شیوع ویروس کرونا چه زمانی به پایان می رسد؟

شیوع ویروس کرونا چه زمانی به پایان می‌رسد؟
شیوع ویروس کرونا در جهان تا کنون بیش از ۱.۴ میلیون نفر را به بیماری کووید ۱۹ مبتلا کرده و افزون بر ۸۳ هزار تن را به کام مرگ فروبرده است؛ روز به روز نیز به شمار کشورهایی که وارد دوره قرنطینه می‌شوند، افزوده می‌شود و تعداد بیشتری از مردم به دلیل بیکاری ناخواسته فقیرتر و افسرده‌تر می‌شوند. این وضعیت بغرنج کی به پایان می‌رسد؟

به گزارش یورو نیوز، پاسخ به این سوال نیاز به بررسی چند موضوع مورد تردید درباره ویروس کرونا دارد. اول این که مشخص شود ابتلا به این ویروس تا چه حدی بهبودیافته‌گان را با مصونیت در برابر آن مواجه می‌کند. دوم تعیین سریع‌ترین زمانی که دانشمندان موفق به کشف و تولید واکسن بیماری کووید ۱۹ خواهند شد و در نهایت برآورد هزینه‌ها و مزایای قرنطینه طولانی‌مدت کشورها و این که دولت‌ها از نظر اقتصادی و سیاسی تا چه زمانی می‌توانند از عهده ادامه آن برآیند.

این موارد در قالب ۸ پرسش و پاسخ قابل پیگیری است:

۱.شیوع کرونا چگونه تمام می‌شود؟
در پاسخ به سوال یک اجماع در مورد صاحبنظران در سراسر جهان وجود دارد. به اعتقاد آنها پایان شیوع ویروس کرونا زمانی رخ خواهد داد که یک مصونیت گله‌ای(Herd Immunity) یا عمومی در برابر آن ایجاد شود. این سطح از مصونیت زمانی اتفاق می‌افتد که بخش قابل توجهی از مردم جامعه در برابر بیماری همه‌گیر محافظت شوند و عدم ابتلای آنها تقریبا قطعی شود. برای رسیدن به مرحله دو راه وجود دارد: نخست این که محققان واکسنی موثر را برای ایمن‌سازی افراد کشف کنند و تولید و توزیع آن در مراکز بهداشتی به سطح کافی برسد و در دسترس عموم قرار گیرد. راه دوم هم این است که بخشی زیادی از جامعه به این ویروس مبتلا شوند و آنهایی که زنده ماندند از طریق پادتن یا آنتی‌بادی تولید شده در بدنشان در برابر ابتلای دوباره به آن مقاوم شوند.

۲.چگونه باید به دوره مصونیت عمومی برسیم؟
بسیاری از کشورها برای رسیدن به دوره مصونیت گله‌ای این استراتژی را انتخاب کرده‌اند که با محدود کردن ارتباطات اجتماعی شتاب شیوع ویروس را تا حد ممکن کاهش دهند. بر همین اساس، مشاغل غیرضروری، مدارس، دانشگاه‌ها و تمامی تجمعات و مناسبت های عمومی تعطیل شده و از مردم خواسته شده تا حد ممکن در خانه بمانند. آنها در تلاشند تا از این طریق ظرفیت سیستم پزشکی و درمانی خود را از فشار بیش از حد دور نگاه دارند تا کارآیی آن برای نجات هر چه بیشتر بیماران افزایش یابد. همچنین با به صفر رسیدن شیب صعود مبتلایان به بیماری کووید ۱۹ این فرصت برای کشورها فراهم می‌شود تا ظرفیت نظام بهداشتی و درمانی خود را افزایش دهند و با افزایش توان آزمایش افراد مشکوک به بیماری، فاصله زمانی باقی مانده تا آغاز دوره مصونیت عمومی را طی کنند.

