شیرآباد؛ بالاشهر محروم

چکیده :مهم‌ترین مشکل مردم شیرآباد نداشتن شناسنامه است؛ نداشتن چیزی که باعث محروم‌شدن از بسیاری از حقوق شهروندی می‌شود. وقتی شناسنامه نبود یعنی تحصیل، درمان، خدمات شهری و بسیاری از خدمات دیگر هم نخواهد بود... اما آنهایی که شناسنامه دارند هم مشکلات خود را...

محمد رمضانی

«شیرآباد» نام منطقه‌ای در شمال شهر زاهدان است که جمعیتی حدود هفتاد تا هشتاد هزار نفر را در خود جای داده است. وقتی به شیرآباد پا گذاشتم احساس کردم دیگر در ایران نیستم و وارد یکی از کشورهای جنگ‌زده یا فقرزده‌ شده‌ام.

درست است که شیرآباد از لحاظ جغرافیایی در شمال شهر زاهدان واقع شده است، اما از لحاظ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و خدماتی نقش جنوب شهر را ایفا می‌کند و منطقه‌ای است محروم از بسیاری از خدمات؛ خدماتی که حق همه است.

مهم‌ترین مشکل مردم شیرآباد نداشتن شناسنامه است؛ نداشتن چیزی که باعث محروم‌شدن از بسیاری از حقوق شهروندی می‌شود. وقتی شناسنامه نبود یعنی تحصیل، درمان، خدمات شهری و بسیاری از خدمات دیگر هم نخواهد بود… اما آنهایی که شناسنامه دارند هم مشکلات خود را دارند.

در خیابان‌ها و کوچه پس‌کوچه‌های شیرآباد که قدم بگذارید به ندرت سطل زباله شهری می‌بینید. از طرفی شهرداری به‌صورت محدود جهت جمع‌آوری زباله‌ها به این منطقه سر می‌زند و این امر باعث می‌شود تا مردم زباله‌های خانگی خود را در زمین‌های خالی اطراف محل زندگی خود تخلیه کنند و این یعنی آغاز تهدید انواع بیماری‌ها و جذب زباله‌گردها به این منطقه.

امروز دنیا در بحران ویروس کرونا به‌سر می‌برد و همۀ مردم از مقامات عالی‌رتبه سیاسی گرفته تا مردم عادی در حال فرار از کرونا هستند و با تمام وجود با این ویروس در حال جنگ هستند، اما غافل از اینکه مردم شیرآباد سال‌هاست با ویروس‌های مختلف زندگی می‌کنند و کک هیچ‌کس هم نمی‌گزد.

عبور کانال فاضلاب شهری زاهدان از این منطقه و عدم توجه شهرداری به پاکسازی و حصارکشی این کانال و نزدیکی آن با منازل مسکونی، محلی پرخطر و آغشته به هزاران بیماری و تهدید برای مردم شده است.

علی‌رغم اینکه اکثریت جمعیت شیرآباد را قشر نوجوان و جوان تشکیل می‌دهد اما هیچ‌گونه فضای سبز، پارک یا تفرجگاهی برای بازی و تفریح وجود ندارد و فرزندان شیرآبادی در کوچه‌ها و در جوار زباله‌ها به بازی با دوچرخه و یا لاستیک‌های فرسودۀ ماشین‌ها می‌پردازند.
بیشتر مردم این منطقه به دلیل فقر و مشکلاتی که دارند به این منطقه پناه می‌آورند و بالاجبار به ساخت‌وساز خانۀ غیرقانونی رو آورده‌اند، هرچند که تعدادی از این منازل را شهرداری تخریب کرده است اما خانه‌هایی هم هستند که هنوز مردم سکونت دارند اما نمی‌توان نام خانه بر آنها گذاشت، چون گذاشتن تعدادی بلوکه و پهن‌کردن چند تکه حصیر در مقابل کاخ های سر به فلک‌کشیدۀ پایتخت‌نشین‌ها «خانه» نمی‌شود.

بسیاری از مردم برق مورد نیاز خانگی خود را غیرقانونی و مستقیم از تیربرق می‌گیرند، زیرا ادارۀ برق به آنها مجوز کنتور نمی‌دهد.
وضعیت آب آشامیدنی در کل زاهدان مناسب نیست و مردم شیرآباد نیز آب آشامیدنی مورد نیاز خود را از تانکرهای دوره‌گرد یا اندک‌دکان‌های موجود در این منطقه خریداری می‌کنند.

با وجود اینکه ایران یکی از کشورهای مهم صادرکنندۀ نفت و گاز در دنیاست، اما مردم استان سیستان‌وبلوچستان هنوز از نعمت گاز برخوردار نیستند و برای تهیۀ نفت یا کپسول‌های گاز در زمستان همچون گذشته صف می‌کشند.

تنها پناه مردم شیرآباد موسسه خیریه محسنین وابسته به حوزۀ مکی زاهدان است که خانواده‌های نیازمند را شناسایی و کمک‌هایی هرچنداندک به این مردم محروم می‌رساند، ولی جای این حجم از محرومیت‌ها را پر نمی‌کند.

این‌ها تنها بخشی از مشکلات و محرومیت‌های یکی از مناطق کوچک استان سیستان‌وبلوچستان است، هرچند بماند که مردم شیرآباد از نبود یا کمبود مدرسۀ متناسب با جمعیت، خدمات درمانی و بسیاری از مسائل و نیازمندی‌های دیگر رنج می‌برند./ صفحۀ اینستاگرامی نویسنده