شد

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حجت الاسلام مهدی ابوطالبی رئیس مرکز اندیشه های بنیادین موسسه امام خمینی (ره) در گفتگوی زنده تصویری که به مناسبت ۱۲ فروردین روز جمهوری اسلامی و با عنوان از ۹۸ درصد مشارکت تا مشارکت ۹۸ به همت بسیج دانشجوئی دانشکده الهیات و معارف دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: فرض اینکه از مشارکت ۹۸ درصدی در انتخابات به مشارکت ۴۲ درصدی رسیده‌ایم فرض درستی نیست چون نوع انتخاباتی که برگزار می شوند با هم متفاوت هستند؛ مثلاً نوع انتخابات مجلس با انتخابات ریاست جمهوری و نوع انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات شوراها متفاوت هستند؛ به گونه‌ای که در انتخابات شوراها معمولاً مشارکت مردم به نسبت انتخابات مجلس پایین تر است و یا مشارکت در انتخابات مجلس به نسبت انتخابات ریاست جمهوری خیلی پایین تر است. به هر روی در کشورمان بالاترین مشارکت مربوط به همه پرسی جمهوری اسلامی و بعد مربوط به انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، و نهایتاً مجلس خبرگان و شوراها بوده است.

وی افزود: میزان مشارکت در انتخابات در ایران با فراز و فرود همراه بوده مثلاً میزان مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال ۵۸ حدود ۵۲ درصد بوده و بعدها مشارکت ۶۲، ۶۳ و ۵۰ درصدی هم داشته ایم؛ اما پایین ترین میزان مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال ۹۸ اتفاق افتاد که ۴۲ درصد بود و البته این فراز و فرود در انتخابات ریاست جمهوری هم بوده به گونه‌ای که در اواسط دهه مشارکت ۵۰ درصدی نیز در انتخابات ریاست جمهوری داشته ایم.

رئیس مرکز اندیشه های بنیادین موسسه امام خمینی (ره) با بیان اینکه مشارکت ۴۲ درصدی در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری پایین‌ترین نرخ مشارکت در انتخابات مجلس در کشورمان بوده و این جای بحث و بررسی دارد، گفت: اپوزیسیون در دوره های مختلف انتخابات را تحریم کرده با این وجود اگر بخواهیم در این دوره از انتخابات کاهش مشارکت را نتیجه تحریم اپوزیسیون بدانیم پس تکلیف انتخابات های قبلی که با وجود تحریم مشارکت بیشتر بوده چه می شود. همچنین در این دوره اصلاح طلبان نه تنها انتخابات را تحریم نکردند بلکه هم لیست دادند و هم مشارکت کردند منتها بنده این نکته را می پذیرم که وقتی صلاحیت برخی از نمایندگان اصلاح طلب تایید نشد این موضوع روی مشارکت برخی از اصلاح طلبان تاثیر گذاشت. معتقدم در انتخابات اخیر علت کاهش مشارکت بیشتر متاثر از نارضایتی مردم از وضعیت اجرایی کشور و حتی نارضایتی از مجلس بوده است چون ما در این سالها شاهد اتفاقات بدی در رابطه با بیکاری، گرانی ها و افزایش قیمت دلار و از این دست اتفاقات بودیم.

ابوطالبی با اشاره به اینکه نارضایتی اقتصادی و اجتماعی مردم و همچنین ناامیدی از مجلس و مسئولان برای رفع این نارضایتی ها در کاهش مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی موثر بوده، اظهار کرد: نظارت استصوابی به هیچ وجه در کاهش مشارکت مردم در انتخابات مجلس شورای اسلامی اثر گذار نبوده چرا که در دوره‌های متعدد نظارت استصوابی وجود داشته اما مشارکت بالای ۶۰ درصد را نیز داشته ایم. همچنین در برخی از دوره ها با وجود نظارت استصوابی مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۸۵ و یا بیش از ۷۵ درصد بوده است.

وی خاطر نشان کرد: در انتخابات ریاست جمهوری سال ۵۸، ۱۲۴ کاندیدا ثبت نام کردند و صلاحیت همه آنها نیز تایید شد اما میزان مشارکت در این انتخابات ۶۷ درصد و ۳۰ درصد کمتر از میزان مشارکت در همه پرسی جمهوری اسلامی بود. همچنین در انتخابات شوراها نظارت استصوابی شورای نگهبان وجود ندارد اما بالاترین میزان مشارکت در این انتخابات ها ۶۲ و ۶۳ درصد و کمترین آن ۴۲ و ۴۹ درصد بوده است. پس می توان نتیجه گرفت که نظارت استصوابی نقشی در کاهش مشارکت در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی نداشته است.

