بیدارباش بیستم؛ بهاء و بهانه

أَللّـهُمَّ افْتَحْ لی فیهِ أَبْوابَ الْجِنانِ وَ أَغْلِقْ عَنّی فیهِ أَبْـوابَ النّـیرانِ

وَ وَفِّـقْـنی فـیهِ لِتِـلاوَةِ الـْقُـرْانِ یا مُنْزِلَ السَّکینَةِ فی قُلُوبِ الْمُؤْمِنینَ.

بهشت به «بها»ست، نه به «بهانه»

بهشت، جای صالحان و پاکان است،

بهای بهشت، «عمل صالح» است،

درهای بهشت، از طریق «تقوا»، «جهاد»، «طاعات» و «صالحات» به روی انسانها گشوده می گردد.

اگر در دعای امروز، از خداوند گشایش درهای بهشت را به روی خودمان درخواست کرده ایم، باید برگ ورود به بهشت را هم فراهم کنیم. جواز ورود به بهشت جاودان، اعمال نیک و طاعتِ خدا، اطاعت از رسول، انجام واجبات، ترک محرّمات، خدمت به مردم و دوری از ستم است.

بهشت جای هر دیو و دد نیست.

بهشت، خانه ناپاکان آلوده دامن نیست.

بهشت، سرای اقامت گنهکاران پلید نیست.

با بار گنه ز دام جستن نتوان

دژبانی حشر را گذشتن نتوان

روزی است که بی برگ تردّد به بهشت

آن سوی پل صراط رفتن نتوان

بهشت، در مقابل «عمل» است و عمل، برگ تردّد و جواز ورود به بهشت است.

اگر سرای آخرت و خانه بهشت برایمان مهیّا شود، در سایه کارهای نیکی است که در اجرای فرمان خدا انجام می دهیم.

سنگ ها، آجرها و مصالح ساختمانی خانه آخرت، و قصرهای بهشتی از صالحات و حسنات این دنیای ما، تأمین می شود.

دنیا، مزرعه آخرت است، «زندگی، زراعت وجودی انسان است، و هر کسی دهقانِ بذر «خویشتن» است».

دهقان سالخورده چه خوش گفت با پسر

کای نور چشم من، بجز از کِشته، ندروی

جهان برپایه حساب و کتاب است، نه بیهوده.

وقتی که هستی «عبث» نیست و سرانجام بشر، رجعت «الی اللّه » است، پس فرجامی دارد، خوب یا بد، نعمت یا نقمت، بهشت یا دوزخ، سایه سار جنّت، یا شعله های سوزان جهنّم خدا.

همسایگی پیامبران و امامان و اولیاء و خوبان، یا همخانگی فراعنه و طواغیت و نِرون ها و شدّادها و جلاّدها و ستمگران تاریخ،

جوار رحمت حق، یا عذاب شدید خدا.

آنچه انسان را به یکی از این دو سرنوشت نیک و بد می کشد، رعایت یا عدم رعایتِ «باید»ها و «نباید»هایی است که در اسلام، توسّط وحی و از زبان رسول خدا و ائمه اطهار علیه السلام و فقهای دین و مکتبداران متعهّد بیان شده است.

رسول خدا در «حجّه الوداع»، خطاب به مسلمین فرمود:

«ای مردم!... هرچه که شما را به بهشت نزدیک می کند و از آتش، دور می سازد من شما را به آن فرمان دادم، و آنچه که شما را از بهشت دور کرده و به آتش نزدیک می کند، شما را از آن نهی کردم...»

و... چه راهنمایی بهتر از قرآن، در این زمینه!

پس راه ورود به بهشت را هم از قرآن کریم بیاموزیم.

درهای جهنّم

با ملاحظه آیات قرآن، و بررسی آیاتی که برای جمعیّت ها و افرادی وعده آتش می دهد، می توان پی برد که «درهای جهنّم» کدام است...[۱]

وعده های آتش در قرآن برای افراد زیر بیان شده است:

کافران، تکذیب کنندگان آیات خدا، مستکبرین، زراندوزان که انفاق نمی کنند، ستمگران، منافقین، مشرکین، و... کسانی دیگر.

همچنین در آیات، بهشت را برای کسانی همچون: «صابرین»، «متّقین»، «عمل کنندگان»، «شهیدان»، «توکل کنندگان» و «مطیعان خدا و رسول» و... بیان کرده است.

برای بسته شدن درهای جهنّم به روی خود، باید از «کفر» و «استکبار» و «زراندوزی» و «احتکار» و «گرانفروشی» و «تکذیب آیات و انبیاء»، دوری کرد.

هرگناه، دری به دوزخ است، و هر طاعت، بابی به سوی بهشت برین.

پس... ای خدا! جنّت به «بها» می دهی، نه به «بهانه».

گنهکاران و شرک آلودگان و ظالمین را به دوزخ می فرستی.

آتش دوزخ، فراورده ای است از اعمال خود ما... عذاب جهنّم همه دستاورد عصیانها و نافرمانیهای بندگان است...«بِما کَسَبَتْ اَیدیهِم» است.

در خدمت قرآن بودن

در حدیث نبوی است:

«نَوِّرُوا بُیُوتَکُم بِتِلاوَةِ القُرآن»...[۲]

خانه های خود را با تلاوت وقرائت قرآن، روشن کنید.

