پایان عصر کشتی‌های هوایی با سانحه هیندنبورگ

آفتاب‌‌نیوز :

«فردیناند آدولف آوگوست ‌هاینریش گراف فن زپلین که اختصارا در مطلب پیش‌ رو «فردیناند زپلین» خطابش می‌کنیم، پس از تأسیس کمپانی گراف زپلین در شهر فریدریش‌هافن (اگر اسم این شهر برایتان آشناست باید یادآوریکنیم فریدریش‌هافن محل اقامت تیم‌ ملی فوتبال ایران در جریان مسابقات جام‌ جهانی ٢٠٠٦ آلمان بود)، نخستین «کشتی هوایی» تاریخ به اسم «زپلین» را با کمک مهندس مکانیکی به نام تئودور کوبر ساخت. نخستین پرواز این وسیله نقلیه هوایی غول پیکر در دوم ژوئیه ١٩٠٠ میلادی بر فراز دریاچه بودِن‌زِه انجام شد و به این ترتیب در عصر فقدان هواپیماهای مسافری بزرگ و پهن‌پیکر، استفاده از کشتی‌های هوایی برای حمل‌ونقل مسافر در تعداد بالا به مرحله عمل درآمد. با این اختراع فردیناند زپلین، عرصه حمل‌ونقل هوایی در دهه پایانی قرن ١٩ و سه دهه نخست قرن بیستم در سیطره کشتی‌های هوایی قرار گرفت.

در تعریف زپلین‌ها و عملکردشان باید گفت کشتی‌هایی هوایی بودند که مخزن‌شان با گاز‌های سبکی چون هلیوم و هیدروژن انباشته شده و مانند بالن به ‏پرواز درمی‌آمدند. اما نکته اینجاست که بر خلاف بالن‌ها که شدت وزش باد جهت و سرعت حرکت‌شان را معین می‌کرد، زپلین‌ها با استفاده از اصول آیرودینامیک و صد البته بهره‌گیری از نیروی ‏موتور به راحتی قادر بودند در آسمان مانور بدهند.

در اواخر ژانویه ١٩١٦ میلادی، هنگامی که زپلین‌های آلمانی، ‏پاریس، پایتخت فرانسه را هدف بمباران هوایی قرار دادند، در کنار همه مزایا، قابلیت‌های مرگبار این وسیله نیز با تمام وجود احساس شد. البته کشتی‌های هوایی با وجود توانایی بالا برای حمل تعداد زیادی بمب (نسبت به هواپیما) با یک مشکل بزرگ مواجه بودند که همانا قدرت مانور پایین و سرعت ناچیزشان بود. همین ضعف آنها را به شکاری سهل‌الوصول برای هواپیماهای شکاری و جنگنده دشمن تبدیل می‌کرد و نهایتا موجب شد استفاده از زپلین‌ها برای بمباران پس از مدتی کاملا متوقف شود.

اما چیزی که بهره‌گیری از کشتی‌های هوایی را برای همیشه به بایگانی تاریخ فرستاد، نه ناتوانی‌شان در جنگ که تعداد بالای سوانح آنها بود. در واقع با وجود گازی بسیار مشتعل‌شونده‌ چون هیدروژن، در کنار ایمنی پایین سازه کشتی‌های هوایی، زپلین‌ها به بمب‌های پرنده تبدیل شده بودند. چنین شد که ٨٣‌ سال پیش در چنین روزی، برابر ششم می ‌١٩٣٧ میلادی، وقتی کشتی هوایی «هیندنبورگ» طی سفر از شهر فرانکفورت آلمان به لیک‌هرست نیوجرسی در ایالات متحده، نزدیک مقصد با یک دکل برخورد کرد و آتش گرفت، روند استفاده از این وسیله برای حمل‌ونقل هوایی کم‌کم به فراموشی سپرده شد. طی این حادثه که به «سانحه هیندنبورگ» شهرت یافت، ٣٦ نفر جان خود را از دست دادند و نتیجه آن تغییر بنیادین قوانین استفاده از زپلین‌ها برای جابه‌جایی مسافر بود.»