ماجرای هیزم‌شدن اسناد مرکز آرشیو اصفهان

به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه رادیویی تقاطع فرهنگ در گفتگو با علی زرافشان معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی از آنتن رادیو گفتگو پخش شد.

زرافشان در این‌برنامه با اشاره به لغو برنامه‌های هفته گذشته کتابخانه ملی که به‌مناسبت روز اسناد تدارک دیده شده بود، گفت: در بحران کرونا، بخش عمده اسناد کشور که در گذشته به دیجیتال تبدیل شده بود و به‌تازگی روی وب قرار گرفت، به‌صورت الکترونیک در اختیار مردم قرار دارد. بروز و ظهور کرونا، آزمونی برای فضای مجازی در کشور بود. اطلاعات مرکز اسناد هم‌اینک روی وب فراهم است و منابع آسیب‌پذیر و نفیس که امکان ارائه فیزیکی ندارد، به‌صورت الکترونیک و آفلاین در تالار گفت‌وگوی سازمان اسناد ملی قابل دسترس است.

وی افزود: اما برخی منابع مشمول قانون کپی‌رایت بوده و قابل انتشار توسط مرکز اسناد نیستند. ازطرفی برخی مقالات و پایان‌نامه‌ها به‌صورت PDF در دسترس مردم خواهد بود.

معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ادامه گفت: توسعه زیرساخت دیجیتال اسناد، مهم‌ترین دستاورد سازمان اسناد در دوران کرونا است که در یک‌مرکز آرشیوی به نام دژنبشت در فضای مجازی در دسترس مردم است و مهندسانی به سراسر کشور رفتند و منطقه جی اصفهان را برای آرشیوکردن اسناد انتخاب کردند. کاغذ دقیقا مثل انسان به آلودگی حساس است. بنابراین آن‌چه روی آن سندی نگاشته می‌شود، باید در محیط‌هایی با کمترین میزان آلودگی قرار گیرد و همچنین نور، رطوبت و گرما باید در نقاط آرشیوی کنترل شود.

زرافشان گفت: سازمان استاندارد بر محل آرشیوها نظارت دارد. مرکز آرشیو اصفهان از نور طبیعی بهره نمی‌برد و مردم تا سال‌ها تصور می‌کردند این‌مکان، یک‌تپه است. بعدها که با جاری‌شدن سیل، مکان مذکور تخریب و اسناد از دل صندوقچه‌ها خارج شد، راز این‌تپه برملا و متاسفانه بسیاری از این‌اسناد به‌عنوان هیزم سوختنی مورد استفاده قرار گرفت.

وی ایران را در حوزه آرشیوی دارای رتبه نخست منطقه دانست و گفت: ایران در حوزه‌های مختلف دستاوردهای خوبی دارد. ساختمان آرشیو ملی ایران برای این‌منظور و با مطالعات تطبیقی ساخته شده است. دانش حرفه‌ای همکاران ما بسیار خوب است چون در قانون پیش‌بینی شده استانداردهای بایگانی باید توسط سازمان اسناد تدوین شود و به‌همین‌جهت همکاران ما از قابلیت خوبی برخوردار هستند. همچنین پژوهشکده اسناد روی مطالعات آرشیوی مطالعه دارد و یکی از وظایف آن، ترجمه و بومی سازی استانداردهای بین‌المللی است.