قرآن، پیام آسمانی توحید و مرامنامه عملی یک مسلمان است،

مجموعه سخنان خداوند و وحی الهی است،

دستورالعمل امّت اسلامی و قانون زندگی و اندیشه، کتاب علم و فقه و فکر، کتاب بشارت و انذار، کتاب جهاد و اجتهاد است.

قصّه آموزنده و عبرت انگیز دارد،

شفای دلها وفروغ جانهاوروشنی بخش اندیشه هاست،

کتاب الهام و اشراق و معرفت و شناخت است،

پیام همیشه زنده آسمانی و سروش جاویدان و مشعل حیاتبخش است،

باید آن را خواند، فهمید و عمل کرد و بر سرگذاشت و نصب العین قرار داد.

اگر دلداده اهل وفایی

گر از اهل صفای مصطفایی

اگر صبح و مسا جویای فیضی

اگرهمدل، اگر همراز مایی

بیا تا روز و شب قرآن بخوانیم

که دل گیرد ز نورش روشنایی

صدای بال جبریل است گویا

تلاوتهای آیات خدایی[۳]

در حدیث است:

اگرمی خواهید خداوند با شما سخن بگوید، قرآن تلاوت کنید، و اگر می خواهید شما با خدا گفتگو کنید، نماز بخوانید.

ادای نماز و تلاوت قرآن، نقش رابط بین خالق و مخلوق و عبد و مولی را ایفا می کند. جفای به قرآن است اگر روزها بر ما بگذرد و ما این کتاب مقدس را پیش چشم خود نگشاییم و گوش جان به پند خـدایی آن ندهیم. در ماه رمضان که توصیه به تلاوت قرآن شده، باید بر قرآن خوانی خود بیفزاییم.[۴]

به قرآن ستم کرده ایم اگر در «رمضان» که بهار قرآن است، با قرآن انس کمتری داشته و به سراغش نرویم.

باید در خدمت قرآن بود و تا می توان قرآن خواند.[۵]

قرآن، کتاب همیشه است ، کتاب همه جا و کتاب همه است ،هرکس به فراخور استعدادش، به قدر ظرفیّتش، به اندازه کشش ذهنی و قدرت درک و فهمش از این «پیام» بهره می گیرد.

قرآن، ـ بفرموده امام صادق علیه السلام ـ «همیشه شاداب و زنده است و نزد هر قومی با طراوت است، زیرا برای قوم خاص و نسل معیّن و زمان خاصّی قرار داده نشده بلکه کتاب همه و همیشه است و تا قیامت، شاداب و زنده است...»[۶]

پس باید از خدا توفیق «تلاوت» آن را در این ماه خواست، تا فاصله ما از قرآن، کمتر شود و در ماه رمضان که بهار قرآن است،[۷] دل و جان بهاری شود.

آرام بخش دلها

نیایش و نیازمان را با خدایی مطرح کرده ایم که در دلهای مؤمنین، آرامش و وقار را نازل می کند.

دلی که به یاد خدا باشد، از «اطمینان» و «سکون» برخوردار است،

قلبی که با نور حق روشن شده باشد، از اضطراب و وحشت و نگرانی و ترس و یأس، دور است.

اضطراب های درونی، از ابهام آینده است، از نامعلومی وضعیّت، از بلاتکلیفی، از سر درگمی، از «شکّ» و «دیرباوری» است.

امّا مؤمن، به خاطر ایمان، و صدق و اخلاصش، دارای «یقین» است.

«یقین» هم آرام بخش است. «ایمان» هم، اطمینان می آورد.

و «عقیده توحیدی» مایه سکینه و وقار است. خداوند، این آرامش را در دل مؤمنین فرود می آورد: «هُوَ الَّذی اَنزَلَ السَّکینَةَ فی قُلُوبِ المُؤمِنینَ...»[۸]

از خدا بخواهیم آن دریا دلی را، آن آرامش خاطر و یقین و «سکون» را.

منابع:
[۱] ـ قرآن برای دوزخ هفت در بیان می کند که بخشی از دوزخیان سهم هریک از آن درهایند: «لَها سَبعَةُ أبوابٍ لِکُلِّ بابٍ مِنهُم جُزءٌ مَقسُومٌ».  حجر، آیه ۴۴.
[۲] ـ بحارالأنوار، ج ۸۹ ص ۲۰۰.
[۳] ـ برگ و بار، جواد محدثی، ص ۲۳۶.
[۴] ـ پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: أکِثروا فیه من تلاوة القرآن شهراللّه ، ص ۱۹۲.
[۵] ـ فَاقرؤا ماتیسّر مِن القرآن مزّمل، آیه ۲۰.
[۶] ـ اِنّ اللّه تبارک و تعالی لم یجعله لزمانِ دونَ زمانٍ ولا لِناسٍ دونَ ناسٍ، فهو فی کلّ زمانٍ جدیدٌ و عندَ کّل قومٍ غَضٌّ الی یوم القیامة جامع الاخبار و الاثار، ج ۱ ص ۱۶۹.
[۷] ـ لِکّل شی ءٍ ربیعٌ و رَبیعُ القرآنِ شهرُ رمضان امام باقر علیه السلام،کافی۲/۶۳۰.
[۸] ـ فتح، آیه ۴.
* برگرفته از کتاب «سینای نیاز؛ شرح دعاهای روزانه ماه میارک رمضان» به قلم نویسنده