هوشنگ گلشیری؛ ۲۰ سال بعد، از بختک تا شازده احتجاب

حق نشر عکس Golshirifoundation.com/ Image caption هوشنگ گلشیری ۱۶ خرداد ۱۳۷۹ درگذشت

بیست سال از درگذشت هوشنگ گلشیری، داستان‌نویس ایرانی می‌گذرد. او روز شانزدهم خرداد ۱۳۷۹ در تهران از دنیا رفت.

از او مجموعه داستان‌های مثل همیشه، نمازخانه کوچک من، جبه‌خانه، پنج گنج، و دست تاریک، دست روشن و رمان‌های شازده احتجاب، کریستین و کید، بره گمشده راعی، معصوم پنجم یا حدیث مرده بر دار کردن آن سوار که خواهد آمد ، حدیث ماهی‌گیر و دیو، در ولایت هوا، آینه‌های دردار، و جن نامه به جا مانده است که برخی از آنها هرگز اجازه چاپ در ایران نیافتند. در خلال یادداشت‌های زیر که در سال ۲۰۱۰ به مناسبت دهمین سالگرد درگذشت او نوشته شده است، می‌توان با زندگی ادبی او، وجوه شخصیتش و ویژگی‌های برخی داستان‌هایش آشناتر شد.

حق نشر عکس Romissa Mofidi Image caption رضا براهنی شیوه نگارش گلشیری

رضا براهنی

هوشنگ گلشیری در زندگی نه چندان طولانی از نظر ماه و سال، اما بسیار پربار از لحاظ تولید فرهنگی و ادبی و نیز وقف بیش از دو دهه از زندگی پربارش در راه " آزادی اندیشه و بیان بی‌هیچ حصر و استثناء"¹ بر ادبیات ایران تاثیری عمیق گذاشته است. گرد فراموشی بر چهره او هرگز نخواهد نشست.

در زمان مرگ او در یادداشت کوتاهی که برای قرائت در مراسم تدفین به ایران فرستادم، در چهار پنج سطر اول آن اشاره کردم که مرگ او یگانه‌ای است از میان سه یا چهار یگانه این زمان، این زبان و این نثر. در قصه کوتاه در نسل خود تالی نداشت، ندارد. هم قامت‌هایش هدایت و چوبک‌اند، و شاید - می‌گویم شاید - بهرام صادقی و غلامحسین ساعدی.

ادامه مقاله را اینجا بخوانید

حق نشر عکس 40cheragh.org Image caption فرزانه طاهری

ده سال بعد؛ همسر گلشیری با او سخن می‌گوید

فرزانه طاهری

ده سال پس از مرگ هوشنگ گلشیری، داستان‌نویس ایرانی، فرزانه طاهری همسر او از خاطرات و لحظات ناب گذشته می‌گوید: از روزهای جوانی و سرخوشی، از توجه به جزییات به ظاهر ناچیز و کم اهمیت در زندگی و بازتاب آن در داستان‌های گلشیری، از عشق او به خانواده و سرانجام از مرگ که "هیچگاه به او نمی‌آمد".

عکس‌های این مجموعه را فرزانه طاهری در اختیار بی‌بی‌سی قرار داده است.

برای دیدن این آلبوم عکس اینجا را کلیک کنید

حق نشر عکس Wikipedia Image caption منصور کوشان ۴ سال بعد از نوشتن این یادداشت درگذشت نویسنده‌ای برآمده‌ی سنت و مدرنیته

منصور کوشان

به مناسبت دهمین سال مرگ نا به هنگام و به ویژه مشکوک هوشنگ گلشیری، می‌توان روایت‌های گوناگونی از زندگی، داستان‌ها و حتی چگونگی مرگ او نوشت.

در واقع، یکی از ساده‌ترین دین‌ها به او، دست کم برای من که دوست و استادم بود، بهره جستن از روایتی چند وجهی با همان شگردی است که او با مهارتی کم‌نظیر در نوشته‌هایش و حتی در زندگی‌اش برگزیده بود؛ شگردی که برآمده‌ زندگی سرخوشانه‌ی او بود و کار سخت‌کوشانه‌‌اش؛ شگردی که زندگی او را چند بعدی نشان می‌دهد و اثرهای او را لایه لایه یا تو در تو. با توجه به این اشاره، در این فرصت اندک، نگاهی گذارا به وجهی از زندگی و کار او خواهم داشت، با این امید که بتوانم به سهم خود بخشی از این لایه لایه و تو در تو بودن زندگی و اثرهای او را در آینده‌ای نزدیک به خوانندگان مشتاق شناخت او و اثرهایش بشناسانم.

مقاله کامل را در اینجا بخوانید

حق نشر عکس facebook.com/faraj.sarkohi Image caption فرج سرکوهی مقیم آلمان است جان پرشور خلاق نوآور

فرج سرکوهی

می‌نوشت تا به گفته خود «جن» های درون «ما» را احضار و آزاد کند و کم‌تر نویسنده‌ای در زبان فارسی، ما، مسائل و بحران وجودی و فرهنگی ما، چالش‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و تاریخی انسان معاصر ایرانی را این چنین درونی کرده و چنین زیبا، هنرمندانه، خلاقانه، بدیع و نوآورانه به داستان برکشیده است که هوشنگ با شکل دادن خلاقانه به مولفه‌ها و عناصر داستان، به زبان، به ما و به جهان ما کرد و نوشت.

