«سونت‌های شکسپیر» با کرونا احیا شدند/ تجربه‌های یک رهبر ارکستر

علی رهبری موسیقیدان، آهنگساز و رهبر ارکستر که طی سال‌های گذشته مدیریت هنری ارکستر سمفونیک تهران را بر عهده داشته و طی چند دهه اخیر در کشور اتریش زندگی می‌کند با اشاره به شرایط این روزهای اهالی موسیقی در روزهای کرونایی و قرنطینه این کشور به خبرنگار مهر گفت: همان طور که علاقه‌مندان و مخاطبان موسیقی می‌دانند کشور اتریش که من سال‌های زیادی است در آنجا زندگی می‌کنم، مهد موسیقی و کانون حضور بسیاری از هنرمندانی است که در این منطقه جغرافیایی مشغول به فعالیت هستند اما امروز شرایط شیوع ویروس کرونا و روزهای قرنطینه مردم و هنرمندان را خانه‌نشین کرده است.

وی درباره پیامدهای مثبت و منفی این خانه نشینی اجباری در روزهای قرنطینه بیان کرد: در سال ۱۹۸۰ میلادی هنگامی در شهر مکزیکوسیتی کشور مکزیک کنسرتی را به همراه یک ارکستر داشتیم آقای لورین مازل رهبر ارکستر بزرگ موسیقی کلاسیک دنیا که از من به لحاظ سنی بزرگ‌تر بود در این کشور رهبری ارکستر کنسرت دیگری را به عهده داشت. این هنرمند در همان زمان طی گفتگویی که با من داشت به این نکته اشاره کرد که هر اتفاقی در زندگی قطب مثبت و منفی دارد. جمله‌ای که در آن زمان برایم بسیار ساده به نظر آمد و من خیلی نفهمیدم منظور از بیان این جمله چیست. اما همین نکته به مرور زمان نشان داد که چقدر مهم است. به ویژه اینکه در این روزهای کرونایی و قرنطینه می‌توانیم معنای دقیق‌تری از آن را جستجو کنیم.

رسیدگی به کارهای عقب‌مانده در قرنطینه

رهبری افزود: من در این شرایط است که فهمیده‌ام اگر انسان محکم به قطب مثبت خود بچسبد در هر صورت و حتی در بدترین شرایط برای او منفعت به همراه دارد. اتفاقاً به همین خاطر است که در روزهای کرونایی من و بسیاری از دوستان موسیقایی در کشور اتریش و آن‌هایی که خارج از این روزها فرصت کمتری برای در منزل ماندن داشتند سعی کرده‌ایم وقت بیشتری را در خانه بگذرانیم تا به خیلی از کارهای عقب‌مانده‌مان برسیم. شرایطی که من هم تمام عمر برای خیلی چیزها وقت نداشتم اما این بار شرایط آن برایم فراهم شده است.

این رهبر ارکستر بین‌المللی که سابقه زیادی در رهبری ارکستر کشورهای مختلف را به عهده داشته، توضیح داد: حدود چند هفته پیش من در شهر ازمیر کنسرتی را برگزار کردم و هنوز هم مشکلی برای کرونا وجود نداشت. اما وقتی به وین آمدم هم پروازها را تعطیل کردند و هم کنسرت‌ها و برنامه‌های موسیقایی به طور کامل تعطیل شد. حتی قرار بود ما در این ماه همراه تعدادی از نوازندگان برای اجرای قطعه متفاوتی به نام «زرتشت» کارهایی را آغاز کنیم که قطب منفی ماجرای کرونا اجازه این کار را به ما نداد. اما من همچنان تلاش کردم که به قطب مثبت این شرایط نگاه کنم و آن کار کردن مداوم بود. جریانی که هم اینک در خانه توسط من و همکارانم دنبال می‌شود و هر یک از ما مشغول کار روی پروژه‌هایی هستیم که روزی فکر نمی‌کردیم دوباره برای احیای آن تلاش کنیم.

