جوانان قربانی ندانم کاری های سیاست گذاران فرهنگی شده اند

به گزارش خبرگزاری مهر، متنی که در ادامه می‌آید یادداشتی از محمد حسین مختاری رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به مناسبت سالروز ولادت حضرت علی اکبر علیه السلام و روز جوان است.

ولادت باسعادت حضرت علی اکبر (ص) که به نام روز جوان نام گذاری شده است از یک سو از شأن و منزلت بی بدیل آن حضرت به عنوان نماد رشادت، معرفت، عقلانیت، بصیرت و لزوم الگوپذیری جوانان از آن حضرت حکایت دارد و از سوی دیگر طرح مسائل و مشکلات نسل جوان بالاخص در زمینه‌های فرهنگی و معرفتی را دو چندان می‌سازد.

گفتنی است جوانی مهم‌ترین و حساس‌ترین مرحله از زندگی انسان به شمار می‌آید که با پرخاشگری و حریف طلبی جوانان به اوج خود می‌رسد؛ چرا که کودک آرام دیروز به جوان پرشور امروز تبدیل شده است و این شور گرایی ایجاد برخی رفتارهای بحران زا را اجتناب ناپذیر می‌سازد.

در این میان پروسۀ گذار از دوران پرفشار مدرسه که به نام اصول تربیتی، باید و نبایدهای فراوانی از سوی نظام آموزشی کشور بر رفتار شکننده نوجوانان و جوانان تحمیل می‌کند، روحیات و خلقیات نسل جوان را به مثابۀ فنر فشرده شده‌ای قرار می‌دهد که تبعات آن در دانشگاه در قالب افت تحصیلی، تشدید پرخاشگری و دین گریزی سر باز می‌کند.

و به راستی جوانی که تا دیروز به آموزه‌ها و مناسک دینی و معرفتی تعبداً اهتمام می‌ورزید به یکباره با عنصر تشکیک و تردید با مسائل دینی مواجه می‌شود، و از آنجا که فضای فرهنگی و نخبگانی جامعه در راستای ترویج عقلانیت دینی و پاسخگویی به شهبات دینی و معرفتی جوانان تعریف نشده است، لذا نه تنها جوانان جز شعار، پاسخ دیگری در همراهی با مسائل و مشکلات دینی خود نمی‌بینند بلکه در عمل از ساحت خانواده و اجتماع طرد می‌شوند و اینچنین، برای رهایی از بحران اعتقادی و معرفتی خود به سمت برخی ناهنجاری‌های اخلاقی و رفتاری کشیده می‌شوند.

اما به راستی ریشه این بحران و چالش کجاست؟ تأمل و نگاه کلان و راهبردی به بحران‌های موجود در میان جامعۀ جوان کشور، از مشکلات عدیده در فضای فرهنگی جامعه حکایت دارد.

باید اعتراف نمود، جوانان قربانی ندانم کاری‌های سیاست گذاران فرهنگی شده اند؛ به عبارت دیگر، جوانان در حصار ناکارآمدی حوزه و دانشگاه گرفتار آمده اند که میوۀ تلخ عدم بازتولید دین و رکود زائد الوصف این دو نهاد معرفتی، ارتقای معرفت دینی جوانان را به رویایی دست نیافتنی تبدیل کرده است. که نتیجۀ شوم این رکود را می‌توان در فقر فرهنگی شدید رسانۀ ملی به عنوان خروجی تولیدات محتوایی حوزه و دانشگاه مشاهده کرد، رسانه‌ای که متأسفانه مدتهاست دیگر به مثابۀ دانشگاه عمل نمی‌کند و ترویج برنامه‌های مروج افسردگی و ناامیدی و ترویج نهیلیسم، به رویۀ ثابت این رسانه اثر گزار تبدیل شده که دود فقر رسانه‌ای به چشم جوانان می‌رود.

فراموش نکنیم انقلاب اسلامی از حقیقت ناب دین بهره گرفت؛ لیکن در سال‌های اخیر، تقلیل گرایی و بازنشر خام معارف دینی و بی اعتنایی به معارف ناب اهل بیت (ع) و اصرار بر باز تولید تقلیلی خام مسائل دینی، موجب شده است تا تولید محتوای معرفت شناسانه در نهادهای معرفت ساز همچون حوزه و دانشگاه، جای خود را به دانشنامه نویسی، دایره المعارف نویسی و موسوعه نگاری بدهد.

در این بین، این نسل جوان است که در دوگانۀ ناکارآمدی عدم بازتولید معارف دینی در حوزه و موج سهمگین القای خصومت دینی در میان روشنفکران غرب زده در دانشگاه گرفتار شده است، حال برای برون رفت از این نقیصه باید عقلانیت دینی را مورد نظر قرار داد که حلقۀ مفقودۀ تحقق معرفت زایی در میان جوانان به شمار می‌آید. چرا که در ساحت عقلانیت، عرفان گرایی افراطی فارغ از تفکر و تعقل به قهقرا خواهد رفت و ماهیت دین ستیزانۀ روشنفکران غرب زده برای جامعۀ جوان کشور آشکار خواهد شد.