با خستگی و فرسودگی ناشی از اخبار کرونا چه باید کرد؟

حق نشر عکس Getty Images

شروع همه‌گیری ویروس کرونا با افزایش مخاطبان اخبار همراه بود، اتفاقی که حالا برای خیلی‌ها به خستگی و اضطراب منتهی شده است. آیا می‌توان حدی برای مطلع بودن از اوضاع در نظر گرفت؟

برنامه‌های ویژه خبری و گفت‌وگوهای تلویزیونی جای برنامه ورزشی محبوبتان را گرفته‌اند. پیام‌رسان‌های اینترنتی پر از مقاله‌هایی است که هم‌خانه سابق یا عضوی از فامیل که سال‌ها می‌شود از نزدیک ندیده‌اید برایتان فرستاده‌اند.

اگر اخبار مصرفی روزانه را با واحد کالری می‌سنجیدیم، وزنی که خیلی از ما در این چند هفته اضافه کرده‌ایم از این هم بیشتر می‌شد. جهانی شدن همه‌گیری در ماه مارس خیلی‌ها را به وبسایت‌های خبری کشاند. مخاطبان بسیاری از شبکه‌ها خیلی ناگهانی زیاد شدند، مخصوصا بین جوانترها. اما ادامه بحران خیلی‌ها را بر آن داشت تا رژیم خود را عوض کنند.

پارول گوش، کارآفرین ۳۲ ساله سالکن سوئد، می‌گوید "خیلی راحت می‌توان از این مقاله به آن مقاله رفت. در یک دوره‌ای همه کارم شده بود همین، تا اینکه جلوی خودم را گرفتم." بقیه اعضای خانواده او در هند زندگی می‌کنند که قوانین قرنطینه بسیار سخت‌گیرانه‌تری نسبت به سوئد اعمال کرده است. او می‌گوید "خیلی استرس داشتم چون مدام سوئد و هند را مقایسه می‌کردم. مدام نگران والدین سالخورده‌ام بودم و به این فکر می‌کردم که کی می‌توانم دوباره آن‌ها را ببینم."

• ویروس کرونا: چگونه سلامت روانی خود را حفظ کنیم؟
• ترس کرونا و تغییر طرز فکر ما
• چطور می‌شود این روزها شاد بود؟
• چگونه در شرایط دشوار آرام بمانیم

کریس کلنسی، ۳۳ ساله از استرالیا، با او موافق است و می‌گوید "فکر و ذهنم را تسخیر کرده است." او پیش از آغاز همه‌گیری نیز علاقه زیادی به اخبار داشت و خبرنگاران مختلفی را در توییتر دنبال می‌کرد. اما حالا روال زندگی خود را عوض کرده است. "الان دیگر فقط هفته‌ای یک برنامه خبری می‌بینم و بعضی از کنفرانس‌های خبری را مرور می‌کنم. البته این هم کم شده است چون حرف جدیدی در آن‌ها زده نمی‌شود."

حق نشر عکس Getty Images Image caption توجه بیشتر به اخبار مربوط به کووید-۱۹ به افزایش بی‌سابقه مخاطبان برنامه‌ها و وبسایت‌های خبری منجر شده است

آمار موجود نشان می‌دهد که آن‌ها تنها نیستند. با اینکه تعداد مخاطبان برنامه‌های خبری همچنان بیش از گذشته است، اما در بعضی جاها دارد کم می‌شود. در بریتانیا، مخاطب برنامه‌های خبری به کمترین میزان خود از زمان قرنطینه عمومی رسیده است و بعضی از برنامه‌های سرگرم‌کننده در استرالیا مجددا به صدر جدول پرمخاطب‌ها نزدیک شده‌اند.

مرکز تحقیقات پیو نیز در اواخر ماه آوریل اعلام کرد که حدود ۷۰ درصد آمریکایی‌ها احساس می‌کنند که باید از تعقیب مداوم اخبار ویروس کرونا پرهیز کنند و ۴۰ درصد نیز عقیده دارند که توجه به اخبار از نظر عاطفی به آن‌ها ضربه می‌زند.

اولریخ هاگروپ، دبیر سابق خبر در دانمارک، می‌گوید "مردم می‌دانند که اخبار دقیق در زمان بحران مهم است. اما کووید-۱۹ همه چیز را تحت‌الشعاع قرار داده است و خیلی‌ها احساس خفگی می‌کنند. شکی در اهمیت این داستان نیست، اما حقیقت این است که مردم وقتی حس می‌کنند که منکوب شده‌اند سراغ گربه خود یا سریال‌هایشان می‌روند."

اخبار بد چه تاثیری بر ما می‌گذارد

روان‌درمانگران عقیده دارند که دو روند مختلف در جریان است. یکی "کرونازدگی" عمومی است که ریشه در خستگی ناشی از وضعیت کلی دارد.

با وجود اخبار و اطلاعات گسترده درباره همه‌گیری، هنوز مشخص نیست تدابیر فعلی تا کی ادامه خواهد داشت و زندگی ما در آینده چه شکلی خواهد بود.

ژان-پل دیویس، روان‌درمانگر ساکن لندن، می‌گوید "پیام من به مردم این است که باید با خود هم‌دردی داشته باشید، باید بفهمید از چه چیزی رنج می‌برید. احساس خستگی از وضعیت فعلی و ناامیدی هیچ اشکالی ندارد."

روند دیگر این است که چرخه مداوم اخبار شاید باعث افزایش اضطراب و افسردگی برای کسانی شده باشد که سابقه مشکلات روحی و روانی دارند.

