چرخه خشونت های نژادی پلیس آمریکا

کشته شدن جورج فلوید مرد ۴۶ ساله سیاهپوست آمریکایی هنگام دستگیری اش توسط پلیس این کشور تظاهرات و اقدامات خشونت آمیز در سراسر این کشور را در پی داشته است. رسول نفیسی، جامعه‌شناس ساکن آمریکا ابعاد جامعه شناسانه این شورش ها را برای بخش ناظران بررسی کرده:

کمتر از دو هفته پیش در روز ۲۵ ماه مه، مرد سیاه پوست قوی هیکلی که شغلش نگهبانی و حفظ نظم یک بار-رستوران بود توسط پلیس شهر مینیاپولیس ایالت مینه سوتا کشته شد و قتل او توسط رهگذری فیلم برداری و پخش شد. این واقعه به شورش (اعتراضات) در بسیاری شهرهای آمریکا انجامید. مقتول، جورج فلوید، برای خرید به مغازه‌ای رفته بود و اسکناس ۲۰ دلاری‌ای که پرداخت کرده بود از طرف صاحب مغازه جعلی تشخیص داده و کار او به پلیس گزارش شد. وقایع بعد از آن لازم به توضیح نیست چون صدها بار از تلویزیون و رسانه‌های اجتماعی پخش شده است. مرگ فجیع این مرد در زیر دست و پای پلیس یاد آور مرگ کاملا مشابه‌ای در سال ۲۰۱۴ میلادی است که طی آن مرد سیاه پوست التماس می‌کرد که اجازه بدهند نفس بکشد، همان جمله‌ای که جورج فلوید در آخرین لحظات زندگی ادا کرد.

حق نشر عکس Getty Images

سالانه ده‌ها سیاهپوست در ایالات مختلف توسط پلیس به ناحق کشته می‌شوند. نسبت تعداد کشته شدگان سفیدپوست توسط پلیس نسبت به سیاه پوستان در آمریکا ۱۳ به ۱ است. صدها مقاله در انتقاد از این وضع نوشته شده و هزاران ساعت در تلویزیون و رادیو و مراجع قانونی در باره این وقایع اسف بار و وجود نژاد پرستی در نیروی پلیس آمریکا بحث شده است.

با وجود این، چرخه شوم کشته شدن سیاهپوست غالبا بی گناه به دست پلیس، اعتراضات مردم، اخراج افسران پلیس مجرم، دادگاهی شدن اما تبرئه آن‌ها در اکثر موارد، و نآرامی‌های مجدد بدون اخذ نتیجه‌ای ملموسی ادامه داشته است. ایجاد برابری و اجرای عدالت یکسان در مورد نژادهای مختلف از موضوعات دایم مورد بحث در آمریکاست. برای بسیاری از مردم به خصوص در خارج از ایالات متحده، این وضعیت در کشوری مثل آمریکا با سابقه طولانی حکومت قانون، توجیه پذیر نیست. بسیاری فقط به تبعیض نژادی و فاصله طبقاتی اشاره می‌کنند در حالی که گروهی دیگر نژادپرست سیستماتیک نیروی پلیس را مقصر می‌دانند. بعضی خود سیاهپوستان را مقصر می‌دانند که نسبت جرم و جنایت در میان آن‌ها ده برابر سفیدپوستان است و گروهی دیگر نظام سرمایه‌داری را مقصر می‌دانند.

