روز چهاردهم: وقتی در زمین تکیه‌گاهی نداری

اِنْ لَمْ اَعُذْ بِعِزَّتِکَ فَبِمَنْ اَعُوذُ، وَ اِنْ لَمْ اَلُذْ بِقُدْرَتِکَ‏ فَبِمَنْ اَلوُذُ،
اگر من به عزت و پناه نیاورم، پس به که پناه ببرم؟ و اگر به قدرت تو دست پناهندگی دراز نکنم، پس به که پناهنده شوم؟ (بخشی از مناجات المعتصمین امام سجادع )

پرونده خبرآنلاین در روز چهاردهم ماه مبارک رمضان را با دو روایت رمضانی از بیان امام موسی صدر و آیت الله مجتبی تهرانی سپری می کنیم.

این سوره های سه گانه مانند زلزله/ تفسیرهای ماه رمضان امام موسی صدر

این سوره‌های سه‌گانه مانند سوره زلزله درباره زندگی پس از این دنیا و محاسبه پس از مرگ به انسان هشدار می‌دهد، چندان‌که اسلام یا قرآن بتواند توجه انسان‌هایی را جلب کند که غافل‌اند و غرق در زندگی مادی خویش و یا سرگرم امور معمولی زندگی هستند.

آدمی در این دنیا، به‌خصوص هنگام نزول این آیات، به مادیات و زندگی عادی و زیاده‌خواهی و تفاخر به عده جمعیت سرگرم بود. انسان غوطه‌ور در زندگی مادی و یا خواب که به این دنیا مشغول است و از پیروزی‌های مادی‌اش و افزون‌طلبی‌هایش مست است، چنین انسانی به تکانی شدید نیاز دارد، تا آگاه و بیدار شود و در این هنگام متوجه تفسیر قیامت می‌شود.

از این رو، در این سوره‌ها روش‌های گوناگونی برای تکان دادن و بیدار کردن آدمی به کار می‌رود، تا اینکه او را متوجه معاد کند. گاهی با عبارت « ﴿ ألهاکُمُ التَّکاثُرُ ﴾ »، گاهی با عبارت «القارِعَـةُ مَا القارِعَـةُ» و گاهی نیز با تصویرسازی از یورشی شگفت : « ﴿ وَالعادِیاتِ ضَبحاً ﴾ » قرآن با این روش می‌خواهد آدمی را بیدار کند، و پس از آنکه بیدار شد، به او نشان می‌دهد که کجاست و به او می‌گوید که قیامت و محاسبه را در پیش‌رو داری. اما روش این سوره با دیگر سوره‌ها متفاوت است. این سوره با به تصویر کشیدن برانگیختن و رستاخیز و قیامت آغاز می‌شود : « ﴿ إذا زُلزِلَتِ الأَرضُ زِلزالَها ﴾ .»

گمان می‌برید هنگام زلزله آدمی چه احساسی دارد؟ نمی‌دانم آیا شما زلزله را تجربه کرده‌اید یا نه. هنگام زلزله آدمی به عجز خود پی می‌برد. انسان در وقت زلزله در ناتوان‌ترین لحظه زندگی خویش به سر می‌برد. زلزله شبیه هنگامی است که اتومبیلی واژگون می‌شود. انسانی که در آن نشسته است، خود را بی‌پناه می‌یابد. می‌خواهد ماشین بایستد و دیواری را بگیرد. می‌خواهد به چیزی تکیه کند. احساس می‌کند که به شکل شگفت‌آوری میان زمین و هوا معلق است. این حالت شبیه زلزله است.

زلزله باعث می‌شود که آدمی احساس حقارت و حیرت و ترس شگفتی کند، زیرا همه تکیه‌گاه‌های او روی زمین است. آیا این‌گونه نیست؟ به بیان دیگر، وقتی که ما ایستاده‌ایم یا بر زمین نشسته‌ایم، زمین را می‌گیریم تا بر آن مستقر شویم. اما وقتی زمین حرکت می‌کند، چه باید کرد؟ آدمی احساس حقارت و ضعف و عجز می‌کند.

پس « ﴿ زُلزِلَتِ الأَرضُ زِلزالَها ﴾ » چگونه است؟ «زِلزالَها» به چه معناست؟ مقصود زلزله‌ای ست که همه دیگر زلزله‌ها در برابر آن ناچیزند. هنگامی که این آیه را می‌شنویم، پی می‌بریم که زمین تکان می‌خورد و زلزله شدیدی رخ می‌دهد.

ما در چه موقعیتی هستیم؟/ درس های ماه رمضان آیت الله آقا مجتبی تهرانی

ما درچه موقعیتی هستیم و برای اینکه خودمان را مودب کنیم،  باید قدردان این موقعیت باشیم. خطبه ای نقل شده که در کتب متعدده آمده است. روایت از حسن بن علی بن فضال است که از امام هشتم (ع) نقل می کند و ایشان از آبای گرامی شان از امام علی (ع) نقل می کنند که یک روز پیغمبر اکرم (ص) برای ما خطبه ای خواندند.

حضرت می فرماید: « ایها الناس انه قد اقبل الیکم شهر الله»؛ این روایت را زیاد شنیده اید اما چون در این روایت دو نکته وجود دارد، می خواهم عرض کنم. می فرماید:  ای مردم! ماه خداوند به شما روی آورده است. « بالبرکه و الرحمه و المغفره»؛ سه چیز را می فرماید: این ماه الهی، با برکت و رحمت و مغفرت به سوی شما روی آورده است.
« الشهر هو عند الله افضل الشهور»؛ ماهی است که نزد خداوند از با فضیلت ترین ماه هاست.
« وایامه افضل الایام»؛ ساعت های آن با فضیلت ترین ساعت هاست. خوب دقت کنید. حضرت دارند فضیلت ماه رمضان را می فرمایند. حضرت ابتدا فرمودند: این ماه از تمام ماه ها با فضیلت تر است. اما به این مطلب اکتفا نکردند و به سراغ روزهایش آمدند؛ فرمودند: روزهایش با فضیلت ترین روزهاست. باز هم حضرت اکتفا نکردند و فرمودند: شب هایش با فضیلت ترین شب هاست. باز هم اکتفا نکردند و فرمودند: ساعت هایش با فضیلت ترین ساعت هاست.
اگر خوب دقت کنید متوجه می شوید که معنایش این است که پیغمبر اکرم(ص) از هر آنی از آنات این ماه سه بار تجلیل کرده اند.

/6262