دیپلماسی سایبری دوجانبه اتحادیه اروپا و برزیل

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- مهدی پورحسنی: با ورود کشورها به جامعه اطلاعاتی قرن بیست و یکم و ادغام سیاسی و اقتصادی جوامع در فضای مجازی وماهیت فراسرزمینی و جهانی این فضا، بسترها و زمینه هایی برای همکاری یا منازعه و رقابت بین واحد های سیاسی فراهم شده است و نیاز کشورها به مدیریت این منازعات یا استفاده از توانایی کشورهای دیگر برای هم افزایی در فضای مجازی تشدید شده است.

یکی از ابزارهای مدیریت اختلافات و همکاری دولت ها استفاده از دیپلماسی می باشد که با توجه به تخصصی شدن موضوعات بین المللی، این حوزه روابط انسانی را به شاخه های تخصصی مانند دیپلماسی عمومی، دیپلماسی اقتصادی و تجاری و دیپلماسی سایبری تقسیم کرده است.

بنابراین مفهوم دیپلماسی سایبری به معنی بکار بردن علم و هنر دیپلماسی برای پبشبرد منافع سایبری واحدهای سیاسی مانند دولت ها مولود این شرایط جدید است و هر چه ضریب نفوذ فضای مجازی در شئون گوناکون زندگی جوامع بیشتر شود اهمیت این فضا و دیپلماسی سایبری برای همکاری های فنی و مدیریتی مشترک، ایجاد نظام های حقوقی کنترل کننده، همکاری برای حکمرانی و ایجاد امنیت این فضا افزون شده و دیپلماسی سایبری دو و چندجانبه شکل می گیرد.

در سال های اخیر سهم اقتصاد و سیاست دیجیتال در اتحادیه اروپایی و برزیل افزایش یافته است در اتحادیه اروپایی به عنوان مثال در سال 2018 بیش از 25% شرکت ها از خدمات رایانش ابری و بیش از 10% آنها از خدمات داده های عظیم و بیشتر  20 % از آنها فروش آنلاین داشته اند.

در بخش سیاسی بسیاری از رقابت ها در فضای مجازی شکل گرفته و یکی از چالش های آن  بنام فیک نیوز و انتشاراطلاعات نادرست به یکی از دستورکار های کنفرانس امنیتی مونیخ تبدیل شده است. ازسوی دیگر برزیل بزرگترین مرکز فناوری آمریکای لاتین و دارنده رتبه 66 شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات درجهان است همچنین امنیت سایبری پس ازافشاگری اسنودن از اقدامات جاسوسی آژانس امنیت ملی آمریکا ازمقامات برزیلی  به یکی از اولویت های مهم این کشور تبدیل شده است.

استراتژی اروپا و برزیل در محیط سایبری جهانی

اتحادیه اروپایی و برزیل با انتشار اسناد راهبردی سایبری، استراتژی سایبری را در محیط خارجی شان ترسیم کردند. اتحادیه اروپایی به عنوان یکی از بازیگران جهانی عرصه سایبری تلاش دارد ضمن تنطیم و ترویج استاندارد های جهانی فناوری های نوظهور مطابق با ارزش های این اتحادیه مانند مدل حکمرانی دیجیتال اتحادیه اروپا، به ارائه روش های مدیریت تحول دیجیتال در سطح جهانی بپردازد، توسعه صادرات خدمات و کالا های دیجیتال و ایجاد شغل هایی با ارزش افزوده بالاتر از دیگر اهداف خارجی دیجیتال این اتحادیه است. برزیل نیز با انتشار استراتژی دیجیتال در سال 2018، راهبردهای خارجی این کشور را درمسائل سایبری ترسیم کرد که شامل تقویت نقش این کشور در رویدادهای بین المللی این حوزه، تحریک رقابت و حضور شرکت های برزیلی در بازارهای بین المللی و ترویج همگرایی منطقه ای در اقتصاد دیجیتال است.