احیای پروژه «سونت‌های شکسپیر»

وی افزود: یکی از پروژه‌هایی که من در ایام قرنطینه مشغول انجام آن هستم، پروژه‌ای مربوط به ۳۰ سال پیش است که من در یک پروسه هشت ساله آن را در قالب «سونت‌های شکسپیر» نوشته بودم و تصمیم داشتیم با دوستان دیگری چون احمد پژمان، شاهین فرهت و چند هنرمند درجه یک اروپایی آن را به سرانجام برسانیم که به دلایل مختلف فنی انجام آن ممکن نشد. اما این ماجرای خانه‌نشینی من در شهر وین اتریش باعث شد تا دوباره روی این پروژه متمرکز شده و کارها و تنظیمات جدیدی را در این پروژه انجام دهم.

رهبری ادامه داد: این سونت در برگیرنده ۱۵۴ آهنگ است که باید دوباره تک تک قطعات را تنظیم مجدد کرد. در همین راستا با تعدادی از دوستان هنرمندم در ایران و کشورهای دیگر مشغول مکاتبه تصویری هستم که بتوانیم تنظیم این کارها را در همین ایام قرنطینه به اتمام رسانده و برای انتشار آن اقدام کنیم.

وی تصریح کرد: این شرایط هم یکی دیگر از قطب‌های مثبت شیوع بیماری کرونا و اجباری است که این ویروس خطرناک ما را خانه‌نشین کرده و باعث شده که یک پروژه بین‌المللی بزرگ را به سرانجام برسانیم. کما اینکه اگر ماجرای بیماری و قرنطینه نبود قطعاً نمی‌توانستیم به دلیل گرفتاری‌های کاری روی این پروژه متمرکز شویم. اما این شانس برای ما پیدا شد که برای تولید و انتشار یک پروژه بین‌المللی کارهای مهمی انجام دهیم. در حقیقت الان وقتی خودم را با روزهای عادی زندگی‌ام مقایسه می‌کنم می‌بینم هم تراز و یا حتی بیشتر از آن روزها مشغول کار هستم و می‌توانم در کنار رسیدگی به خانواده‌ام که اصلاً فرصت نداشتم روزهای زیادی پیش آن‌ها باشم، کارهای خوبی را به نتیجه قطعی برسانم.

در تمام عمر این اندازه «وقت» نداشتم

مدیر هنری و رهبر سابق ارکستر سمفونیک تهران در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: این روزها جهان اصلاً شرایط خوبی ندارد و ما هر روز شاهد مرگ بسیاری از مردم دنیا بر اثر ابتلاء به ویروس کرونا هستیم که همه ما را غصه دار کرده است. اما در کنار زحمات شبانه‌روزی که تیم‌های پزشکی و پرستاری در سرتاسر دنیا می‌کنند، ما غیر از در خانه ماندن و رعایت اصول بهداشتی کار دیگری نمی‌توانیم بکنیم. پس بهتر است در این شرایط با مثبت‌اندیشی این اتفاق را برای خودمان یک شانس ارزیابی کنیم که می‌تواند کارهای عقب افتاده ما را به جریان بیندازد. فضایی اکنون بسیاری از موزیسین‌های اتریشی هم روی آن تمرکز دارند و مشغول کارهایی در حوزه موسیقی هستند که در روزهای عادی به دلیل مشغله‌های روزمره از انجام آن ناتوان بودند.

رهبری بیان کرد: من در تمام عمرم هیچ وقت این چنین وقت نداشتم که بتوانم فارغ از کارهای عقب افتاده مطالعه کنم، قطعه جدید بنویسم و با فرزندانم از نزدیک برای آموزش موسیقی آنها رابطه بیشتری داشته باشم. من حتی برای همین سونات‌های شکسپیر می‌توانم درآن واحد با ۱۵ نفر خواننده این پروژه در ارتباط باشم و با تمرکز بیشتری روی کیفیت کارهایشان نکته بگویم. پس من همه این‌ها را فرصت می‌بینم که به بهترین شکل ممکن می‌تواند به من در راستای اهداف مؤثر باشد.