عبدالباری عطوان: دوران حیف‌ و میل سعودی‌ها به سر آمده است

به گزارش خبرگزاری مهر، سردبیر روزنامه رای‎الیوم در تحلیل گفتگوی اخیر وزیر اقتصاد و دارایی سعودی با شبکه العربیه و اذعان وی به بحران مالی عربستان پس از سقوط بی سابقه قیمت جهانی نفت در پی شیوع کرونا، گفت که زمان حیف و میل بودجه‌های سعودی و تخصیص صدها میلیارد دلار برای خرید تسلیحات و دخالت مالی در یمن، سوریه و لیبی به سر آمده است.

اخیراً «محمد الجدعان» وزیر اقتصاد و دارایی عربستان سعودی در گفتگو با شبکه خبری «العربیه» اذعان کرد که در پی سقوط قیمت جهانی نفت به دلیل بحران کرونا، کشورش با بحران مالی مواجه می‌شود، لذا ریاض باید برای مقابله با کرونا هزینه‌کردهای بودجه را کاهش دهد.

الجدعان در ادامه گفتگوی تفصیلی خود با العربیه عنوان کرد: اقداماتی که عربستان برای مقابله با کرونا اتخاذ خواهد کرد، «دردناک» خواهد بود و یکی از اقدامات، کاهش سرعت اجرای پروژه‌های دولتی بزرگ است تا هزینه‌ها کاهش یابد.

«عبدالباری عطوان» سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای «رای الیوم» در تازه‌ترین مقاله خود، این اظهارات صریح وزیر دارایی عربستان درباره بحران مالی کشورش را «نادر» خواند و گفت: کمتر مسئول بلند پایه سعودی مانند «محمد الجدعان» پیدا می‎شود که حقایق و آمار و ارقام را بدون هیچ گونه «ابهامی» برای مردم به صورت شفاف تشریح کند.

عطوان تصریح کرد: وزیر دارایی عربستان، اظهارات صریح و شوکه‌کننده‌ای را مطرح کرد. الجدعان گفته که برای برخورد با تبعات منفی ویروس کرونا، «تدابیر سختگیرانه و دردناکی» را اتخاذ خواهیم کرد و ریاض باید هزینه‌کردهای بودجه را کاهش دهد و برخی از پروژه‌های دولتی به خصوص پروژه‌های بزرگ را به منظور کاهش هزینه‌ها، به کندی اجرایی کند. وزیر دارایی سعودی برای اولین بار فاش کرد، عربستان تصمیم دارد ۶۰ میلیارد دلار وام بگیرد و ۳۲ میلیارد دلار دیگر از بودجه کنونی را کاهش دهد تا کسری بودجه جبران شود که در این صورت مبلغ بودجه به ۱۱۲ میلیارد دلار می‎رسد.

عطوان در ادامه مقاله خود نوشت: وزیر دارایی عربستان سعودی درباره تدابیر سختگیرانه و دردناک دولت برای مقابله با خطرناک ترین بحران مالی در تاریخ عربستان از زمان تاسیس آل سعود سخنی نگفت، اما انتظار می‌رود که دوران «رانت‌خواری» سعودی به سر آمده باشد و شهروندان سعودی مستقیم یا غیر مستقیم برزگترین قربانی آن باشند.

وی افزود: وقتی دولت سعودی از زبان وزیر دارایی خود درباره کاهش بودجه و هزینه‌کردها سخن می‎گوید، این عملاً به معنای ایجاد رکود در چرخه اقتصاد، افزایش میانگین بیکاری، کاهش حقوق‌ها و افزایش قیمت خدمات عمومی و کالاهای اساسی مانند آب، برق، بهداشت، کاهش بودجه و حتی شاید آموزش و اعمال مالیات بر درآمد است.

سردبیر روزنامه رای الیوم تصریح کرد بحرانی که اکنون بیشتر کشورهای حوزه خلیج فارس و به ویژه عربستان سعودی با آن مواجه هستند، این است که درآمدهای نفتی به کمتر از نصف رسیده و درآمدهای غیرنفتی این کشورها نیز به دلیل سیاست‌های «بسته» برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا کاهش یافته است و به همین دلیل، قیمت سهام عربستان امرو بیش از ۶.۸ درصد سقوط کرده است.