دراین سند در حوزه حکمرانی اینترنت به بی طرفی شبکه ای، حریم خصوصی، آزادی بیان، رویکرد چند ذی نفعی تاکید شده است و چالش هایی نظیر مدیریت منابع حیاتی اینترنت و امنیت سایبری نیز مورد عنایت ویژه قرار گرفته  و راهبردهایی مانند تقویت موضوعات حکمرانی اینترنت در نشست های بین المللی، مشارکت با نهادهای منطقه ای و بین المللی مانند اتحادیه اروپا، گروه 20 و سازمان ملل متحد اشاره  شده و برتقویت وتوسعه مشارکت در بازارهای دیجیتال دنیا تاکید شده است.

ازهمکاری های فنی تا مشارکت راهبردی سایبری

با توجه به استراتژی های طراحی شده توسط این دو بازیگرجهانی، همکاری های برزیل و اتحادیه اروپا در دهه گذشته از همکاری های اقتصادی و فنی مانند اقتصاد و تجارت دیجیتال شروع شده و تا همکاری های امنیتی مانند مقابله با جرایم سایبری و ایجاد امنیت سایبری ادامه یافته است.

در این خصوص همکاری در خصوص نسل 5 تلفن همراه، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، هماهنگ کردن بازار دیجیتال، مقررات حمایت از داده ها و توسعه پروژهای زیر ساختی دیجیتال مشترک مانند ساخت فیبر نوری مشترک از جمله محورهای گفتگوها و همکاری های  دوجانبه بوده است.

اولین گفتگوهای سایبری در سال 2017 در برازیلیا و بروکسل برگزار شد و نقاط مشترک در صلح و امنیت بین المللی در فضای مجازی بین دو طرف شناسایی شد. دومین گفتگوهای سایبری بین دو بازیگر درفوریه سال جاری برگزار شد در این گفتگوها در خصوص تهدیدات امنیت سایبری، ابزارهای ظرفیت سازی و اعتمادسازی بحث و گفتگو شد و دو طرف برای بهبود فهم جهانی و ایجاد روش هایی برای پیش گیری از منازعات و همکاری برای ایجاد ثبات در فضای مجازی بحث و گفتگو کرده و بر همکاری در گروه های کارشناسی سازمان ملل تاکید کردند. همچنین برزیل برای تقویت محیط امنیت سایبری خود در سال 2019 به کنوانسیون بوداپست پیوست تا از ظرفیت های این کنوانسیون اروپایی نیز بهره برداری کند.

به نظر می رسد استفاده از ظرفیت های جهانی و تاثیر گذاری متقابل برای تقویت منافع ملی سایبری به یکی از جنبه های مهم دیپلماسی تبدیل شده است. اتحادیه اروپایی و برزیل نیز برای تقویت موقعیت جهانی و قدرت سایبری سعی در استفاده از این فضا کرده اند. انجام گفتگوهای سایبری دو جانبه یکی از این  تلاش ها است ولی پیش بینی به سرانجام رسیدن همکاری های راهبردی سایبری نیاز به زمان بیشتری دارد.

منابع:

https://www.itu.int/net4/ITU-D/idi/2017/index.html

https://www.itu.int/dms_pub/itu-d/opb/str/D-STR-GCI.01-2018-PDF-E.pdf

https://eucyberdirect.eu/content_research/brazils-cyber-resilience-and-diplomacy-the-place-for-europe/

https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/policies/foreign-policy

https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/policies/ict-and-standardisationhttps://ec.europa.eu/digital-single-market/en/content/europe-global-digital-player

https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/policies/next-generation-internet

http://www.mctic.gov.br/mctic/export/sites/institucional/sessaoPublica/arquivos/digitalstrategy.pdf

https://eeas.europa.eu/topics/eu-international-cyberspace-policy_en?page=1

https://www.cfr.org/blog/brazil-eu-cyber-cooperation-swinging-bridges-road-stability-cyberspace

https://www.researchgate.net/publication/313354044_Brazilian_Foreign_Policy_Towards_Internet_Governance

http://www.mctic.gov.br/mctic/export/sites/institucional/sessaoPublica/arquivos/digitalstrategy.pdf