رهبر آینده را روحانیت انتخاب نخواهد کرد - Gooya News

مجید محمدی - ایندیپندنت فارسی

ضعف و شکنندگی جسمانی علی خامنه‌ای و غیب زدن وی از عرصه عمومی در دوران شیوع کرونا، بسیاری را به تامل در باب رهبری آینده جمهوری اسلامی ایران واداشته است. ضعف جسمانی و دماغی وی در یکی از سخنرانی‌های اینترنتی او کاملا آشکار بود. اعتراضات گسترده در سال‌های اخیر، تحریم‌ها، تنش‌های منطقه‌ای و مدیریت رسوای بحران کرونا، به بحران رهبری در کشور دامن زده است. از این رو، رهبر و دستگاه رهبری آینده سرنوشتی خطی و بدون تلاطم را در برابر خویش ندارند. رهبرسازان از امروز در حال تعیین نقشه سیاسی و جابه‌جا کردن مهره‌ها برای کیش و مات اقشار اجتماعی و حتی نهادهای رسمی جمهوری اسلامی ایران، مثل خبرگان و دیگر عوامل موثر هستند.

اسلوب برون‌یابی

هنگامی که به تبیین و توصیف آینده می‌رسیم، بالاخص آینده سیاسی کشورها، کار تحلیلگر و پژوهشگر نه پیش‌بینی است و نه حدس و گمان، نه ذهن‌خوانی و نه رفتار گزینشی با اطلاعات و داده‌ها، و نه ارائه دیدگاه‌های اخر‌الزمانی و نه سناریوهای نابودی همه چیز. پژوهشگر تلاش می‌کند تا روندها و فرایندهای موجود را با قراردادن قطعه‌های جورچین در کنار هم، به درستی بفهمد و منحنی تغییرات را تا حدی در چارچوب یک انگاره قابل فهم عرضه کند. بر اساس این چارچوب، بسیار ساده می‌توان چند گام بعدی را برون‌یابی یا فرایابی کرد. با این مقدمه، در مورد رهبر آینده جمهوری اسلامی ایران (اگر نظام تا مرگ خامنه‌ای دوام بیاورد) و چگونگی تعیین وی، چه می‌توان گفت؟

مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی

میزان توانایی دخالت جامعه

جامعه ایران در دو سال و نیم اخیر با سیل‌های پی در پی، تورم‌های پنجاه درصدی، سه موج اعتراضات دی ۹۶، آبان ۹۸ (پس از گرانی بنزین)، و دی ۹۸ (پس از سقوط هوپیمای اوکراینی)، و شیوع ویروس کرونا در سراسر کشور با بیش از ده هزار مرگ و صدها هزار مبتلا روبه‌رو بوده است. فلاکت در حال بسط است. افسردگی در میان ایرانیان بیداد می‌کند و امید به آینده در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد. در چنین شرایطی، جامعه حتی به عنوان یکی از حلقه‌های همیشه ضعیف در حکومت‌های دیکتاتوری (که باید لحاظ شود، اما تعیین‌کننده نیست)، توان چندانی برای دخالت در تعیین رهبر آینده نخواهد داشت. نهادهای موجود، نقشی به مراتب تعیین کننده‌تر در این زمینه خواهند داشت.