تلاش جمهوری اسلامی ایران در شرایط «حساس کنونی شیوع ویروس کرونا» برای بازگرداندن محکومان ایرانی در خارج از کشور

تلاش جمهوری اسلامی ایران در شرایط «حساس کنونی شیوع ویروس کرونا»‌ برای بازگرداندن محکومان ایرانی در خارج از کشور

یک مقام قضایی ایران از رایزنی با دیگر کشورها برای مبادله محکومان خبر داده و می‌گوید:‌ در پی شیوع ویروس کرونا،‌ از اسفند گذشته، در حال رایزنی با کشورها به منظور تبادل زندانیان هستیم. در هفته‌های اخیر تعدادی از زندانیان کشورهای دیگر از جمله رولان مارشال، پژوهشگر فرانسوی، در مبادله با یک زندانیان ایرانی آزاد شدند.

به گزارش رادیو فرانسه، محمود عباسی،‌ معاون حقوق بشر و امور بین‌الملل وزیر دادگستری ایران و رییس کمیته انتقال محکومان می‌گوید: «با توجه به شرایط حساس کنونی و شیوع کرونا، از اسفندماه سال گذشته، در حال رایزنی با کشورها به منظور تبادل زندانیان دو کشور هستیم و پیگیری‌های کمیته انتقال محکومان از طریق وزارت امور خارجه و اینترپل نتایج مثبتی به همراه داشته که تداوم می یابد».

این مقام ارشد وزارت دادگستری ایران با بیان اینکه «ایران آماده انتقال محکومان دیگر کشورها» است،‌ افزود: هم اکنون دو هزار و ۶۰۰ محکوم أفغان آماده انتقال به کشور متبوع خود هستند. همین منبع یادآور شد: برخی کشورهای آسیای مرکزی هم با مبادله زندانیان موافقت کرده‌اند.

محمود عباسی تاکید کرد: بر أساس «دیپلماسی فعال حقوقی و قضایی و سیاست انسانی مبتنی بر حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، مبادله و انتقال محکومان در شرایط حساس کنونی کشورها و در چارچوب سیاست‌های بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران قابل توجیه است».

طی هفته‌های اخیر، تعدادی از محکومان ایرانی با زندانیان کشورهای دیگر مبادله شدند. ۱۶ نفر از محکومان ایرانی که سال‌های دوران محکومیت خود را در زندان‌های جمهوری آذربایجان و تایلند می‌گذراندند، همزمان با آغاز سال جدید خورشیدی (۱۳۹۹) به ایران منتقل شدند. اتهام بیشتر این افراد قاچاق مواد مخدر است و در چارچوب موافقت‌نامه انتقال محکومان باید ادامه محکومیت خود را در زندان‌های ایران بگذرانند.

طی سال گذشته (۱۳۹۸)، به گفته مقامات وزارت دادگستری ایران، حدود ۷۰۰ نفر از محکومان دیگر کشورها، از ایران به کشورهای خود منتقل شدند. بیشتر این زندانیان، افغانستانی بودند. همچنین حدود ۴۰۰ نفر از محکومان ایرانی هم از دیگر کشورها به ایران تحویل داده شدند.

 همزمان با نخستین روز از سال جدید خورشیدی (۱۳۹۹)، سخنگوی قوه قضائیه ایران، با انتشار بیانیه‌ای از بازگشت یکی از محکومان ایرانی از فرانسه خبر داده و اعلام کرد: «یک هموطن بی‌گناه ایرانی با توطئه‌آفرینی عوامل آمریکا در خاک فرانسه مورد اتهامات واهی واقع (...) و به حبس محکوم گردیده بود».

این مقام قوه قضائیه ایران در ادامه افزود: «این هموطن، در نتیجه پیگیری‌های بین‌المللی و تدابیر قوه قضائیه و با مبادله با یک زندانی فرانسوی که به جرم جاسوسی در ایران زندانی بود، از زندان استکبار آزاد شد و به میهن بازگشت».

در بیانیه قوه قضائیه ایران نامی از دو زندانی ایرانی و فرانسوی برده نشده بود. اما کاخ الیزه‌، مقر ریاست جمهوری فرانسه، روز شنبه دوم فروردین، آزادی رولان مارشال، پژوهشگر فرانسوی را که در ایران در زندان به سر می‌برد، تائید کرد.

شهروند ایرانی هم که در این مبادله زندانیان آزاد شد،‌ جلال روح‌الله نژاد است که به درخواست آمریکا و به اتهام دور زدن تحریم‌های این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران در جنوب فرانسه زندانی بود و در در انتظار استرداد به آمریکا به سر می‌برد.

رولان مارشال، پژوهشگر فرانسوی در أمور آفریقا و شریک زندگی فریبا عادل‌خواه، در ژوئن سال گذشته برای دیدار با شریک زندگی خود به ایران سفر کرده بود اما در فرودگاه بین‌المللی در تهران دستگیر و ماه‌ها به اتهام «اجتماع و تبانی بر ضد امنیت کشور» زندانی بود.

فریبا عادل‌خواه، پژوهشگر و دکترای جامعه شناسی از فرانسه، در سفری به ایران نخست به «جاسوسی» و سپس با رفع این اتهام، ‌به اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی بر ضد امنیت کشور» به زندان محکوم شد. امانوئل ماکرون، در گفتگوی تلفنی اخیر خود با حسن روحانی، یک بار دیگر خواستار آزادی فربیا عادل‌خواه شد..

برخی منابع داخلی هم، روز سه‌شنبه ۱۹ فروردین، از آزادی نگار قدسی‌کنیِ، که به اتهام نقض قوانین تجاری ایالات متحده آمریکا از ماه ژوئن ۲۰۱۷ در استرالیا در بازداشت به سر می‌برد،‌ خبر دادند.

جمهوری اسلامی ایران،‌ با طرح این ادعا که «اتهام نگار قدسی کنی در خصوص نقض قوانین حقوق بشر برای ایران به اثبات نرسیده است» بارها برای آزادی وی تلاش کرده و چهار بار سفیر استرالیا درایران را برای ادای توضیحات به وزارت أمور خارجه ایران فراخوانده بود.