عبدالباری عطوان با اشاره به آمار اخیر آژانس رتبه بندی و اعتبار سنجی اقتصاد جهانی «مودیز» درباره کاهش بودجه عربستان سعودی در سال جاری میلادی و چشم انداز اقتصادی این کشور از حالت «پایدار» به «منفی» گفت که زمان رونق اقتصادی، حیف‌ومیل بودجه‌ها، تخصیص صدها میلیارد دلار برای خرید تسلیحات و بستن قراردادهای تسلیحاتی و دخالت مالی در یمن، سوریه و لیبی به پایان رسیده است. این دوره به تاریخ پیوست و غیر قابل بازگشت است و تاثیر منفی روی جایگاه «رهبری» سیاسی و اقتصادی عربستان در دو جهان عرب و اسلامی خواهد گذاشت.

عطوان اظهارت داشت: عربستان اکنون با تهدیدات خطرناکی مواجه است که خطرناکترین آن، احتمال ورشکستگی و تبدیل شدن از یک دولت طلبکار به دولت بدهکار همراه با اتمام ذخایر مالی و کاهش سریع قیمت نفت و فروپاشی روابط آن با آمریکا به عنوان بزرگترین همپیمان ریاض است.

سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم ادامه داد: عربستان ۲ بار درباره برآوردهای وضعیت جهانی نفت مرتکب اشتباه شد؛ اشتباه اول این کشور به سال ۲۰۱۴ مربوط می‌شود که در آن با تحریک و تشویق آمریکا، بازارهای جهانی را غرق در نفت کرد تا به اقتصاد روسیه و ایران ضربه بزند که در نتیجه آن، قیمت هر بشکه نفت به ۱۱۰ دلار رسید. اشتباه دوم را زمانی مرتکب شد که وارد جنگ نفتی شد و با رد درخواست کاهش تولید نفت سعی داشت پوز روسیه و ولادیمیر پوتین را به خاک بمالد، اما نمی‎دانست که با کاهش بی سابقه قیمت نفت، مهمترین سلاح خود یعنی درآمدهای مالی را از دست می‎دهد و جهان عرب به آن به چشم یک «گاو شیرده» می‎نگرد.

وی در ادامه به اقدام رئیس جمهور آمریکا در افشای مکالمه تلفنی خود با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی و حاکم عملی عربستان اشاره کرد و گفت: وقاحت ترامپ به جایی رسیده که مضمون این مکالمه تلفنی را درز می‎دهد. ترامپ تهدید کرد که اگر عربستان جنگ نفتی خود را متوقف نکند و تولید را فوراً کاهش ندهد، همه نیروهای آمریکایی مستقر در پایگاه‌های سعودی (۳۰۰۰ سرباز) و تجهیزات نظامی خود را به صورت کامل خارج خواهد کرد.

ائتلاف سعودی-آمریکایی در یک جاده یک طرفه از ریاض به واشنگتن و به عبارت بهتر از درآمدهای مالی سعودی به خزانه آمریکایی سیر می‎کند و با بستن قراردهای تسلیحاتی و سرمایه‎گذاری باعث حمایت اقتصادی آمریکا و ایجاد فرصت شغلی برای بیکاری آمریکایی می‎شود و اگر شیر سعودی خشک شود، این ائتلاف قطعاً نابود خواهد شد.

عطوان در ادامه مقاله خود به یک سری اقدامات عربستان در راستای اجرای طرح اصلاحات مانند لغو مجازات شلاق و توقف اجرای احکام اعدام مجرمان کم سن و سال اشاره کرد و اظهار داشت: این روزها زمزمه‌هایی به گوش می‎رسد که نشان می‎دهد عربستان به دنبال بازگرداندن آبروی از دست رفته و بهبودی وضعیت حقوق بشری خود پس از مساله جنجالی قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار معروف منتقد آل سعود و کشتار بیش از ۱۰۰ هزار یمنی در جنگ کنونی یمن است.

سردبیر رای الیوم اینگونه اصلاحات را «فرمالیته و صوری» خواند و گفت: شاید دست زدن به چنین اقداماتی در سال‌های گذشته قابل قبول بود، اما اکنون شرایط تغییر کرده است، چراکه اکنون نقض حقوق بشر در عربستان به اندازه‎ای گسترده است که انجام اصلاحاتی از این دست، به چشم نمی‎آید.

وی در پایان مقاله خود این سوال را مطرح کرد که عربستان در ازای تدابیر سختگیرانه و «دردناکی» که وزیر اقتصاد و دارایی سعودی از آن سخن گفت، چه چیزی را تقدیم مردم این کشور خواهد کرد؟ آیا سفره سعودی‌ها کوچکتر خواهد شد و کودکان عربستانی باید در آینده ریاضت اقتصادی را تحمل کنند؟