وزیر خارجه اوکراین: خطوط قرمزمان در پیگیری پرونده پرواز ۷۵۲ پا برجاست

در حالی‌که تهران می‌گوید تحقیقات گسترده و دقیق در رابطه با سرنگونی پرواز ۷۵۲ ادامه دارد، وزیر خارجه اوکراین هشدار داد در صورت سرپیچی از همکاری، ایران با فشار از سوی تمام کشورهای مرتبط با این سانحه روبه‌رو خواهد شد. کی‌یف تأکید کرده که اجازه نخواهد داد پرونده پرواز ۷۵۲ بدون نتایج قابل قبول ختم شود.

در این زمینه، دمیترو کولبا و فرانسوا شامپانی، وزیران خارجه اوکراین و کانادا، روز دوشنبه در تماسی تلفنی بار دیگر درباره گام‌های ضروری برای پیشبرد تحقیقات سرنگونی هواپیمای اوکراینی در ایران تبادل‌نظر و تأکید کردند از ترغیب ایران به پذیرش مسئولیت و پرداخت غرامت دست برنخواهند داشت.

دمیترو کولبا همان روز در مصاحبه با خبرگزاری ربکا-اوکراین در رابطه با این سانحه گفت: مسئولین ایرانی‌ مذاکره‌کنندگان دشواری هستند، اما ما پل‌ها را نمی‌سوزانیم و سعی می‌کنیم به توافق برسیم. ضمناً خطوط قرمز‌مان پابرجاست و اجازه نخواهیم داد هیچ توافقی با چشم‌پوشی از مسئولیت‌پذیری حقوقی و یا بازی بر سر غرامت به آسیب‌دیدگان حاصل شود.

وزیر خارجه اوکراین افزود که به ایران پیشنهاد داده‌ایم به شیوه‌ای متمدن همکاری کند و گام نخست، به نتیجه رساندن هرچه سریع‌تر تحقیقات فنی اعم از تضمین بازخوانی جعبه‌ سیاه است.

او بدون ذکر جزئیات گفت: به ایرانی‌ها مدلی برای تحقق این هدف ارائه داده‌ایم و آنها خواستند مدتی درباره آن فکر کنند. همچنین به ما گفتند که آماده‌اند درباره مسئولیت حقوقی و غرامت مذاکره کنند و اکنون در این مرحله هستیم.

دمیترو کولبا با تأکید بر هماهنگی‌های نزدیک بین اوکراین و کانادا بریتانیا سوئد و افغانستان، سایر کشورهایی که شهروندانشان را در سرنگونی پرواز ۷۵۲ از دست داده‌اند، گفت: اگر نتوانیم به‌سرعت با ایران به توافق برسیم، در مسیری طولانی اما مطمئن و مؤثر پیش خواهیم رفت و به صورت ‌جمعی هرجا که امکان داشته باشد ایران را به دلیل جنایتی که مرتکب شده مورد پیگرد قانونی قرار خواهیم داد.

جمعه گذشته، یوگنین ینین معاون وزیر خارجه اوکراین، در گفت‌وگو با بخش اوکراینی رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد گفته بود اگر مذاکره با ایران به بن‌بست برسد، ناچار می‌شویم به دیوان بین‌المللی دادگستری مراجعه کنیم.

اوکراین از عدم‌همکاری ایران در تحقیقات این سانحه همواره ابراز نارضایتی کرده اما اخیراً در اقدامی کم‌سابقه، کشورهای دیگر متأثر از این سانحه را هدف انتقاد قرار داده و دادستانی کل اوکراین از این که فراخوان تشکیل کارگروه تحقیقاتی بین‌المللی همچنان بی‌پاسخ مانده، ابراز گلایه کرده است.

خود اوکراین نیز به‌رغم گذشت چهار ماه از وقوع این سانحه، تیم مذاکره‌کنندگان را تشکیل نداده اما دوشنبه یوگنی ینین که یک ماه پیش مسئول پرونده پرواز ۷۵۲ در وزارت خارجه اوکراین شد به رادیو فردا گفت از زمانی‌که به این سمت منصوب شد، تلاش‌های خود را بر حل این مسئله متمرکز کرده و به گفته او، دستور رئیس‌جمهور اوکراین که همچنین حاوی شرح خطوط قرمز برای تیم مذاکره‌کنندگان خواهد بود، در آستانه امضاست.

کنستانتین یلیسیف (Konstantin Eliseev)، مشاور بین‌المللی رئیس‌جمهور پیشین اوکراین، معتقد است که کی‌یف نمی‌داند از چه روشی در مذاکره با تهران استفاده کند:

«متأسفانه حکومت اوکراین از انبوه مسایل بین‌الملل دستپاچه شده و با مدیریت این مسائل مشکل دارند. این مشکل در رابطه با سانحه پرواز ۷۵۲ از آن رو دوچندان است که به نظر می‌رسد ایران برای دفاع از منافع خود آمادگی کامل دارد. اوکراین تاکنون بیش از یک ماجرای جنجالی با ایران داشت اما همچنان تجربه ضروری در مذاکره با این کشور را کسب نکرده و به جای اینکه با اتکا به تجربیات همتایان غربی خود و سایر کشورهای مرتبط با این سانحه، ایران را تحت فشار روزافزون قرار دهد، اجازه داده تحقیقات این پرونده تا جایی به درازا بکشد که به نفع ایران است. به همین دلیل به‌رغم وعده رئیس‌جمهور اوکراین به اجرای هرچه سریع‌تر عدالت، تاکنون هیچ تحول مثبتی رخ نداده است».

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۸ ژانویه/۱۸ دی‌ماه هواپیمای اوکراینی را با شلیک دو موشک مجاورتی پدافند هوایی سرنگون کرد و باعث جان باختن ۱۷۶ سرنشین آن شد.

روز سه‌شنبه، غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضائیه ایران از ادامه رسیدگی به این پرونده خبر داد و اعلام کرد: یک نفر در بازداشت است و از افرادی تحقیق به عمل آمده و آزاد شدند.

روز دوشنبه نیز شکرالله بهرامی رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح گفت که در پی شکایت تعداد زیادی از خانواده‌های جانباختگان، تحقیقات دقیق و گسترده‌ای صورت گرفته است. مسئولین اوکراینی اما می‌گویند در جریان این تحقیقات قرار نگرفته‌اند.