دیدار از مقبره نجیبالله؛ 'بی‌احترامی به قربانیان خاد یا ژستی برای درمان زخم‌های کهنه'؟
بی بی سی فارسی
دیروز حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان و از نزدیکترین چهره‌ها به اشرف غنی، رئیس جمهوری، از مقبره نجیبالله، رئیس جمهوری سابق افغانستان دیدار کرد.
ادای احترام مقام‌های ارشد به مقبره‌های رهبران سیاسی برجسته در دو دهه اخیر جز روند سیاسی در افغانستان قرار گرفته و سیاستمداران تلاش می‌کنند حمایت هواداران آنها را از این طریق به خود جلب کنند.
گروه طالبان یک روز پس از تصرف کابل در ششم میزان/مهر ۱۳۷۵ با کشتن و حلق‌آویز کردن نجیبالله احمدزی و برادرش، شاهپور احمدزی، در مرکز شهر کابل نمایش بی‌سابقه از ترس، وحشت و نفرت را به تصویر کشید.
پیش از این مرگ دردناک، نجیبالله ۴ سال را به عنوان پناهنده در دفتر سازمان ملل در کابل سپری کرد و ظاهرا دولت به رهبری برهان‌الدین ربانی به او اجازه نداد افغانستان را ترک کند و به هند برود؛ تنها کشوری‌که گفته می‌شود حاضر بود به آقای نجیب پناهندگی بدهد.
- فرزندان جنگ در انتظار صلح؛ دختر نجیبالله: آتش‌بس شود، پیاده سر خاک پدرم می‌روم
- نجیب-الله احمدزی کی بود؟
- نا گفته-های فتانه نجیب، همسر رئیس جمهوری سابق افغانستان
نجیبالله چهره جنجالی در تاریخ معاصر افغانستان محسوب می‌شود. او از اول هجوم نیروهای شوروی به افغانستان در ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۶ رئیس اداره اطلاعات افغانستان موسوم به 'خاد ' (خدمات امنیت دولتی) بود و در این مدت افراد مجاهدین که علیه شوروی می‌جنگیدند و شماری غیرنظامی تجربه‌های وحشتناکی از این اداره دارند.
مخالفانش بیشتر همین دوره ریاست او بر نهاد خاد را هدف قرار می‌دهند که 'خاد ' در این زمان از سوی نهادهای جهانی حقوق بشر متهم به تخلفات گسترده حقوق بشری است.
حق نشر عکس Getty Images Image caption دکتر نجیبالله از ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۶ رئیس اداره اطلاعات افغانستان و بعد از آن تا ۱۹۹۲ آخرین رئیس جمهوری حکومت چپ‌گرای افغانستان بودحامیانش استدلال می‌کنند که مسئولیت رفتار 'خاد ' متوجه دولتی است که آقای نجیب در آن کار می‌کرد.
به نظر آنها دکتر نجیب بیشتر به دلیل تلاش‌ها برای تامین صلح در افغانستان در سال‌های ریاست جمهوری‌اش و "پیش‌بینی‌های دقیق" در مورد احتمال سقوط افغانستان به جنگ‌های خونین داخلی به حافظه‌ها سپرده شده.
او همچنین به موضع‌گیری‌های شدید علیه پاکستان، فصاحت و کاریزما شهرت دارد.
رویکرد متفاوت و کنار گذاشتن سیاست تضاداین نخستین بار بود که پس از کشته شدن و دفن پنهانی نجیبالله، یک مقام افغانستان در سطح آقای محب از مقبره او در شهر گردیز مرکز ولایت پکتیا در شرق افغانستان دیدار می‌کند.
آقای محب با این اقدام البته حساسیت‌های زیادی را در میان رهبران مجاهدین، هواداران آنها و مخالفان دولت‌های چپی افغانستان که تعدادشان کم هم نیست، برانگیخته است.
مشاور امنیت ملی افغانستان هفته پیش در سفری به ولایت پنجشیر از مقبره احمدشاه مسعود، فرمانده پیشین نیروهای ائتلاف شمال هم دیدار کرد.
با آنکه نجیبالله و احمدشاه مسعود در دو طرف معادلات سیاسی افغانستان قرار داشته‌اند اما شباهت‌های در نحوه کشته شدن و روند محبوبیت هر دو پس از مرگ در میان هوادارانشان دیده می‌شود.
حق نشر عکس Social Media Image caption اخیرا امرالله صالح در سفری به جلال آباد مرکز ولایت ننگرهار از مقبره امان‌الله خان پادشاه سابق افغانستان که حامیان زیادی دارد، دیدار کردآقای محب در صفحه توییترش نوشته که: "در روزهای عید از آرامگاه دو شخصیت تاریخی کشور دیدار کردم که در گذشته خانواده من با هر دو تفاوت دیدگاه داشتند اما، آوردن صلح واقعی متکی به تحمل، مدارا و عبور از طبقه‌بندی‌های از قبل تعیین شده است."
محب از چهره‌های جوانی است که ظاهرا تلاش دارد با رویکرد متفاوت از نسل‌های پیشتر، سیاست تضاد را کنار گذاشته و نقطه وصل آرزوهای نسل جدید افغانستان شود.
