بلایی که کرونا بر سر پرستاران بخش خصوصی آورد

الهه صالحی: در این ماه‌هایی که سایه سیاه کرونا روی تمام اهالی زمین افتاد، تمام قهرمان‌های داستان‌ها رنگ باختند و مردم دنیا یک قهرمان واقعی بیشتر نداشتند: کادر درمان؛ که جانشان را کف دست گرفتند و ساعت‌های طاقت‌فرسا در بیمارستان‌ها و در کنار بیماران ماندند و به مداوا مشغول شدند؛ اگر تا چند وقت قبل مردم اهمیت حضور آنها را آنقدر که باید، حس نمی‌کردند در چند ماه گذشته جان اهالی کادر درمات را در دستان‌شان دیدند و در تمام دنیا تلاش کردند با روش‌های مختلف از آنها تشکر کنند.

اما با وجود اینکه در این شرایط توقع می‌رفت برخورد با پرستاران جور دیگری باشد، از چند روز گذشته خبرهایی از تعدیل پرستاران در بیمارستان‌های خصوصی شنیده می‌شود. شاید کسی فکر نمی‌کرد که موج مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا، پرستاران را هم با خود ببرد.

در آتیه و ابوعلی سینای شیراز چه گذشت؟

خبرها از انتشار کلیپی آغاز شد که در آن دکتر خلیل علیزاده، رییس بیمارستان آتیه خبر از تعدیل ۵۰ درصدی در این بیمارستان به علت مشکلات مالی می‌داد. علیزاده در این ویدیو گفت: چون توانایی پرداخت حقوق کارکنان را نداشتیم مجبور بودیم یا نیمی از نیروها را تعدیل کنیم یا به همه نیروها معادل ۲۰ روز بدون کارانه و اضافه کاری حقوق بدهیم. ۱۰۰ نفر از نیروهای بیمارستان به طور داوطلبانه قبول کردند که به مرخصی بدون حقوق بروند چون می‌توانند از منابع دیگری امرار معاش کنند. بنابراین از ۱۲۰۰ نفر پرسنل بیمارستان مجبور شدیم قرارداد ۵۰۰ نفر دیگر را هم فسخ کنیم.

در همین زمان خبر اخراج  ۳۰ نفر از پرسنل کادر درمان بیمارستان پیوند اعضای ابوعلی سینای شیراز منتشر شد و گفته می‌شد اخراج، جواب اعتراض این ۳۰ نفر به کاهش ۵۰ درصدی حقوق‌شان بود. این بیمارستان در پاسخ به اخبار منتشر شده در رسانه‌ها در جوابیه‌ای اعلام کرد که هرگونه کم کاری، سواستفاده، ترک کار، ایجاد اخلال در سیستم درمان از سوی افراد فرصت طلب که موجبات به خطر انداختن جان بیماران را فراهم آورد پذیرفته نیست. این مجموعه در جوابیه خود همچنین اشاره کرده بود که این افراد با ترک محل کار خود قبل از شروع عمل جراحی باعث کنسل شدن عمل افرادی شده اند که به دلیل شیوع کرونا دو ماه در نوبت عمل بوده اند.

بعد از انتشار این خبرها بود که محدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه و بودجه در لایو اینستاگرامی خود گفت: خوشبختانه در بودجه ۹۹ این امکان قانونی وجود دارد که برای پرداخت فوق العاده کرونا اقداماتی را انجام دهیم. دستور العمل آن در حال تدوین است و به زودی پرستاران عزیز ان‌شاءالله آثارش را خواهند دید؛ «برای افزایش و ادامه استخدام پرستاران نیز با توجه به تأیید سازمان استخدامی و اداری مبنی بر نیاز به پرستار، ما از آن امکان بودجه‌ای استفاده خواهیم کرد تا با تجهیز بیمارستان‌های جدید به استخدام پرستار بپردازیم.»

