چالش ۶ ساله یک فیلم‌اولی برای اکران/ «ترانه شرقی» درباره عشق است

احسان صدیقی کارگردان فیلم سینمایی «ترانه شرقی» درباره دلایل اکران نشدن اولین فیلم بلند سینمایی اش بعد از ۶ سال به خبرنگار مهر گفت: نگارش فیلمنامه «ترانه شرقی» از اسفند ماه سال ۱۳۹۱ شروع شد و پس از چند بار بازنویسی در نهایت آن را به اداره نظارت و ارزشیابی وزارت ارشاد ارسال کردیم که پروانه ساختش صادر شد. شاید با وضعیتی که بحران کرونا به وجود آورده زمان مناسبی برای درد دل کردن نباشد و برای من به عنوان یک فیلم اولی مشکلات بسیاری را همراه داشته باشد اما واقعیت این است که این فیلم بعد از ۶ سال هنوز بلاتکلیف است.

وی ادامه داد: ۶ سال از اکران نشدن فیلم به دلیل حضور بازیگر مرد آن در شبکه‌های فارسی زبان بیگانه گذشته است! من زیاد اهل غر زدن یا گلایه کردن نیستم اما باید به مسئولان فرصت داد که با ترس‌هایشان کنار بیایند، مدیران ارشاد در این سال‌ها چند بار جابجا شدند که شاید این مدیران اخیر بهتر از قبلی‌ها باشند البته شاید و نه صد درصد.

وی ادامه داد: متاسفانه آقایانی که با مهمانی‌ها و بزم هایشان به دنبال ارتقا بودند ساختار سینمای نحیف ایران را بر هم زدند و اگر به پشت سر نگاه کنیم از فیلم‌های گذشته اثری نیست و تماما سینمای در حال اکران ما مبتذل و بی هویت شده تا جایی که شوخی و بلاهت جای قصه‌های ایرانی و بافت جامعه را گرفته است. این حرف من اما دلیل بر آن نیست که معدود فیلم‌های خوبی هم که ساخته می‌شود، دیده نشوند اما مافیایی وجود دارد که اجازه دیده شدن به هر اثری را نمی‌دهد.

این کارگردان درباره تغییر یکی از بازیگران فیلم برای اکران این اثر بیان کرد: در حال حاضر باید با عجله کار کنیم، فیلم بسازیم و گلایه نکنیم چون این فرهنگ کشور ماست که روز به روز با محصولات سخیف مورد هجوم قرار گرفته و من خودم در این وضعیت آتش به اختیار عمل کردم به این شکل که سرانجام برای «ترانه شرقی» تصمیم جدیدی گرفتیم و با کمک و همفکری دوستان به این نتیجه رسیدیم که بازیگر مرد فیلم را که به دلیل مهاجرت به اقتصاد محصول ما ضربه زده بود از فیلم حذف کنیم و با هنرمند با استعدادی به نام رضا پایروند همکاری کنیم. وی به واقع بهتر از انتخاب قبلی من است و امیدمان به اکران را صد چندان کرده است. رضا پایروند جوانی خوش سلیقه‌ای است که یقین دارم از او بیشتر خواهید شنید.

وی بیان کرد: «ترانه شرقی» در چندین جشنواره به جز فیلم فجر حضور داشت و در چهل و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد موفق به دریافت جایزه بهترین کارگردانی در بخش بین‌الملل شد. ارسال فیلم به جشنواره‌ها بعد از مهاجرت بازیگر فیلم متوقف شد و ما همچنان به امید آزادی محصولمان هستیم.

وی درباره ویژگی‌های فیلم توضیح داد: زمان نگارش فیلمنامه متوجه شدیم که سوژه من به فیلم «عشق» ساخته میشاییل هانکه نزدیک است همین موضوع نگرانی‌هایی برایم در پی داشت اما در نهایت فیلم من با ساخته هانکه خیلی متفاوت است و قیاس درستی نیست چون اساسا پرداختن ما به این موضوع در واقع همان الگوی سبک زندگی ایرانی است؛ داستان  فیلم مربوط به ذات و سرشت آدمی است و نه هیچ چیز دیگر و هر مولفه‌ای در این فیلم معنا و شخصیت دارد.

صدیقی یادآور شد: این را هم اضافه کنم که خانه در فیلم من یک شخصیت بسیار مهم از کل فیلم به شمار می‌آید. در همین خانه است که مخاطب می‌تواند امواج عشق را احساس کند ضمن اینکه من باید تنهایی یک زوج سالخورده را نشان می‌دادم. انزوای زن و مرد از جامعه و سپس انزوای آنها از هم به لحاظ روحی و جسمی و سرانجام تلاش یکی از آنها برای رهایی از انزوا و بازگشت بوی عشق به خانه یک روایت کامل از زندگی کهنسالی با همان ریتم واقعی اش است و لوکیشن فیلم هم به نظرم شبیه خانه‌های همه پا به سن گذاشته‌هاست.

وی متذکر شد: وقتی جا و مکان محدود باشد همه چیز محدود می‌شود و کنار آمدن با کمبودها سخت تر و این برای زندگی این زوج یک روال طبیعی است اما قضیه عشق باز هم ممکن است در همین جای کوچک بر اثر یک اتفاق سرانجامی دیگر پیدا کند. خانه در فیلم من جایی است برای یادآوری عشق و علاقه قدیمی و همچنین یک تکیه گاه یا به نوعی حصار که بتواند از شما محافظت کند چون هر چقدر هم در انزوا باشید اگر هنوز خون در رگهایتان جریان داشته باشد و قلبتان بتپد در این جهان حضور دارید و می‌توانید عشق بورزید.

این کارگردان در پایان درباره انتخاب بازیگر نقش مرد فیلم توضیح داد: انتخاب بازیگر مرد فیلم خیلی سخت بود. چون نقش اصلی یک پیرمرد ۷۰ ساله است و ما بازیگرانی در این سن در ایران خیلی کم داریم. ضمن اینکه همان‌هایی که هستند هم برای مخاطب شناخته شده‌اند و تماشاگر با دیدن‌شان بقیه فیلم را پیش‌بینی می‌کند. «ترانه شرقی» جنسی از بازی‌ می‌خواست که کم‌تر دیده شده باشد که در نهایت به کریم اکبری ‌مبارکه رسیدیم. او به قدری نقش خود را خوب ایفا کرد که من به‌عنوان سازنده اثر عاشق نقش شدم و تک‌تک اعضای سازنده فیلم در هنگام بازی‌اش، اشک در چشمان‌شان جمع می‌شد.

«ترانه شرقی» اولین فیلم بلند سینمایی احسان صدیقی و به نویسندگی و تهیه کنندگی محمود غلامی است و داستان یک زوج سالمند را روایت می‌کند که پس از سال‌ها با فراموشی که برای رخساره (پروانه معصومی) رخ می‌دهد زندگی‌شان دچار تغییر می‌شود. پروانه معصومی، کریم اکبری مبارکه، نازنین فراهانی، رضاپایروند بازیگران این فیلم سینمایی هستند.