شکایت پرستاران گیلان از وزارت بهداشت به دلیل قراردادهای ۸۹ روزه

خبرگزاری ایلنا از تلاش ۵۳۶ پرستار داوطلب گیلانی برای حفظ کارشان خبر داده است. آنها قصد دارند علیه قراردادهای کاری ۸۹ روزه به دیوان عدالت اداری شکایت کنند. این پرستاران در هفته‌های اخیر در یکی از کانون‌های شیوع کرونا در ایران مشغول به کار بوده‌اند. 

به گزارش ایلنا، این پرستاران ۱۰ نماینده برای پیگیری مطالبات خود انتخاب کرده‌اند. آنها در مقابل دانشگاه علوم پزشکی گیلان دست به حرکت اعتراضی زده و هیچکدام حاضر به امضای قرارداد ۸۹ روزه نشده‌اند.

سابقه ماجرا چیست و چرا پرستار داوطلب گرفته شد؟

زمانی که ویروس جدید کرونا در ایران شیوع پیدا کرد، بسیاری از بیمارستان‌های ایران، بویژه در مناطقی که شیوع ویروس سریع و غافلگیرکننده بود، با کمبود شدید پرستار و کادر درمانی روبرو شدند. از جمله این مناطق استان‌های شمالی، گیلان و مازندران بودند. 

ایلنا نوشته است که کمبود کادر پرستاری در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی اگرچه تازه‌گی ندارد اما در بحران کرونا بیش از همیشه به چشم آمد. این دانشگاه‌ها فراخوانی برای بکارگیری نیروی داوطلب دادند و پرستاران داوطلب با قراردادهای کوتاه مدت استخدام شدند. اکنون که از قرار معلوم از فشار بحران کاسته شده، قراردادهای آنها نیز تمدید نمی‌شود.

محمد حسین پور، فعال صنفی پرستاری در گیلان به ایلنا گفته است: «پرستاران داوطلب مازندران که با قرارداد ۸۵ روزه استخدام شده بودند و قرارداد را امضا کرده بودند، اخیرا طی نامه‌ای از سوی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران برای تسویه حساب و اخذ رسید کتبی در دستور کار قرار گرفتند.» 

اما پرستاران گیلانی به گفته این فعال صنفی نه تنها حاضر به امضای چنین قراردادی نشدند، بلکه «اکنون مدارکی مبنی بر فراخوان شرکتی نیز دارند که باعث می‌شود، استناداتی برای کسب رای به نفع خودشان در دیوان عدالت اداری داشته باشند.»

مدارک و مستندات کدامند؟

پرستاران گیلانی می‌‌گویند قرارداد ۸۹ روزه "غیر قانونی" است و آنها به عنوان "پرستار شرکتی داوطلب" به کار گرفته شده‌اند و اکنون می‌خواهند آنها را به امضای قرارداد کاری ۸۹ روزه وادار کنند. کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت ایران، در مقابل این شکایت گفته است که این قراردادها "کاملا قانونی" است و هیچ الزامی برای تمدید آن وجود ندارد، زیرا آنها پرستارانی بودند که شاغل نبودند و "در قالب قراردادهای ۸۹ روزه به کار گرفته شدند."

به گفته سخنگوی وزیر بهداشت ایران، در صورتی که مجوز استخدامی صادر شود، اولویت با پرستارانی است که به شکل ۸۹ روزه در بحران کرونا مشغول به کار شدند. او همچنین افزوده است که تمدید این قرارداده‌ها در محدوده اختیارات وزارت بهداشت نیست. فعالان صنفی پرستاری این مدعا را "بسیار عجیب و غیرقابل قبول" می‌دانند.

مبنای حقوقی اختلاف چیست؟

خبرگزای ایلنا با استناد به قانون کار نوشته است که وضع این پرستاران را «که نیروی کارگر به حساب می‌آیند، باید با قواعد قانون کار بررسی کرد. ماده هفت قرارداد کار عبارتست از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق‌السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیرموقت برای کارفرما انجام می‌دهد.» ایلنا نوشته است که «طبق  تبصره ۲ ماده ۷؛ در کارهایی که طبیعت آنها جنبه مستمر دارد، در صورتی که مدتی در قرارداد ذکر نشود، قرارداد دائمی تلقی می‌شود.»

محمد حسین پور، فعال صنفی پرستاری نیز به ایلنا گفته که سخنان کیانوش جهانپور مبنی بر بکارگیری پرستارانی که به گفته او اشتغال نداشتند، «نه تنها از سوی مدیر پرستاری دانشگاه گیلان نقض شده است، بلکه ما به عینه شاهد بودیم که تعداد ۲۴۱ پرستار بخش خصوصی و شاغل در درمانگاه‌ها و حتی ساکن شهرهای دیگر بودند که طی فراخوان پرستار در گیلان بکار گرفته شدند.» به گفته او، این گروه از پرستاران گیلانی نه قرارداد کاری کتبی امضا کرده‌اند و نه به عنوان نیروی ۸۹ روزه بکار گرفته شده‌اند و ادارات کار و حل اختلاف بر این اساس باید طرف پرستاران را بگیرند. 

بحران کرونا و شکایت‌هایی نظیر این، بار دیگر شرایط کاری، موضوع دستمزدها و قراردادهای پرستاران را در کانون توجه قرار داده است.

خبرگزاری ایلنا در گزارشی در اواخر فروردین ماه نیز از ناامنی شغلی بیش از هفت هزار پرستار بخش خصوصی خبر داده بود. بیمارستان‌های خصوصی تا قبل از بحران کرونا از محل عمل، ویزیت و بستری‌کردن بیمار درآمد قابل توجهی داشتند؛ تعرفه‌هایشان هم قابل مقایسه با بخش دولتی نبود. در پی بحران کرونا اما چرخه ورود بیمار به کمترین میزان رسیده و عمل‌های جراحی نیز تقریبا تعطیل شده‌اند.

بنا بر همین گزارش، درست در شرایطی که مسئولان وزارت بهداشت سرگرم تمجید و تقدیر از کادر پرستاری بودند و انتظار می‌رفت امنیت شغلی آنها بیشتر شود، طرح تعدیل و اخراج پرستاران کلید خورده بود. تعدیل پرستاران عملا از اسفند شروع شد. بیمارستان‌های خصوصی در این ماه به شماری از پرستاران پیام دادند که "بروید خانه، خبرتان می‌کنیم". دلیل‌شان هم این بود که بیمارستان خالی شده، در دست ضد عفونی است یا موعد قرارداد به سر آمده است.

این بار اما موضوع از بیمارستان‌ها فراتر رفته و پرستاران از وزارت بهداشت شکایت کرده‌اند.