۳.قرنطینه چه وقتی لغو می‌شود؟
مردم نباید انتظار داشته باشند که زندگی به سرعت به حالت عادی برگردد. لغو سریع محدودیت‌ها می‌تواند بار دیگر شتاب سرایت ویروس را افزایش دهد و موج دوم آن را خیلی زود به حرکت وادار کند. متخصصان معتقدند که بهترین زمان لغو کامل محدودیت‌ها وقتی است که موارد ابتلای جدید به صفر برسد ولی تا پیش از آن می‌توان گام به گام و بر اساس ملاحظات کارشناسی برخی محدودیت‌ها را کنار گذاشت. مطابق تجربه موجود کشورهای درگیر ویروس کرونا یک دوره قرنطینه موفق حداقل ۲ تا ۳ ماه باید برقرار باشد و دوره ایده‌آل آن حدود ۶ ماه است. اما دانشمندان بریتانیایی هشدار می‌دهند که تنها پس از دو هفته نزول مستمر موارد ابتلا، کشورها باید نسبت به کاهش قدم به قدم محدودیت‌ها اقدام کنند.

البته یک رویکرد آمریکایی نیز نسبت به نحوه لغو قرنطینه نیز وجود دارد. مطابق این رویکرد، همزمان با بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها ضمن این که باید مردم را همچنان به کاهش ۷۵ درصد ارتباطات روزانه و رعایت فاصله اجتماعی تشویق یا وادار کرد، به طور منظم باید در هفته از ۷۵۰ هزار نفر آزمایش ابتلا به ویروس کرونا گرفت؛ به محض این که آمار از شتاب‌گیری شیوع ویروس حکایت داشت، باید محدودیت‌ها را بار دیگر تشدید کرد.

۴.چرا انجام تست کرونا بسیار مهم است؟
این ویروس خطرناک بسیار ویرانگر است، نه به این دلیل که مرگبار است، بلکه به دلیل اینکه موذی است. بسیاری از کسانی که به این ویروس مبتلا می‌شوند به راحتی توان انجام کارهای روزانه خود را دارند و چندان احساس بیماری نمی‌کنند ولی در عمل عامل شیوع این ویروس در جامعه هستند. این امر اهمیت انجام گسترده آزمایش یا تست کرونا را دو چندان می‌کند چرا که از طریق نتیجه آن می‌توان افرادی را که علائم بارز بیماری را ندارند، قرنطینه کرد و اطرافیان آنها را از ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در امان نگاه داشت. همچنین اگر کسی پیشتر به این بیماری مبتلا شده باشد، علائم پادتن ساخته شده در بدون او آشکار می‌شود. آزمایش این پادتن می‌تواند از میزان مصونیت در برابر ابتلای دوباره نشان داشته باشد و موجب لغو محدودیت‌های اجتماعی او شود.

۵.چرا کشور محل زندگی شما مهم است؟
اگر فرد مبتلا در کشوری دارای نظام استبدادی همچون چین زندگی کند یا در کشوری دموکرات که حقوق فردی تصریح شده بسیاری در قانون وجود دارد، از نظر ویروس کرونا فرق می‌کند. دولت چین قادر است با اعمال کنترل‌های سختگیرانه در مورد تردد و ارتباطات فردی مبتلایان مهار ویروس کرونا را تسریع کند و با کمک اعمال فشار نیروی قهریه انتقادهای مشاغل و افکارعمومی را خاموش کند. اما در کشوری دموکرات که دولت‌ها برای ورود به حریم شخصی افراد و بررسی اطلاعات فردی آنها با محدودیت مواجه‌اند و مطبوعات به نسبه آزادی وجود دارد، مبارزه با کرونا دشوارتر است. همچنین یک کشور فقیر به راحتی نمی‌تواند خسارات اقتصادی ناشی از قرنطینه طولانی‌مدت را تحمل کنند و اغلب این کشورها از زیرساخت‌های بهداشتی و نظام درمانی فراگیر و کارآمدی برخوردار نیستند.

