ابهام در سلامتی کیم جونگ‌-اون و ماموریت سخت جمع آوری اطلاعات در کره شمالی

غیبت طولانی مدت کیم جونگ-اون، رهبر کره شمالی باعث طرح شایعات بسیاری درباره وضعیت سلامتی او شده و همزمان نگرانی‌هایی را نیز دربارۀ تاثیر این غیبت بر آیندۀ شبه‌جزیره کره بوجود آورده است.

با وجود آنکه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز دوشنبه مدعی شد که از وضعیت آقای کیم مطلع است، اما همچنان یکی از پرسش‌هایی که بسیاری از رسانه‌ها و سرویس‌های اطلاعاتی دولت‌های ذینفع را به خود مشغول داشته، این است که تا چه اندازه این ادعا و حتی شایعات مطرح شده قابل اتکا هستند؟

وضعیت سلامتی آقای کیم مهم است زیرا می‌تواند بر ثبات دولت پیونگ یانگ همچنین امنیت تسلیحات هسته‌ای که این کشور به کمک آنها بارها و بارها همسایۀ جنوبی خود و ایالات متحده آمریکا را تهدید کرده، تاثیر بگذارد.

چرا نمی‌توان از وضعیت کیم کسب خبر کرد؟

باید توجه داشت که جمع آوری اطلاعات دربارۀ پنهانکارترین و مرموزترین کشور جهان بسیار دشوار است و احتمالاً هیچ چیز در کره شمالی به اندازه حفظ اطلاعات درباره سلامتی کیم جونگ-اون امنیتی محسوب نمی‌شود؛ اطلاعاتی که تنها بخش کوچکی از اطرافیان او از جمله کیم یو جونگ، خواهر قدرتمندش از آن خبر دارند.

علاوه بر سختگیری‌های شدیدی که در موضوع انتشار اطلاعات درباره آقای کیم وجود دارد، یک علت دیگر این بی‌خبری نیز رفتار سئول در سالهای اخیر است.

فعالیت‌های دولت لیبرال کرۀ جنوبی که مشتاق تعامل بین دو کره است، باعث شده تا برخلاف آنچه در دهه‌های پیشین در این کشور دیده می‌شد و محافظه‌کاران همواره سیاستهای سختگیرانه‌ای در قبال همسایه شمالی داشتند و از هر وسیله و شگردی برای مهار فعالیت‌های جاه طلبانۀ پیونگ یانگ استفاده می‌کردند، اکنون دولت سئول از منابع اطلاعاتی با کیفت بالا محروم شود و عملیات جاسوسی کره جنوبی در کشور همسایه کاهش یابد.

دولت کره جنوبی تا کنون بارها گزارش‌های تأیید نشدۀ رسانه‌ها مبنی بر اینکه آقای کیم در پی جراحی قلب، سلامت شکننده‌ای دارد را رد و اعلام کرده است که هیچ فعالیت غیرمعمولی را در کره شمالی یا نشانه‌ای از وجود وضعی اضطراری در حزب حاکم این کشور یا در فعالیت‌های نظامی و دولتی پیونگ یانگ نمی‌بیند.

دفتر ریاست جمهوری کره جنوبی نیز بدون معرفی منابع خود اعلام کرده که معتقد است كیم جونگ-اون در حال ادارۀ امور در مکانی فاش نشده در خارج از پیونگ یانگ، پایتخت این کشور است.

• سئول ۱۱۳ تن اقلام تحریم شده را به کرۀ شمالی فرستاد
• نامۀ کیم جونگ-اون به مون جائه-این: همدیگر را بیشتر ببینیم

ضرورت آمادگی برای بدترین سناریو

در چنین وضعیتی برخی از کارشناسان معتقدند که کره جنوبی، همسایگان منطقه‌ای و متحد اصلی این کشور یعنی ایالات متحده باید خود را برای احتمال وقوع سطح بالایی از بی‌ثباتی که ممکن است در پی کنار گذاشتن آقای کیم به دلیل وضعیت بحرانی سلامتش یا حتی مرگ او بر این کشور سایه افکند، آماده کنند.

