پشت پرده توافق غنی و عبدالله؛ مارشال شدن دوستم و ماجراهای دیگر

پشت پرده توافق غنی و عبدالله؛ مارشال شدن دوستم و ماجراهای دیگر
بی بی سی فارسی
Image caption تلاش‌ها برای مارشال ‌شدن دوستم از سال‌ها پیش آغاز شده بود. اطرافیان آقای دوستم برای این کار حتا امضای شماری نمایندگان دور شانزدهم مجلس را جمع آوری کرده بود

چانه‌زنی برای دست‌یابی به یک توافق سیاسی بین اشرف غنی، رئیس جمهوری و عبدالله عبدالله که همزمان با او اعلام ریاست جمهوری کرده بود، از اوایل اسفند/حوت سال گذشته خورشیدی آغاز شد و حدود سه ماه زمان گرفت. مذاکراتی که پشت درهای بسته برگزار می‌شد به قول منابعی که با آنها صحبت کرده‌ام بارها به بن‌بست رسید و جلسات بارها با عصبانیت یکی از دو طرف مذاکره بی‌نتیجه پایان یافت.

نقش رهبران میانجی چون حامد کرزی، رئیس جمهوری پیشین، عبدرب‌الرسول سیاف، رهبر حزب دعوت اسلامی، محمد کریم خلیلی، رهبر حزب وحدت افغانستان و محمد یونس قانونی، رهبر حزب افغانستان نوین که برای حل اختلاف‌ها بین دو طرف اعلام آمادگی کرده و وارد میدان شده بودند، در بهم‌نخوردن جریان مذاکرات پررنگ بوده است.

این هیأت چهار نفری پس از مذاکرات به حرف‌های هردو طرف گوش داده و به آنها درباره چگونگی توافق روی موارد اختلافی مشوره می‌داده‌اند.

مذاکره‌کننده اصلی از جانب اشرف غنی، حمدالله محب، مشاور شورای امنیت ملی بوده است. معصوم استانکزی، رئیس پیشین امنیت ملی که از مهره‌های قابل اعتماد غنی در ارگ ریاست جمهوری است در میانه راه با آقای محب برای مذاکره همراه شده‌است.

مذاکره‌کننده اصلی از جانب سپیدار خود آقای عبدالله بوده است.

این مذاکرات هم که در محل کار عبدالله عبدالله برگزار می‌شد، در دو سه هفته اخیر شدت بیشتر گرفته بوده و تقریبا هر روز آقای محب از ارگ به سپیدار می‌رفته است.

حق نشر عکس ARG Image caption موارد اختلافی و مورد مناقشه به حدی بوده که باور رسیدن به یک توافق را دشوار می‌ساخت موارد اختلافی کلان

در روزهای نخست آغاز مذاکرات بین اشرف غنی و عبدالله عبدالله موارد اختلافی و مورد مناقشه به حدی بوده که باور رسیدن به یک توافق را دشوار می‌ساخت.

خواسته‌هایی که از طرف آقای عبدالله مطرح شده بود واکنش شدید ارگ را در پی‌داشت. باطل شدن نتیجه انتخابات، ایجاد پست صدراعظم اجرایی و بعدتر صدراعظم امور صلح و قرار گرفتن خودش در رأس این تشکیلات، سهم پنجاه درصدی در قدرت، اعطای رتبه مارشالی به عبدالرشید دوستم از خواست‌های عمده آقای عبدالله بود. توافقنامه بین دو طرف نشان داد که آقای عبدالله تنها به بخشی ازخواسته‌های اولیه‌اش دست یافته است.

او در روز امضای توافقنامه هم گفت که برای مصلحت ملی "قربانی" داده است.

ژنرال دوستم در دقیقه نود مارشال دوستم شد

صبح روز امضای توافق‌نامه متحدان ارشد ثبات و همگرایی در خانه عبدالله عبدالله در کارته پروان شهر کابل گردآمده بودند. تا آنزمان موضوع مارشال ‌شدن دوستم از سوی ارگ نهایی نشده بود. به قول یک منبع نزدیک به عبدالله عبدالله حدود ساعت ۹ صبح آقای عبدالله ظاهرا با آقای استانکزی تماس تلفنی گرفته و می‌پرسد که حکم مارشالی دوستم امضا شده است یا خیر؟

پس از آنکه مطمین می‌شود این کار صورت گرفته است تصمیمش برای رفتن به ارگ و امضای توافقنامه نهایی می‌شود.

طالبان در واکنش به توافق غنی و عبدالله: زندانیان را آزاد و مذاکرات بین‌الافغانی را آغاز کنید

حق نشر عکس ARG Image caption پشت پرده توافق غنی و عبدالله؛ دوستم چگونه به مارشالی رسید؟

پیش از نهایی شدن حکم مارشالی آقای دوستم در تماسی که من با یکی از نزدیکان او داشتم بسیار ناخشنود و بی‌قرار به نظرمی‌رسید اما دو ساعت بعد وضعیت کاملا فرق کرده بود.

