استاد دانشگاه: مجلس دهم از فرصت‌ها به خوبی بهره نگرفت

ناصر بهمنی، یکشنبه در گفت‌ و گو با ایرنا، ویژگی مثبت مجلس دهم را پُر رنگ‌تر شدن مشارکت احزاب عنوان کرد و افزود: احزاب در جریان انتخابات مجلس دهم در کلان‌شهرها عرض اندام کردند و تحت عناوین مختلف با هم هماهنگ شدند و برای خود شرایطی ترسیم کردند.

وی ادامه داد: در این میان نمایندگانی که از لحاظ فکری و سیاسی به یکدیگر نزدیک‌تر بودند لیست‌هایی تشکیل دادند که نمونه آن لیست امید بود.

این تحلیلگر اجتماعی، با بیان اینکه مردم در شهرهای بزرگی همچون تهران، شیراز، مشهد و تبریز حتی بدون شناخت از نامزدها با توجه به این لیست رای دادند، اظهار داشت: از آنجا که لیست امید متصل به افراد خوشنامی در عرصه سیاست بود مردم از آنها استقبال کردند.

هدف از تشکیل لیست امید محقق نشد

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه انتظار می‌رفت لیست امید باعنوان یک تفکر، جریان و گرایش خاص به مجلس راه ‌یابد، گفت: مجلس محل حضور و اراده مردم است و هر یک از افراد راه‌یافته به آن، نماینده طیفی از مردم هستند که باید منافع عمومی را در جریان تصمیم‌سازی‌ها متبلور کنند و در تمام طول دوران خدمت همواره یادشان باشد حق اظهار نظر فردی ندارند، افزون بر این نمایندگان باید خود را امین خطوط و تفکری بدانند که به واسطه آن به مجلس راه یافته‌اند و بتوانند محل اتصال افکار و آرای طیف حامی به بدنه اجرایی حاکمیت باشند اما این شرایط در مجلس دهعم محقق نشد، هر چند در دوره‌های پیش از آن نیز اینگونه نشد.

دبیر هیات اندیشه ورز امور اجتماعی استان فارس یکی از دلایل این اتفاق را عدم تداوم حضور پُر شور احزاب در دوران پس از انتخابات دانست و گفت: احزاب به ‌صورت مقطعی در دوران انتخابات رشد می‌کنند و هر کسی هم می‌تواند در آن ایام خود را متصل به تشکلی بداند اما بعد از انتخابات غروب می‌کنند و نماینده‌ها هم خود را مقید به آرمان‌های حزب نمی‌دانند.

بدنه احزاب قوی و همگرایی ملی تقویت شود

وی، این موضوع را اشکالی کلی در کشور عنوان کرد و افزود: برای از بین بردن این رویه، باید بدنه احزاب را تقویت کنیم تا همگرایی ملی نیز تقویت شود و افراد بپذیرند اگر خطایی کردند حزب باید بازخواست شود و اگر عملکرد مثبت داشتند باید به‌عنوان دستاورد حزب مطرح شود.

بهمنی از انتخابات به‌مثابه مشخصه نظام‌های مردم‌سالار یاد کرد و بیان داشت: انتخابات خود فرصتی است برای اینکه حاکمیت بتواند مشروعیتش را به دنیا نشان دهد، مقبولیت و تجلی اقتدار ملی را در جامعه حاصل کند و خنثی‌کننده ترفندهای دشمنان باشد.

این استاد دانشگاه با انتقاد از محدودشدن نامزدها و برخی تفکرات گفت: گاه که نمایندگان یا نامزدها تجلی همه افکار مردم نیستند، مردم از انتخابات استقبال نمی‌کنند، از همین رو بهتر است که میدان برای حضور همه تفکرات باز باشد.

وی با قدردانی از نمایندگان دوره دهم مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: در این دوره، از سویی در مقایسه با دوره‌های قبل شاهد انسجام بیشتری در مجلس بودیم و مثلا فراکسیون امید در مجلس شکل گرفت که می‌توانست عملکردی یکدست برجای بگذارد اما همین انسجام هم چندان پایدار نبود زیرا در برخی مقاطع که نیاز بود در یک نظرخواهی به وحدت رویه برسند، این اتفاق نمی‌افتاد و حتی برخی مواقع از حداقل‌ هم برخوردار نبودند بنابراین باید گفت با وجود اینکه فرصت مناسبی در مجلس برای فراکسیون‌های مختلف وجود داشت، از آن به‌درستی استفاده نشد.

بهمنی، همچنین از حضور افراد غیرمتخصص در کمیسیون‌های تخصصی مجلس دهم انتقاد و بیان کرد: نمایندگان، بیشتر متقاضی عضویت در کمیسیون‌هایی بودند که برایشان مزایای بیشتری داشت و در نتیجه شاهد حضور افرادی در برخی کمیسیون‌ها بودیم که نه تخصص داشتند و نه مهارت از همین رو برخی کمیسیون‌ها که چندان طرفداری نداشتند کمرنگ شده بودند و از مهارت نیروهای تخصصی نیز در جای خود به‌ درستی استفاده نشد.