بیشتر رهبران مجاهدین و حامیان آنها که در دو دهه گذشته از نفوذ گسترده در افغانستان برخوردار بوده‌اند، نگاه خصم‌آمیزی نسبت به دکتر نجیب داشته‌اند اما شماری از رهبران جوان مجاهدین از جمله امرالله صالح معاون اول رئیس جمهوری افغانستان از آقای نجیب به خوبی یاد می‌کنند.
دلیل آن احتمالا اینست که چهره‌های مثل حمدالله محب و امرالله صالح که در تماس نزدیکتر با نسل جوان افغانستان قرار دارند و نگاه‌شان به آینده است، نمی‌توانند جذابیتی را که نجیبالله در میان شماری از جوانان دارد، نادیده بگیرند.
واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی
محمود صیقل نماینده پیشین افغانستان در سازمان ملل، از آقای محب و دیدار او از مقبره نجیبالله به شدت انتقاد کرده، آن را "تلاش شخصی برای جلب توجه" از سوی او خوانده است.
بگذر از پست توییتر شماره از @MahmoudSaikalوقتى عدالت از يك كشور رخت بربندد، بالاى گور وطنفروشان و قاتلان مردم اكليل گل گذاشته ميشود؛ تقلبكار، متعصب و قومگرا "مصلحت گر" ميشود؛ كليدى ترين پست هاى سياسى/امنيتى كشور به قيمت خون هزاران جوان، جولانگاه كسب تجربه عناصر مجهول الهويه و بچه هاى "شير و پراته" ميشود! همه زير نام صلح!
— Mahmoud Saikal (@MahmoudSaikal) ۷ خرداد ۱۳۹۹پایان پست توییتر شماره از @MahmoudSaikal
عبدالله خداداد یک کاربر دیگر توییتر در واکنش به این دیدار نوشته است: "کودکی من پر از خاطرات وحشتناکی است که با نام شهید داکتر نجیب الله گره خورده است. وقتی جتی در هوا پیدا می شد تا روی ما بمب بریزد، فکر می کردم خودِ داکتر نجیب است که از آن بالا ما را می کشد. گاهی باید مدت ها را در غار کوه و یا زیر سنگ ها پناه می گرفتیم تا جت های داکتر نجیب بمب های خود را خالی کند و بگذرد."
بگذر از پست توییتر شماره از @AKhodadadبمب های خود را خالی کند و بگذرد. در ضمیر کودکی من داکتر نجیب الله، با کلمات کلیدی خاد، شکنجه، کشیدن ناخن و چشم زندانیان، گورهای دسته جمعی، موشک اسکاد و بمب های خوشه ای گره خورده است.
میدانم ازین حرفهای راست اما تلخ، برخی ها خواهند رنجید. متاسفم، حقیقت همین بوده و هست!
پایان پست توییتر شماره از @AKhodadad
هیله نجیبالله و موسکا نجیبالله دختران آقای نجیب در توییترشان از این اقدام آقای محب تقدیر کرده‌اند و موسکا نوشته است: "ژستی از مهربانی می‌تواند به زخمی برسد که تنها همدردی می‌تواند آن را درمان کند."
بگذر از پست توییتر شماره از @muskanajibullah🙏@hmohib — “A kind gesture can reach a wound that only compassion can heal.” pic.twitter.com/wHlcE5ydcb
— Muska Najibullah (@muskanajibullah) ۶ خرداد ۱۳۹۹پایان پست توییتر شماره از @muskanajibullah
هیله نجیبالله با سپاسگزاری از مشاور امنیت ملی افغانستان نوشته است: "این مجاهدین نبودند که شوروی را از افغانستان بیرون کردند، شوروی خود تصمیم گرفت از افغانستان بیرون شود و دکتر نجیبالله از این تصمیم حمایت کرد."
بگذر از پست توییتر شماره از @HNajibullahای کاش جهاد شوروی را توته و پارچه می کرد، شوروی تصمیم گرفته بود که براید، کسی که ازین اراده همایت کردند #نجیب و همراهانش بودند و آنهای که جهاد کردند وطن را توته و توته کردند و تا به حال این بی عدالتی ها جریان دارد. از مردم غریب که امروز نان و آب ندارند پرسان کنید و عزیزان خود-۱ https://t.co/EnKwNzBJWJ
— Heela هیله نجیب الله (@HNajibullah) ۷ خرداد ۱۳۹۹پایان پست توییتر شماره از @HNajibullah
بگذر از پست توییتر شماره از @WahdatFawziaنسل نو قهرمانان و دشمنان این خاک را می شناسد.
رفتن اقای محب به قبر شهید داکتر نجیب الله یک مشت آهنین بر دهن طالب است@hmohib pic.twitter.com/T51h5flDtO
پایان پست توییتر شماره از @WahdatFawzia
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: دیدار از مقبره نجیبالله؛ 'بی‌احترامی به قربانیان خاد یا ژستی برای درمان زخم‌های کهنه'؟
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