پخش این فایل در دستگاه شما پشتیبانی نمی شود. گاه‌شمار تنش‌های نژادی در آمریکا

دلائلی که ذکر می‌شود البته هر کدام مبنای خود را دارند. ولی در جامعه‌شناسی جرم و جنایت به این توازن شکننده و بحران نژادی در آمریکا و نقش پلیس نگاه کلی‌تری انداخته می‌شود. واقعیت این است که اختلاف نژادی تنگاتنگ با اختلاف طبقاتی نقش موثری در این بحران ایفا می‌کند. چهارصد سال زندگی بردگی باعث زوال رابطه انسانی بین بردگان و اربابان سابق شده است که هرچند وجه قانونی آن ترمیم شده ولی وجه روانی آن هنوز بر روابط نژادی سنگینی می‌کند. باید توجه داشت که حتی تا اواسط قرن بیستم سیاه پوست عملا شهروند کامل شناخته نمی‌شد و حتی در ایالاتی نظیر ایالت محل اقامت من، ویرجینیا، ازدواج بین دو نژاد جرم محسوب می‌شد. این میراث شوم به زودی از بین رفتنی نیست، به خصوص با توجه به این که ته نشست فقیر‌ترین اقشار نژادی به طور دایم خودرا بازتولید می‌کند و از میان آن‌ها است که باندهای مسلح و افراد ضدقانون رشد پیدا می‌کنند. از آن گذشته اصولا اقشار پائینی جامعه خود نیاز به داشتن قشر و گروهی پایین‌تر از خود دارند و حتی در مسایل زناشویی این امر به خوبی در روابط زن و مرد طبقه پایین آشکار است.

در این میان سیاهپوستان مفری برای تحقیر کسانی می‌شوند که خود شبانه روز تحقیر شده‌اند. افراد پلیس به خصوص از این لحاظ قابل بررسی هستند. شغل پلیسی از کم درآمدترین و خطرناک‌ترین مشاغل در آمریکاست. بر اساس یک ضرب‌المثل آمریکایی، جنایتکار و پلیس پشت و روی یک سکه‌اند.

حق نشر عکس Getty Images

• جورج فلويد؛ قانون آمریکا با سیاهپوستان چگونه برخورد می‌کند
• جورج فلوید که بود؟ مردی که مرگش آتش ناآرامی‌ها را در آمریکا برافروخت
• از 'کشتار سیاه پوستان' در اوکلاهما ۹۹ سال گذشت
• ناآرامی نژادی در آمریکا؛ آیا دونالد ترامپ حق اعزام ارتش را دارد؟

مسئله دیگر وجود میلیون‌ها قبضه اسلحه در دست مردم است که آزادانه آن را گاه حتی در تظاهرات و مجامع عمومی حمل می‌کنند. باتوجه به حضور باندهای فروش مواد مخدر یا "گنگ"ها و کاربرد اسلحه از طرف آن‌ها، و نیز باتوجه به حضور زیاد افراد اقلیت در این گنگ‌ها، پلیس همیشه در برخورد با سیاه پوستان و لاتین تبارها دست به اسلحه است. تعداد افراد سیاهپوست که پلیس اتومبیل آن‌ها را متوقف و بازرسی می‌کند سه برابر همتایان سفید پوست آنهاست و نقش منفی ای که هرکدام از طرفین از یک دیگر در ذهن دارند و وفور اسلحه باعث می شود که این برخوردها را اغلب با خشونت همراه باشند. لحظات رویارویی پلیس و افراد مظنون چنان فراوان و در عین حال پرتنش است که برخوردهای خشونت آمیز اغلب بدون پیش فکر و محصول لحظه رویارویی است.

بنا بر مقاله‌ای درروزنامه نیویورک تایمز، یکی از علل عمده تبرئه شدن افسران پلیس خاطی این است که هیئت منصفه و دادستان و قاضی به این امر عنایت دارند و سختی تصمیم‌گیری آنی افسر پلیس را در برخورد با فرد مظنون در رای خود به حساب می‌آورند. ولی همین تبرئه شدن به نوبه خود باعث برافروختن آتش تظاهرات سیاهپوستان و اقلیت‌های دیگر و متهم کردن کل نظام به نژادپرستی است. اختیارات قانونی وسیع نیروی پلیس نیز خود از علل تجاوز به حقوق افراد مظنون است. قانون، با توجه به پیچیدگی جامعه و حضور اقلیت‌های ناراضی و آزادی خرید اسلحه و حتی سلاح‌های جنگی مثل کلاشنیکف و "ای آر-۵۰" که صرفا استفاده نظامی دارند، برای نیروی پلیس اختیاراتی قائل می‌شود که در کمتر کشور لیبرال دموکراتی نظیر دارد.