اضطراب ناشی از نداشتن امنیت شغلی، باری جدید روی دوش پرستاران

پرستاری شغلی سخت و جانفرساست. ساعت‌های طولانی شیفت و سرپا ایستادن، مراقبت از جان افراد و رسیدگی به آنها و شاهد همیشگی مرگ و زندگی، سلامت و بیمار بودن، کار هرکسی نیست اما بحران ماه‌های اخیر، سختی‌های شغل پرستاری را هرچه که بود، چندین برابر کرد و باری سخت‌تر از قبل روی دوش کادر درمان گذاشت. براساس آمارهای منتشر شده تا امروز بیش از ۲۲۸۶ نفر از کادر درمان به ویروس کرونا آلوده شده و ۱۲۲ نفر از آنان جان خود را از دست داده اند.

هرچند این سختی‌های کار در این شرایط حساس اضطراب و افسردگی مضاعفی را به پرستاران تحمیل می‌کند اما تنها اضطراب ناشی از بیماری و کار نیست که پرستاران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و به تازگی نداشتن امنیت شغلی و ترس از دست دادن کار هم به برخی از پرستاران تحمیل شده است. می‌گویند بحران کرونا مراکز درمانی خصوصی را تحت فشار اقتصادی گذاشته و حتی کار ممکن است به ورشکست شدن این مراکز برسد.

محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار در این رابطه به خبرآنلاین می‌گوید: پرستاری کار سختی است و یک پرستار نیاز دارد که از نظر شغلی امنیت خاطر داشته باشد در حالی که پرستاران چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی چنین امنیتی ندارند و طی هفت سال گذشته هرچه پرستاران بازنشسته شده اند یا بیمارستان‌های جدید ایجاد شده است، از پرستاران شرکتی استفاده شده است و برخی هم اخیرا قراردادهای ۸۹ روزه و یک ساله دارند.

او ادامه می‌دهد: موضوعی که اخیرا با آن مواجهیم تعدیل پرستار در بخش‌های خصوصی است که به گفته خودشان با توجه به شیوع کرونا ۶۰ الی ۷۰ درصد از میزان مراجعانشان کاسته شده است و با توجه به اینکه درآمدی ندارند مجبور شده اند پرستاران را تعدیل کنند.

دبیر کل خانه پرستار معتقد است این مراکز از زحمت پرستاران درامدهای زیادی کسب کرده اند و این پرستاران به هرشرایطی تن داده اند و پایه حقوق قانون کار را دریافت می‌کنند و حالا هم در این شرایط کار به تعدیل رسیده است و این مراکز بعضی ۲۰، ۳۰ تا ۵۰ درصد تعدیل نیرو داشته اند.

 محمود عمیدی، پرستار و عضو خانه پرستار هم با اشاره به اینکه بیمارستان‌های خصوصی ورشکسته نمی‌شوند چون سود خالص دارند، به خبرآنلاین می‌گوید: این مراکز در پایان هرسال با نیروهایشان تسویه می‌کنند و برای سال جدید قرارداد می‌بندند و اگر قرار باشد که کسی را تعدیل کنند از یک ماه قبل به او خبر می‌دهند؛ متاسفانه این مراکز در پایان اسفند ماه به برخی از پرستاران خود گفتند سرکار نیایند تا به آنها اعلام شود و برخی هم تا حتی ۵۰ درصد نیروها را کاهش دادند و قرارداد نبستند.

به گفته عمیدی تعدیل به دو صورت انجام شده به عده ای گفتند که سرکار نیایند و از ساعت کار عده دیگری کم کردند و مثلا ساعات کاری را به ۱۲۰ ساعت کاهش دادند و به طبع حقوق کمتری پرداخت کردند.

 با وجود کمبود پرستار در کشور، ۴۰ هزار پرستار بیکارند

گفته می‌شود در کشور کمبود پرستار وجود دارد و اگر صدهزار پرستار استخدام شود، تازه به حداقل استانداردها می‌رسیم اما با این وجود به گفته کارشناسان در حال حاضر چیزی نزدیک به ۴۰ هزار پرستار بیکارند؛ این در حالی است که مراکز دولتی هم نیروی جدید استخدام نمی‌کنند یا در قالب نیروهای شرکتی با قراردادهای موقت نیرو می‌گیرند و حدود ۳۰ هزار پرستار شرکتی مشغول به کارند.