این استاد دانشگاه،  قهر مردم با صندوق‌های رای را در انتخابات مجلس یازدهم معطوف به نوع عملکرد نمایندگان دوره دهم دانست و گفت: مجلس دهم موفق نشد مردم را از انتخابشان خشنود کند و مطالبات و نظر مردم در قوانین ملاک قرار نگرفت.

نمایندگان باید از موانع با مردم سخن می‌گفتند

دبیر هیات اندیشه‌ورز امور اجتماعی استان فارس ادامه داد: برخی نمایندگان خارج از مجلس اظهار مظلومیت می‌کردند که چندان عرصه برای فعالیت آنان فراهم نبوده است اما چنین اظهاراتی پذیرفته نیست، زیرا اگر موانعی در مسیر نماینده می‌بود باید به ‌راحتی با مردم سخن می‌گفتند و مردم را در جریان امور قرار می‌دادند.

بهمنی، همچنین از بی‌توجهی نمایندگان به ارتباط با حوزه انتخابیه خود انتقاد کرد و گفت: نمایندگان پس از ورود به مجلس نتوانستند به خوبی با بدنه مردمی در ارتباط باشند، برای مثال هیچ یک از نمایندگان فارس از استادان دانشگاه و صاحب‌نظران برای رصد عملکردشان دعوت نکرد و از آنها توصیه‌ای نخواست و کمتر نماینده‌ای از کارگروه مشورتی با استادان دانشگاه برخوردار بود.

فعالیت برخی نماندگان منحصر به رویکردهای بومی بود

وی، همچنین به موضوع بومی‌گرایی نمایندگان اشاره و بیان کرد: فعالیت برخی نمایندگان با رویکردهای محلی محصور شده بود زیرا فرض بر این بود که باید بتوانند برای دور بعد هم رای بیاورند بنابراین توسعه ملی در ارائه و پیگیری طرح‌ها نادیده گرفته می‌شد و پافشاری آنها برای برخی طرح‌ها متناسب با توسعه جامع و فراگیر نبود.

دبیر هیات اندیشه ورز امور اجتماعی استان فارس به عنوان نمونه به طرح‌های مربوط به پتروشیمی این استان اشاره کرد و گفت: هر یک از نمایندگان می‌خواستند دیار خودشان از این طرح منتفع شوند بدون آنکه پیش‌نیازهای لازم و زیرساخت‌ها را در نظر بگیرند.

بهمنی بیان داشت: از همین رو است که طرح‌هایی بدون محاسبه در برخی نقاط اجرا شد و همچنان در حد کلنگ‌زنی باقی‌مانده و به بهره‌برداری نرسیده است.

دبیر هیات اندیشه‌ورز امور اجتماعی استان فارس گفت: ایران با وجود بهره‌مندی از سرمایه‌های اجتماعی ارزشمند و نیز برخورداری از ثروت‌های طبیعی دچار بحران اقتصادی است و این نشان می‌دهد از ظرفیت‌های سازنده و عناصر رونق‌دهنده کشور به خوبی بهره گرفته نشده است.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: برخی نمایندگان اظهار می‌کردند که سیاست‌های کلان کشور محدودکننده است، در پاسخ باید گفت همه قوانین و طرح‌ها از مجلس می‌گذرد، اگر مجلس سیاست کلانی را قبول نداشت چرا آن را تغییر ندادند یا اصلاح نکردند.

وی با بیان اینکه نمایندگان نمی‌توانند خود را از اقدامات نادرست و کم‌کاری‌ها مبرا کنند، اظهار داشت: شاید بتوان گفت کنترل کرونا از دست خارج بود اما نوسان قیمت‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت، در کشوری که ثروتمند است چرا باید قیمت‌ها چهار برابر سال قبل شود، آیا با خشکسالی مواجه بودیم یا محصولات زراعی وارداتی بودند یا مواد اولیه خارجی بوده است.؟

بهمنی افزود: این مسائل باعث کاهش اعتماد و سرمایه اجتماعی و افزایش آسیب‌های اجتماعی شده است.

وی ادامه داد: : انتظار داریم نشست‌هایی در استان فارس و شیراز با حضور نمایندگان دوره قبل و کارشناسان برگزار شود و عملکرد آنان تحلیل شود، همچنین نمایندگان یا وزرا از دوران فعالیت خود گزارش کار ارائه دهند تا مبنایی برای قضاوت عملکردشان باشد.

دهمین‌ دوره مجلس شورای اسلامی هشتم خردادماه سال ۱۳۹۵ آغاز به کار کرد و در دوم خردادماه ۱۳۹۹ به کار خود پایان داد. استان فارس با برخورداری از ۳۶ شهرستان دارای ۱۸ کرسی نمایندگی در مجلس شورای اسلامی است.