پیشکسوت داوری: چگونه با ۱۰۰ هزار تومان دستمزد، قضاوت را ادامه دهیم؟

رویا حضرتی داور و ناظر داوری در مسابقات لیگ فوتسال زنان و و بازی‌های کشورهای اسلامی زنان بود اما وی یک سال و نیم است که داوری را رها کرده است.

او روز پنجشنبه در گفت‌وگو با ایرنا گفت که داوران برای هر دیدار در نهایت ۱۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند که در نهایت دستمزد آنان از داوری در سال چهار میلیون تومان خواهد بود.

در متن زیر مشروح گفت‌وگو با این پیشکسوت داوری را می‌خوانیم.

دونده خوبی بودید؟

از کودکی به دوی سرعت علاقه زیادی داشتم و می‌دویدم. در دوران راهنمایی پینگ پنگ و شطرنج را در مدرسه بازی می‌کردم. تا دوران دبیرستان دو و میدانی را ادامه دادم و در مسابقات سطح مدارس شرکت می‌کردم. به فوتبال علاقه زیادی داشتم اما در این رشته زنان فعالیت نمی‌کردند. در آن زمان که به تازگی فوتسال راه اندازی شده بود، طاهره طاهریان معلم ورزش بود و بازیکنان علاقه مند را جذب این رشته کرد.

همان دوران با خدیجه سپنجی آشنا شدم و او تلاش کرد تا فوتسال زنان را راه‌اندازی کند و از همان ابتدا در تاسیس کمیته فوتسال زنان نیز کمک کردم. نخستین دوره کلاس داوری فوتسال را با مدرسی سیدحسن موسوی برگزار کردند و در سال ۷۸ در آن کلاس شرکت کردم. به تدریج مسابقات استانی برگزار می‌شد و ما هم برای قضاوت استان به استان می‌رفتیم. بعد از مدتی مسابقات به طور تجمعی برگزار شد و بتدریج مسابقات لیگ هم شکل گرفت. در این رقابت‌ها گاهی به عنوان سرپرست  و ناظر فنی و برخی مواقع به عنوان داور حضور می‌یافتم. در لیگ برتر فوتسال زنان نیز مدت کوتاهی داوری کردم.

در آن سال‌ها در کنار سپنجی به مسابقات غرب آسیا در اردن رفتم و به او کمک کردم و تیم ملی در این رقابت‌ها قهرمان شد. گرچه بیرون از ایران داوری نکردم و داور اولین دوره بازی‌های زنان مسلمان دنیا در ایران بودم. تجربه اول و جذاب همه ما بود اما مقداری با خامی همراه شد. گرچه اجرای خیلی محکمی در این بازی‌ها داشتیم و دختران ایرانی هم خوب درخشیدند.  

داوری را کنار گذاشتید؟

بله. تصادف جزیی کردم و گردنم آسیب دید و نمی‌توانستم به آن شدت در مسابقات بدوم. به همین دلیل به عنوان ناظر داوری در لیگ‌های مختلف حضور می‌یافتم. حتی به یاد دارم هشت بار برای نظارت داوری به تبریز رفتم. در کنار آن فوتسال هم تدریس می‌کردم اما فوتبال خیر.

به عنوان ناظر داوری هم در استان تهران فعالیت می‌کردم. در این چند سال اخیر مسابقات جام فوتسال رمضان را در استان تهران برگزار کردم و نظارت لیگ برتر فوتسال استان تهران را در یک سال و نیم گذشته برعهده داشتم و بعد از آن برای آنکه به زندگی شخصیم برسم از داوری کناره‌گیری کردم.

فوتبال را دوست نداشتید؟

فوتبال خیلی دنیای بزرگی دارد و تدریس آن با فوتسال تفاوتی ندارد همان دانش و آمادگی را می‌خواهد و باید به قوانین اشراف داشته باشید گرچه قوانین فوتسال آسان‌تر است.

سطح داوری را اکنون چگونه می‌بینید؟

با پیشرفت تکنولوژی داوران هم متوجه شدند که باید با زبان روز دنیا آشنا شوند و در کلاس‌های ای‌اف‌سی شرکت ‌کنند. در گذشته از تجربیات استادان بهره می‌بردیم تا داوران خوبی باشیم اما اکنون ویدئو کلیپ‌های بسیاری برای آموزش داوران تدارک دیده شده است. همانطور که سطح کلاس‌ها بالا می‌رود باید داوران خوبی هم تربیت و آموزش داده شوند. به نظرم دوستان در کمیته داوران باید در چیدمان داورها به جهت حضور در مسابقات مختلف دقت کنند.

اگر بازی مهم و حساس است باشگاه‌ها کمی سرمایه گذاری کنند و داور از یک روز زودتر با هواپیما عازم آن شهر شود تا اپیش از مسابقات ستراحت کافی داشته باشد. سیستم فدراسیون فوتبال لنگ می‌زند. همچنین داوران باید خود را به روز نگه دارند. داوران امروز حرفه‌ای نیستند. هر داور برای یک بازی تنها ۱۰۰ هزار تومان می‌گیرد و با این مبلغ چه انگیزه‌ای برای یک داور و ادامه این شغل وجود دارد.

من به عنوان یک داور در کار خرید و فروش مواد غذایی هستم. یعنی این مبالغی که پرداخت می‌شود کفاف زندگی هیچ داوری را نمی‌دهد. داورانی که در عرصه بین المللی فعالیت می‌کنند، عاشقان این رشته هستند و بیشتر خود هزینه می‌کنند. داوران در مجموع سالی چهار میلیون از قضاوت دریافت می‌کنند و با این هزینه ‌ها ادامه چنین شغلی دشوار است.

اگر می‌خواهیم جامعه داوری رشد کند باید همانطور که سطح کلاس‌ها را بالا می‌بریم امکانات و شرایط بسیاری را برای داوران فراهم کنیم. داوران برای برخورداری از آمادگی جسمانی بالا نیازمند زمین هستند تا در آن ورزش کنند. از ۱۰۰ داور ۹۰ نفر  می‌گویند که از جیب خودمان پول خرج می‌کنیم و چون به این رشته علاقه داریم ادامه می‌دهیم. یک مربی برای هر فصل دست کم ۱۰۰ میلیون تومان می‌گیرد و بازیکنان ۳۰ میلیون اما اکنون شاهد این هستیم همان چهار میلیون هم فدراسیون به داوران نداده و در فصل گذشته با جود اعتراض آنان را تهدید کرده و کنار گذاشته است.

یک داور عمر و جانش را صرف این شغل می‌کند و باید باشگاه برود و مواد ویتامین‌دار بخورد. با این شرایط چگونه سطح داوری بالا می‌رود؟ در دوران گذشته حداقل ۲۰ مسابقه در یک مجتمع برگزار می‌شد و خوابگاه و غذای ما تامین بود الان چطور؟ داور با همه مشکلات مالی در کنار قضاوت امکان دارد در یک لحظه با بیاد آوردن این مشکلات حواسش پرت شود و خطایی را نبیند. اگر فدراسیون فوتبال و کمیته داوران مقداری در کار آنان گشایش ایجاد کنند در داوری هم قضاوت‌های عالی خواهیم دید. داوری فوتبال  و فوتسال باید حرفه‌ای شود.