یک منبع نزدیک به آقای دوستم به من گفت ارگ تمام تلاشش را کرد تا مانع ذکر شدن شرط مارشال‌ شدن دوستم در توافقنامه شود. به گفته این منبع، ارگ ریاست جمهوری در روزهای اخیر از سفارتخانه‌های خارجی از جمله سفارت آمریکا خواسته بود درباره مارشال‌ شدن دوستم واکنش نشان بدهند اما هیچ سفارت‌خانه به این خواست ارگ پاسخی مثبت نداده بود. به قول این منبع سفارت آمریکا گفته این موضوع را باید خودتان حل و فصل کنید.

صدیق صدیقی، سخنگوی رئیس جمهوری در پاسخ به موارد مطروحه گفت که حالا توافقنامه بین دو طرف امضاء شده در این مورد ابراز نظر نمی‌کند.

تلاش‌ها برای مارشال ‌شدن دوستم از سال‌ها پیش آغاز شده بود. اطرافیان آقای دوستم برای این کار حتا امضای شماری نمایندگان دور شانزدهم مجلس را جمع آوری کرده بودند، اما این تلاش‌ها حداقل در آن زمان نتیجه‌بخش نبود.

با حمایت عبدالرشید دوستم از اشرف غنی در انتخابات ۲۰۱۴ و قرار گرفتن آقای دوستم در جایگاه معاونت اول ریاست جمهوری طرفداران آقای دوستم امید داشتند که او در این مرحله به رتبه مارشالی برسد؛ که نه تنها چنین نشد بلکه با گذشت یک سال روابط‌ش با اشرف غنی تیره شد. رفته رفته کار به جایی رسید که آقای دوستم که از نداشتن صلاحیت‌های اجرایی لازم در دولت ناراض بود، رئیسش را متهم به قوم‌گرایی کرد و گفت اطرافیان اشرف غنی در تلاش منزوی کردن‌او هستند. اتهامی که آن زمان از سوی ارگ رد شد.

وارد شدن اتهام بدرفتاری جنسی از سوی احمد ایشچی علیه دوستم چاقوی مخالفان دوستم در ارگ را دسته کرد و در نهایت رهبر حزب جنبش به ترکیه رفت و پس از گذراندن یک سال "تبعید خودخواسته در ترکیه" در پی اعتراض‌های ۱۹ روزه هوادارانش که خواست شان بازگشت رهبر شان به کشور بود در تابستان سال ۱۳۹۷ به کابل برگشت. پس از این کشمکش‌ها او همچنان مخالف اشرف غنی ماند و در انتخابات گذشته ریاست جمهوری از جدی‌ترین رقیب آقای غنی حمایت کرد.

  • ایشچی: برای اجرای عدالت تا سطح بین‌المللی هم اقدام می‌کنم
Image caption احمد ایشچی مدعی شده بود که ژنرال دوستم او را ربوده و خود و افرادش به او آزار جنسی رسانده‌اند

بر اساس گفته‌های منابع در بدل این حمایت در کنار رتبه مارشالی حزب جنبش خواهان معرفی چهار وزیر برای وزارت خانه‌های تحصیلات عالی، مهاجرین و عودت‌کنندگان، تجارت، و زراعت و معرفی چهار والی برای ولایت‌های فاریاب، جوزجان، سرپل و تخارشده‌اند. اما هنوزتوافق آقای عبدالله در این مورد تصمیم نگرفته است.

به گفته منبع نزدیک به آقای دوستم در مورد چهار وزارت انعطاف وجود خواهد داشت اما چهار ولایت یاد شده "خط سرخ" خواهد بود.

برعلاوه این، احزابی از جمله حزب وحدت به رهبری آقای خلیلی و دیگر چهره‌های بانفوذ سیاسی در بدل حمایت شان از آقای عبدالله خواست‌هایی مشابهی خواهند داشت. از معرفی وزیر و والی گرفته تا سفیر، معین، ریاست‌های مستقل شده‌اند.

هر چند حزب جمعیت افغانستان به رهبری صلاح‌الدین ربانی راهش را از عبدالله عبدالله و اشرف غنی در این حکومت جدا کرده است، با آن هم چهره‌های شناخته‌شده این حزب که در این تصمیم با صلاح‌الدین ربانی موافق نیستند و آن را تصمیم فردی آقای ربانی میدانند، سهم خودشان را از آقای عبدالله عبدالله در بدل حمایت از او در انتخابات خواهند خواست.

برآورده کردن خواسته‌های همه طرف‌ها با پنجاه درصد قدرت که آقای عبدالله در پی توافق با اشرف غنی به آن رسیده کار آسانی نخواهدبود.

توافقی که در پی فشارهای داخلی و خارجی شکل گرفت و برای این عبدالله و بیشتر اشرف غنی "دل‌بخواه" نبوده است.

اشرف غنی و اطرافیانش که بارها گفته بودند "مخالف ایجاد شرکت سهامی در حکومت هستیم." وادار به تقسیم قدرت شدند و عبدالله عبدالله هم از "سوگندش" به عنوان رییس دولت همه‌شمول گذشت.

منبع خبر: بی بی سی فارسی

اخبار مرتبط: پشت پرده توافق غنی و عبدالله؛ مارشال شدن دوستم و ماجراهای دیگر