حق نشر عکس Getty Images

ساخت سیاسی نیروی پلیس نیز در این میان از لحاظ مصون بودن به انتقادات مردم و تداوم روش‌های گذشته باوجود غلط بودن آن موثر است. در ایالات متحده اتحادیه‌های مختلف کارگری و کارمندی از قدرت بالایی برخوردارند. بنا بر یک روال قدیمی، معمولا اتحادیه‌های کارگری و آموزگاران و هنرمندان و نویسندگان امثال آن‌ها متمایل به احزاب و جریانات لیبرال هستند حال آن که اتحادیه کامیونداران و پلیس و پزشکان و امثال آن‌ها به جریانات محافظه کار نزدیک‌ترند.

این وضعیت خاص باعث می‌شود که مثلا اتحادیه پلیس از وزن سیاسی بالایی برخوردار باشد و به همان مقیاس، از فشار افکار اجتماعی و نظارت افراد سیویل مصون. برای نمونه، باب کرول، رییس قدرتمند اتحادیه پلیس مینیاپولیس، شهری که قتل جورج فلوید در آنجا اتفاق افتاد، به تمایلات نژادپرستانه شهرت دارد. هم او، بنا بر تحقیق مجله " مادر جونز" از فعالان جناح راست حزب جمهوریخواه است که در کنار دونالد ترامپ در سفرهای او به این ایالت ظاهر می‌شود.

فدراسیون پلیس در یک اقدام جمع آوری وجوه برای کمپین ترامپ فقط با فروش تی‌شرت با سینه نوشتِ "پلیس در خدمت ترامپ" صدهزار دلار جمع آوری کرد. او اکثرا از زبان ناسزا و توهین در مقابل مردم سیاه پوست استفاده می‌کند. بنا بر گزارش محلی "استار تریبیون" حداقل ۲۰ مورد شکایت از او شده است که به لحاظ نفوذ سیاسی او راه به جایی نبرده است. باید توجه کرد که سیاهپوستان ۲۰ درصد جمعیت این ایالت را تشکیل می‌دهند در حالی که تعداد کشته شدگان آن‌ها به دست پلیس ۶۰ در صد تعداد کل کشته شدگان است.

حق نشر عکس Getty Images

در نهایت باید باید به نقش رهبری سیاسی اشاره کرد. چند روز قبل، تظاهر کنندگان خود را به میدان لافایت روبروی کاخ سفید رساندند که با مقاومت شدید پلیس و استفاده از گاز اشک‌آور پس زده شدند. این موضوع به طور نمادین بیانگر این حس بعضی از افراد اقلیت است که دولت ترامپ خاستگاه نژادی سفید پوستی و ضد اقلیت‌ها دارد. دونالد ترامپ هم به جای اتخاذ یک روش مسالمت جویان و دل جویانه، برعکس با تندی و اهانت به تظاهر کنندگان اشاره کرد و آن‌ها را بازی خورده گروه‌های چپ‌گرا دانست و حتی گروه "آنتیفا" را که خود را ضدفاشیست می‌داند غیرقانونی و تروریست اعلام کرد.

البته گروه‌های زیادی در سازماندهی این اعتراضات شرکت دارند که عمده‌ترین آن‌ها گروه "جان سیاهان هم مهم است" می‌باشد. علاوه بر این آنارشیست‌ها و از آن بدتر غارتگران و دزدان هستند که از فرصت استفاده کرده به تخریب فروشگاه‌ها و غارت می‌پردازند. یکی از اولین هدف‌ها معمولا داروخانه‌ها هستند که هدف غارتگران دسترسی به داروهای مخدر است.

با همه این احوال مشکل بتوان این شورش عظیم را به این یا آن گروه نسبت داد. وضعیت روحی - روانی سه ماه قرنطینه خانگی به خاطر کرونا و بی کارشدن یک چهارم کارگران و کارمندان آمریکا همه نقش موثری در شورش دارند. ولی جان مایه اصلی این تظاهرات همان مطالبات تاریخی نژادی و اجتماعی است. هرچند از زمان پرزیدنت کندی و جانسون قوانین فوق العاده مفیدی به نفع اقلیت ها تصویب شده است و آثار لطمات چهارصدسال بردگی را تا حدود زیادی التیام بخشیده است، ولی همچنان وضعیت تاریخی تنها بخشی از وضعیت بغرنجی است که بر روابط نژادی و رابطه پلیس با مردم سایه افکنده و چرخه و تسلسل خشونت- تظاهرات -خشونت همچنان تا سال‌ها ادامه خواهد داشت.

مشاهده نظرات