رئیس مرکز اندیشه های بنیادین موسسه امام خمینی (ره) گفت: یکی از دلایل پایین آمدن میزان مشارکت در انتخابات ناامیدی مردم از مسئولان برای حل مشکلات کشور اعم از وجود مشکل ربا در بانک ها، عدم تحقق عدالت و تبعیض است با این وجود مشکل عموم مردم این نیست که چرا نظام اسلامی است و چرا قوانین اسلامی پیاده می‌شوند. به هر روی امروز مردم معتقدند که عملکرد برخی از مسئولین منطبق با ایده آل های اسلامی نیست و این یعنی اینکه مشکل آنها اسلامیت نظام نیست.

ابوطالبی افزود: واقعیت این است که کسی آماری ندارد که بگوید عموم جوانان ما اصل جمهوری اسلامی را نمی خواهند. به هر روی ما در دانشگاه ها و در جامعه با جوانان ارتباط داریم و وقتی از آنها می پرسیم مشکل شما چیست عموم آنها می گویند بیکاری و ازدواج و از طرفی معتقدند اگر این مشکلات حل شوند دیگر مشکلی ندارند با این وجود مشکل جوانان اسلامیت نظام نیست ولی اشکالی که وارد می دانند این است که چرا در مملکت اسلامی باید چنین مشکلاتی وجود داشته باشند که جوان مسلمان نتواند ازدواج کند.

وی با بیان اینکه ما منکر این نیستیم که قشری از جوانان نظام اسلامی و حتی اصل اسلام را نمی خواهند ولی واقعا وضعیت اینگونه نیست که بگوییم عموم مردم و یا عموم جوانان این گونه هستند، افزود: واقعیت این است که اگر بخواهیم بفهمیم مردم چقدر جمهوری اسلامی را می خواهند و چقدر جمهوری اسلامی مورد قبول آنهاست در نظام های دموکراتیک از طریق برگزاری رفراندوم این کار را انجام نمی‌دهند و اندیشمندان و حقوقدان ها نیز هیچ وقت برگزاری رفراندوم را توصیه نمی کنند چون بنا نیست هر بار به خاطر بروز یک سری علائم نارضایتی در جامعه بگوییم رفراندوم برگزار شود و اصل نظام را دوباره به رفراندوم بگذاریم.

رئیس مرکز اندیشه های بنیادین موسسه امام خمینی (ره) گفت: زمانی شایسته است که رفراندوم در مورد اصل یک نظام برگزار شود که شواهدی وجود داشته باشد مبنی بر اینکه مشارکت مردم در انتخابات و مقبولیت آن نظام خیلی پایین آمده و بالاخره در این موضوع تردید کنیم که بخش متنابهی از مردم آن نظام را نمی خواهند با این وجود اگر بنا باشد که چنین تردیدی صورت بگیرد و برگزاری یک رفراندوم لازم باشد این تردید در کشور های اروپایی در حال پدید آمدن است چون مشارکت در این کشورها نزدیک به ۴۰ تا ۵۰ درصد است و این در حالی است که متوسط مشارکت مردم ایران در انتخابات بین ۶۵ تا ۷۰ درصد است. پس هیچ اندیشمند و حقوق دانی این میزان مشارکت را علامت این نمی داند که عمومیت مقبولیت نظام جمهوری اسلامی زیر سوال رفته است و باید یک بار دیگر رفراندوم برگزار شود.

ابوطالبی تصریح کرد: به دنبال وقوع اعتراضات در فرانسه و یا حتی در قضیه وال استریت در آمریکا بحث نگاه های سوسیالیستی در مقابل نگاه های سرمایه داری و لیبرالیستی مطرح شد با این وجود این می توان گفت که این اعتراضات علامت تردید در مدل سرمایه داری و لیبرالیستی بود اما آیا فرانسوی ها یک بار هم گفتند که باید یک بار دیگر اصل نظام را به رفراندوم بگذاریم.

وی با تاکید بر اینکه در نظام اسلامی هیچ گاه به ما تاکید نشده که اصل نظام را به همه پرسی بگذاریم، افزود: در نظام اسلامی مشارکت و رای مروم و مقبولیت مردمی نظام مهم است اما این به این معنا نیست که ما هر چند وقت یکبار از مردم رای گیری کنیم که آیا اصل نظام اسلامی و امام جامعه را می خواهند یا نه.