شریفی مقدم در این رابطه می‌گوید: با شیوع بیماری کرونا به این پرستاران بیکار گفته شد که شما را برای کار در اولویت قرار می‌دهیم و با آنها قرارداد موقت کار ۸۹ روزه بسته شد و حالا با فروکش کردن بیماری کرونا حتی با وجود اینکه بعضی از آنان به واسطه کار مبتلا به کرونا هم شده اند، عذر آنها را خواسته اند.

او ادامه می‌دهد: متاسفانه سیستم وزارتخانه پزشک سالار است و این تعداد زیاد پرستاران باعث شده که برخی به هر شرایطی تن بدهند و به حداقل حقوق قانون کار هم راضی باشند و حتی در برخی موارد همان را هم به آنها پرداخت نکنند.

اما دکتر محمد میرزابیگی، رئیس سازمان نظام پرستاری در گفت‌وگو با شبکه خبر با بیان اینکه تعدیل نیرو در حدود ۱۰ بیمارستان تهران و چند بیمارستان در شهرستان‌ها صورت گرفته است، این اتفاق را اخلاقی ندانست و  نسبت به تجدید نظر در این باره اظهار امیدواری کرد.

او با بیان اینکه درآمد این بیمارستان‌ها از دسترنج همین پرستاران است، گفته بود: اگر بیمارستان‌ها بخواهند راه تعدیل را به‌عنوان تنها و سریع‌ترین راه دنبال کنند، باید بدانند بیمارستانی که دوماه نتوانسته‌ است نیروی خود را پوشش دهد باید کل بیمارستان را نیز تعطیل کند. این دوماه فریب‌دهنده است و برخی بیمارستان‌ها میزان حقوق نیروی خود را به ۲۰ روز کاهش داده‌اند و برخی دیگر تعدیل نیروی موقت انجام داده‌اند ولی پرستاران نباید این‌گونه توافقات را انجام دهند.

میرزابیگی تاکید کرده بود: پرستارانی که تعدیل نیرو شده‌اند به سازمان نظام پرستاری مراجعه و بیمارستان‌هایی که در آن‌ها تعدیل نیرو صورت گرفته است را اعلام کنند.

زحمات شبانه روزی پرستاران چند؟

همه و همه سختی کار پرستاران در ماه‌های اخیر شاید این تصور را در ذهن مردم به وجود بیاورد که پرستاران حداقل مزد مالی زحمات خود را خواهند گرفت اما این در حالی است که به گفته دبیرکل خانه پرستار حق کارانه پرستاران بیشتر ابزاری برای موضوعات دیگر بوده و حق کارانه پرستاران به طور متوسط ۳۰۰ هزار تومان است.

شریفی مقدم در این رابطه می‎گوید: در واقع ۶۰ تا ۶۵ کارانه ای که در نتیجه فعالیت بیمارستان ایجاد می‌شود، به پزشکان هیئت علمی که ۵ الی ۶ درصد جمعیت بیمارستان هستند، تعلق می‌گیرد، ۵ درصد به دانشگاه، ۱۰ درصد به بیمارستان و ۲۰ درصد هم به گروه‌های غیرپزشک که پرستاران هم جزیی از این گروه هستند.

او تاکید می‌کند: این موضوع باعث شده است که بیمارستان‌ها گاهی از پرستاران استفاده ابزاری کرده و آنها را پله کنند و به بهانه کارانه معوق پرستاران مبلغ را دریافت کنند اما در واقعیت چیزی به پرستار نمی‌رسد و متوسط این کارانه برای پرستاران ۳۰۰ هزار تومان بوده و ممکن است از یک میلیون تومان تا پنجاه هزار تومان متغیر باشد.

۲۳۵۲۳۱