به گفته آقای دیویس "اضطراب احتمالات را در نظر نمی‌گیرد و بر امکانات تمرکز می‌کند و آن‌ها را بسط می‌دهد." مثلا فردی ممکن است مقاله‌ای درباره وضع اقتصادی بخواند و سپس بر بدترین نتیجه ممکن برای وضعیت مالی خود تمرکز کند.

اضطراب در دیگران ممکن است به شکل احساس دردی بروز کند که دیگرانی که عزیزی را از دست داده‌اند حس می‌کنند. او می‌گوید "حافظه و تصورات ما باعث می‌شود تا چیزها را در ذهن خود مرور کنیم. ما شرایط بد دیگران را تصور می‌کنیم و این برای مردم ناراحت‌کننده است."

حق نشر عکس John-Paul Davies Image caption ژان-پل دیویس، روان‌درمانگر، می‌گوید مراجعانش شامل کسانی می‌شوند که ناگهان مجبور شده‌اند در جریان جدیدترین اخبار و اطلاعات باشند

اما شاید نادیده گرفتن اخبار برای این دسته کار راحتی نباشد، چرا که "اضطراب عموما به افراد فشار می‌آورد تا مرتبا اطلاعات و اخبار را بررسی کنند تا بلکه عامل اضطراب رفع شده باشد."

اما خطری که افراد افسرده را تهدید می‌کند متفاوت است. آن‌ها ممکن است تصمیم بگیرند که دیگر اخبار را دنبال نکنند و خود را در چیز دیگری غرق کنند، مثل مصرف بیش از اندازه نوشیدنی‌های الکلی و مواد غذایی.

وقتی نمی‌توانیم اخبار نبینیم

البته اقلیت قابل توجهی اگر بخواهند هم نمی‌توانند اخبار را دنبال نکنند. خبرنگارها، مقامات دولتی، شاغلان ارتباطات، پزشکان، دانشمندان و اخیرا هم تولیدکنندگان محصولات ضدعفونی کننده چاره‌ای ندارند جز اینکه مسائل را پیگیری کنند و از جدیدترین اخبار و آمار مطلع باشند، آن هم در شرایطی که مرز میان کار و زندگی، به خاطر کار از خانه، بیش از گذشته مبهم شده است.

لورین الن دروسا، خبرنگار اسپانیایی، می‌گوید "من دو تا بچه دارم و یک سگ...وضع خوابم به خاطر فشار رسانه‌ای کاملا به هم خورده است. ولی به خاطر کارم نمی‌توانم از این وضعیت فرار کنم."

آقای دیویس می‌گوید که مراجعانش در حال حاضر شامل کسانی می‌شوند که "ناگهان مجبور شده‌اند جدیدترین تحولات را دنبال کنند" یا وقت زیادی صرف صحبت با کسانی کنند که ضربه سختی از ویروس کرونا خورده‌اند.

"شکی نیست که شنیدن این روایت‌ها به شما ضربه خواهد زد، مخصوصا اگر به مصایب دیگران توجه کنید. خیلی از خبرنگارها به همین خاطر دنبال این حرفه رفته‌اند و به اتفاقاتی که برای دیگران افتاده است علاقه دارند."

برقراری تعادل

آقای دیویس معتقد است که بررسی روزانه سرخط خبرها برای اکثر ما کفایت می‌کند، حالا چه اینترنتی باشد چه تماشای اخبار تلویزیون. کسانی که از اضطراب رنج می‌برند می‌توانند هفته‌ای یک بار اخبار را چک کنند. نکته مهم دیگر منبع خبری است و بهتر است به منابعی توجه کنیم که "با حقایق سر و کار دارند و نه حدس و گمان".

• هفت جور آدم که اخبار نادرست پخش می‌کنند
• اخبار کرونا؛ با اخبار جعلی چه کنیم؟

لیز مارتین، روان‌درمانگر ساکن لندن، می‌گوید اگر اخبار برایتان تنش‌آفرین است می‌توانید به کسی نزدیک شوید که خیلی تحت تاثیر اخبار ویروس کرونا قرار نمی‌گیرد، البته به این شرط که از منابع خبری قابل اعتماد استفاده کند. به گفته او "مردم با هم فرق دارند و شاید دوستی باشد که بتواند شما را فقط در جریان مسائل مهم و حیاتی قرار دهد."

اما برای کسانی که به خاطر مسائل کاری نمی‌توانند از بحران فعلی دوری کنند راه‌حل ساده‌ای وجود ندارد. با وجود این آقای دیویس می‌گوید که این افراد باید سعی کنند تا "حد و حدود مشخصی" برای خواندن و تماشا کردن اخبار تعیین کنند و زمان کافی برای استراحت و تمدد اعصاب کنار بگذارند.

حق نشر عکس Getty Images Image caption باید بین مطلع بودن از مسائل و اطلاعات بیش از حد تعادل برقرار کرد و اگر اطلاعات زیادی به اضطراب ختم می‌شود بهتر است کمتر خود را در معرض اخبار قرار دهیم

پارول گوش می‌گوید که توانسته است با دوری کردن از برنامه‌های خبری تلویزیون و منابع خبری اینترنتی به خوبی فرسودگی ناشی از بحران فعلی را مدیریت کند. در عین حال بعضی از پیام‌رسان‌ها را کلا خاموش کرده است و برای دوستانش هم توضیح داده است که چرا می‌خواهد مدتی در معرض اخبار نباشد.

به گفته آقای دیویس، ما نه تنها باید بهترین استفاده را از زمان حال ببریم، بلکه باید امید به آینده را نیز حفظ کنیم. "واقعیت این است که بالاخره روزی تمام می‌شود و با اینکه بعضا ابدی به نظر می‌رسد، وضعیت فعلی تابع زمان است و تغییر خواهد کرد."

• خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی‌‌بی‌سی فارسی دنبال کنید