۶.ساخت واکسن کرونا چقدر طول می‌کشد؟
ده‌ها شرکت داروسازی و مرکز تحقیقات دانشگاه در سراسر جهان در تلاش برای پیروزی در رقابت برای کشف و ساخت واکسن بیماری کووید ۱۹ هستند ولی هیچ تضمینی وجود ندارد که حتی یکی از آنها حتما موفق می‌شود. ساخت واکسن به طور معمول یک فرایند طولانی و پیچیده است که شامل سال‌ها آزمایش برای حصول اطمینان از ایمن بودن و موثر بودن آن است. البته برخی از محققان ادعا کرده اند که می‌توانند طی ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از همه گیری ویروس کرونا در جهان، واکسن آن را کشف کنند؛ ادعایی که از نظر بسیاری از متخصصان بسیار بلندپروازانه است. البته برخی دیگر از دانشمندان نیز در تلاشند تا با استفاده از رویکردهای نوین، شناسایی ژنتیک ویروس و تزریق آن، سلول‌های انسان را به ساختن پروتئینی که به واکنش سیستم ایمنی بدن را کمک می‌کند، وادار کنند. در هر صورت هر دو دسته از محققان از مردم می‌خواهند تا خوشبینی خود را نسبت به موفقیت زودهنگام آنها حفظ کنند.

۷.راه دوم مصونیت عمومی چقدر عملی است؟
برای پاسخ به این سوال دو ابهام جدی وجود دارد. نخست این که هنوز مشخص نیست که فرد مبتلا به ویروس کرونا پس از بهبودی نسبت به ابتلای دوباره مصونیت خواهد داشت یا خیر. تاکنون موارد معدودی در چین، ژاپن و کره جنوبی برای بار دوم و در فاصله کوتاهی پس از بهبودی به این ویروس مبتلا شده‌اند. دوم این که هنوز معلوم نیست که با ابتلای چند درصد افراد یک جامعه مصونیت گله‌ای یا عمومی در برابر ویروس کرونا ایجاد خواهد شد. به عنوان مثال این نسبت در مورد دیفتری ۷۵ درصد و برای سرخک ۹۱ درصد بوده است. هر چند که پاتریک والانس، مشاور علمی ارشد دولت بریتانیا، در ماه فوریه این رقم را ۶۰ تخمین زده ولی این عدد تنها یک تخمین بوده و هنوز کشور دیگری آن را تایید نکرده است.

همچنین این ابهام وجود دارد که رسیدن به آستانه لازم برای مصونیت گله‌ای چقدر طول خواهد کشید. گذشته از این این سوال نیز بی‌پاسخ مانده که اگر دولت‌ها برای تسریع این روند، محدودیت‌های عمومی فعلی را لغو کنند، میزان مرگ و میر ناشی از بیماری چقدر خواهد شد و چه میزان هزینه بهداشتی و درمانی تحمیل خواهد کرد؟ آیا اساسا نظام درمانی کشورها توان مواجهه با چنین شرایطی را خواهند داشت؟ در مقابل نتایج برخی تحقیقات نشان می‌دهد که تعداد واقعی مبتلایان می تواند ۵ تا ۳۰ برابر موارد تایید شده توسط دولت‌ها باشد، لذا این امیدواری وجود دارد که در برخی کشورها که با شیوع بالای ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند، فاصله زمانی چندانی تا رسیدن به مرحله مصونیت عمومی باقی نمانده باشد.

۸.چه متغیر دیگری برای ثبت خط پایان وجود دارد؟
ما می‌توانیم خوش شانس باشیم و با شروع تابستان در نیمکره شمالی، ویروس کرونا نیز همانند ویروس فصلی آنفولانزا غیرفعال شود. اما هنوز مشخص نیست که هوای گرم این نقش را در قبال کرونا ایفا خواهد کرد یا خیر. حتی اگر پاسخ مثبت باشد نیز این احتمال وجود دارد که همچون آنفولانزا با فرا رسیدن پاییز بار دیگر فعال شود. برخی هم امیدوارند که به زودی یک شیوه درمانی فوق العاده مؤثر یا یک داروی شفابخش کشف شود.