چهار دهه حضور خلاق، شریف و نوآور گلشیری در داستان‌نویسی و زبان فارسی، در جا انداختن تعاریف و مفاهیم نو در ساختار فرهنگی ایران، در کانون نویسندگان، در عرصه مبارزه برای آزادی بیان و کلام، در نشریات و نشست‌های فرهنگی گوناگون و در رفاقت بی‌دریغی که به ویژه در روزهای خطر گل می‌کرد، از روشن‌ترین فصل‌های تاریخ فرهنگی است که اغلب با سیاهی و شکست رنگ خورده است.

مقاله کامل را اینجا بخوانید

حق نشر عکس Wikipedia Image caption علی اشرف درویشیان اکتبر سال ۲۰۱۷ درگذشت نگاهی گذرا به زندگی هوشنگ گلشیری

علی اشرف درویشیان

زنده یاد استاد هوشنگ گلشیری در اسفندماه 1316 در اصفهان به دنیا آمد. دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در آبادان گذراند. پس از برگشتن به اصفهان با کمک حمید مصدق و بهرام صادقی انجمن صائب را تاسیس کردند.

در همین انجمن بود که جنگ اصفهان را با کمک همدیگر و چند مترجم نامدار مثل استاد نجف دریابندری و استاد رضا سیدحسینی منتشر کردند.

اولین آثار گلشیری که شعر بود در همین جنگ منتشر شد. پس از آن به تهران آمد و شروع به کار و تدریس کرد...

ادامه مطلب را اینجا بخوانید

بازخوانی داستان نقاش باغانی

امیرحسن چهلتن

"نقاش باغانی" نه تنها در میان داستان‌های هوشنگ گلشیری بلکه در میان ادبیات داستانی ایران و حتی جهان از معدود داستان هایی‌ست که به طرح یک راز مگو می پردازد، به طرح یک پرسش مخفی، پرسشی در باره‌ خلق زیبایی یا هنر، به طرح مراحل پنهان روند خلاقیت یا رازهای آن. ماجرا در واقع چیزی نیست جز شرح یک سفر فامیلی، سفری کوتاه به روستایی نه خیلی دور از تهران اما نسبتا پرت در اوج حملات موشکی به تهران.

شخصیت های داستان عبارتند از: یک داستان نویس، همسر و دو بچه‌اش و همچنین دایی همسرش که مهندس شرکتی است و همسر او مهری.

ادامه مقاله را اینجا بخوانید

حق نشر عکس Toomaj /Wikipedia Image caption عباس معروفی مقیم آلمان است هوشنگ گلشیری؛ ارباب حلقه‌ها

عباس معروفی

آخرین تصویرهای من از زادگاهم، تهران شهری است که در سی و هشت سالگی‌ام به هر سویش نگاه می‌کنم هراس و دلهره مثل مه، بر فراز شهر کش و قوس می‌آید. آخرین جمعه با هوشنگ گلشیری رفته بودیم کوه که با هم حرف بزنیم.

زندگی نویسنده‌ها رفته بود زیر ذره‌بین اطلاعاتی‌ها. دیگر در خانه و دفتر و کافه و زیر سقف‌های نا امن و آلوده نمی‌توانستیم خواب‌ها و کابوس‌هامان را برای هم تعریف یا تعبیر کنیم. من و گلشیری گاه و بیگاه صبح سحر به کوه می‌زدیم. در تاریک روشنا، تهران مخوف زیر لایه‌ای از غبار ناامنی و هراس نفس نفس می‌زد و ما دنبال پناه می‌گشتیم. دوره قتل‌های زنجیره‌ای بود.

ادامه مقاله را اینجا بخوانید

حق نشر عکس golshirifoundation.com/ Image caption هوشنگ گلشیری بازخوانی داستان بختک

محمد میرزاخانی

داستان «بختک» نوشته‌ی زنده‌یاد هوشنگ گلشیری به نظر من نمونه‌ی کامل و بارزی است از مفهوم تفاوط و رد در معنای ساخت‌شکنانه یا دریدایی آن.

ابتدا برای ورود به خود داستان و تحلیل و بررسی آن مختصری از نظریات ساخت‌شکنان را درباره‌ی این مفهوم(ها) می‌آورم و سپس به خود بختک می‌پردازم. البته واضح است که اغلب خواننده‌ها و اهل ادبیات، امروزه، با این مفهوم‌ها آشنا هستند. به همین دلیل چه بسا نیازی نباشد این پاره از مقاله را بخوانند و بتوانند یکباره به سراغ اصل بررسیِ «بختک» بروند. اما نباید فراموش کرد که به هر رو مسلما برداشت من از همین مفهوم(ها)، در کاری که در ادامه انجام داده‌ام نقش بنیادی دارد.

ادامه مقاله را اینجا بخوانید

منبع خبر: بی بی سی فارسی

اخبار مرتبط: هوشنگ گلشیری؛ ۲۰ سال بعد، از بختک تا شازده احتجاب