این بی‌ثباتی می‌تواند به اشکال مختلفی دیده شود؛ از فرار سیل بزرگی از پناهندگان از کره شمالی به سمت چین یا هسایۀ جنوبی گرفته تا رفتار تندروهای نظامی در پیونگ یانگ که خطر استفاده از تسلیحات هسته‌ای را افزایش می‌دهد.

بر این اساس بسیاری از کارشناسان مسائل کره از جمله نام سونگ‌-ووک، تحلیلگر کره شمالی در دانشگاه سئول معتقدند که اکنون برنامه‌ریزی برای بدترین سناریو موضوعی حیاتی است زیرا هیچ‌کس نمی‌داند چه چیزی در حال وقوع است.

نام سونگ‌-ووک که پیش از این مدیر یکی از اتاق‌های فکر کره جنوبی وابسته به آژانس جاسوسی این کشور بود، می‌گوید: «این احتمال وجود دارد که حال او کاملا خوب باشد و دوباره در رسانه‌های کره شمالی ظاهر شود. اما با توجه به وزن و ظاهر او، خطرات مرتبط با سلامتش با افزایش سن جدی خواهد بود.»

Kim Jong Un, Li Yuanchao, Edward Kiwanuka SsekandAPWong Maye-E

بنا بر گزارش‌ها آقای کیم ۳۶ ساله علاوه بر مشکل اضافه وزن، بشدت سیگار می‌کشد و از بیماری‌های دیگری نیز رنج می‌برد.

او آخرین بار در ۱۱ آوریل (۲۳ فروردین) در انظار عمومی دیده شده است. یعنی زمانی که در جلسه‌ای با موضوع چگونگی پیشگیری از شیوع کرونا شرکت کرده و خواهرش را نیز به عنوان عضو جایگزین دفتر سیاسی حزب حاکم کارگر برگزیده است.

• چرا ایران و روسیه به دنبال تقویت رابطه با کره شمالی هستند؟
• فعالیتهای اقتصادی «غیرقانونی»؛ منبع مهم درآمد زایی کرۀ شمالی

احتیاط برای جلوگیری از تصمیمی هیجان‌زده

دو هیوگن-‌چا، پژوهشگر ارشد در موسسه مطالعات سیاسی شهر «آسان» در کره جنوبی نیز می‌گوید که بر اساس برخی از اطلاعات جمع آوری شده، احتمالا آقای کیم دچار نوعی معلولیت پزشکی شده است که البته تهدیدی برای زندگیش نیست.

با این وجود این پژوهشگر نیز بر این باور است که نمی‌توان به شبکه اطلاعاتی کره جنوبی در حال حاضر اعتماد کامل کرد.

یکی از مسئولان پیشین سرویس اطلاعاتی کره جنوبی نیز که در دوران ریاست جمهوری لی میونگ-‌باک فعالیت می‌کرد، می‌گوید: «حتی پس از چند دهه کار، کره جنوبی هنوز یک شبکه اطلاعات قابل اعتماد برای جمع آوری اطلاعات در مورد همسایه شمالی ایجاد نکرده است... درست است كه دولت ما دارای سطحی از اطلاعات درباره کره شمالی هست اما این اطلاعات برای اینکه بتوان با اطمینان گفت که کیم جونگ-اون کجاست و آیا سالم است یا خیر، کافی نیست.»

کسب اطلاعات دقیق در این باره بسیار مهم است زیرا تصمیم گیریِ مهیج، آنهم بر اساس اطلاعاتی نه چندان مطمئن، می‌تواند تندروهایی را از هر دو طرف که بویژه پس از شکست مذاکرات دوم کیم و ترامپ در فوریه سال ۲۰۱۹ میلادی ظهور کردند، تشویق به عمل کند.