چرا مردان بیش از زنان به کرونا مبتلا می‌شوند؟

خبرگزاری تسنیم: دکتر مطهره علامه رئیس اداره سلامت میانسالان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: هفته بین‌المللی سلامت مردان از 15 تا 21 ژوئن برگزار می‌شود و در سال جاری با توجه به شیوع کووید 19 در دنیا و شدت ابتلا و مرگ‌ومیر بیشتر مردان نسبت به زنان سبب شده است که این موضوع در صدر مسائل مطرح شده در این هفته قرار گیرد.

وی افزود: گرچه همه افراد جامعه از کوچک تا بزرگ و زن و مرد در معرض خطر کرونا ویروس هستند، اما سن و جنس به‌عنوان دو فاکتور مهم در ابتلا یا شدت علائم تأثیرگذارند. ابتلا و سن افرادی که علائم شدیدتری پیدا می‌کنند یا ابتلا به کرونا در آن‌ها منجر به مرگ می‌شود، در مهروموم‌های پایانی میان‌سالی و دوره سالمندی بیشتر است.

ابتلا و مرگ‌ومیر کرونا در مردان بیشتر از زنان

وی ادامه داد: تاکنون موارد آلودگی و شدت ابتلا و مرگ‌ومیر در مردان بیشتر از زنان بوده و این افراد نیازمند مراقبت و توجه بیشتر هستند. مهم‌ترین عواملی که در ابتلا و شدت بیشتر عوارض کووید 19 در مردان نقش بازی می‌کنند و در مطالعات مختلف در نقاط مختلف دنیا مورد تأکید قرارگرفته‌اند ویژگی‌های بیولوژیک مردان است که مطالعات حاکی از آن است که برخی ویژگی‌های بیولوژیک مردان آنان را نسبت به ابتلا به کووید 19 آسیب‌پذیرتر از زنان می‌سازد.

وی تصریح کرد: ازجمله اینکه وجود آنزیم ACE در مردان بیشتر از زنان است که عاملی برای ایجاد عفونت قلمداد می‌شود. همچنین عامل ژنتیک مربوط به کروموزوم اضافی در زنان عامل ایمنی بهتر در زنان است. از طرف دیگر در برخی مطالعات وجود هورمون استروژن در زنان را عاملی برای بهبودی سریع‌تر و کاهش شدت ابتلا در زنان دانسته‌اند. به هر حال شواهد، حاکی از آسیب‌پذیری بیولوژیک بیشتر مردان در مقابل بیماری کووید 19 است.

رئیس اداره سلامت میانسالان معاونت بهداشت وزارت بهداشت بیان کرد: پروفایل اجتماعی و مسئولیت شغلی مردان عامل دیگر است. شاغل بودن اکثریت مردان به‌عنوان نان‌آور خانواده سبب می‌شود که تماس‌های آنان با محیط خارج از خانه بیشتر از سایر افراد خانواده بوده و در معرض خطر بیشتری قرار گیرند. آن‌ها باید بنا را بر آن بگذارند که اطرافیان آن‌ها از فامیل، همسایه، همکار، دوست و آشنا تا پزشک و معلم و مغازه‌دار و راننده، آلوده هستند.

وی افزود: تنها با پذیرش این اصل است که به حفاظت شخصی خود توجه خواهند کرد و حداکثر اصول بهداشتی و احتیاطات همه‌جانبه را رعایت خواهند کرد. رعایت اصول حفاظت فردی در محیط کار بر اساس پروتکل‌های مربوطه در این گروه سنی از اهمیت زیادی برخوردار است.

وی تصریح کرد: اغلب شغل‌های در معرض خطر یا مردانه هستند یا حتی اگر مردان و زنان هر دو به آن اشتغال دارند، مردان بیشتری مبتلا شده و با علائم شدیدتری مواجه شده اند. شدت ابتلا و مرگ‌ومیر در مردان کادر بهداشت و درمان نیز بیشتر از زنان بوده است.

علامه خاطرنشان کرد: به طور کلی کارکنانی که در معرض مواجهه بیشتر با کروناویروس هستند، شامل کارکنان خدمات بهداشتی و درمانی، خانه‌های بهداشت کارگری و مرکز بهداشت کار، کارکنان کفن و دفن، کارکنان آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، مسئولین و کارکنان فرودگاه‌ها و شرکت‌های هوایی و ریلی و مترو، کلیه وسایل حمل‌ونقل عمومی اتوبوس، تاکسی، مرزبانان، کارکنان جمع‌آوری زباله، پسماند و یا فاضلاب و کارکنانی است که مرتب در مسافرت به‌خصوص به مناطق آلوده هستند. 

ضرورت اقدامات پیشگیرانه در محل کار

وی با اشاره به این‌که اقدامات پیشگیرانه و کنترلی برای محافظت از کارگران در برابر مواجهه با ویروس کرونا و ابتلا به آن بستگی به نوع کار انجام شده و ریسک مواجهه با آن از جمله پتانسیل ارتباط با افراد آلوده و آلودگی محیط کار دارد، گفت: کارفرمایان باید استراتژی‌های کنترل عفونت را بر اساس یک ارزیابی ریسک دقیق با استفاده از تلفیق مناسبی از کنترل‌های مهندسی و مدیریتی، شیوه‌های کار ایمن و وسایل حفاظت فردی (PPE) اتخاذ کنند تا از مواجهه کارگران پیشگیری شود.

علامه ادامه داد: برای جلوگیری از مواجهه شغلی با ویروس کرونا کارفرمایان ملزم هستند که به کارگران در زمینه اجزای پیشگیری از آلودگی از جمله وسایل حفاظت فردی آموزش دهند. همچنین لازم است مردان در محیط کار اصول پیشگیری از بیماری کووید 19 را جدی بگیرند.
وی مسئولیت خانوادگی مردان برای خرید اقلام مورد نیاز خانواده را علت دیگر ابتلای مردان به کووید 19 دانست و گفت: اکثریت میانسالان مسئولیت خرید اقلام ضروری خانواده را نیز به عهده دارند و در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند. به همین جهت باید خرید را فقط به تأمین مواد اصلی مورد نیاز را اختصاص دهند. این کالاهای اصلی شامل مواد شوینده، ضدعفونی‌کننده و بهداشتی و دارویی و مواد غذایی است.

وی افزود: توجه کنید تأمین هیچ کالایی مهم‌تر از کالاهای فوق نیست. همچنین تعداد دفعات خرید را به حداقل ممکن برسانند و سعی کنند خرید اقلام موردنیاز را یکجا خریداری کنند.

علامه همچنین تأثیر مسائل فرهنگی بر ابتلای مردان را مورد اشاره قرار داد و گفت: از جمله مهم‌ترین چالش‌ها باور غلط مردان مبنی بر برتر بودن و قوی‌تر بودن مردان نسبت به زنان و در نتیجه مغفول ماندن تمرکز بر سلامت خودشان است. با همین باورهاست که مردان کمتری به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند و به انجام آزمایش تن می‌دهند یا کمتر از زنان به رعایت اصول بهداشتی تعریف شده مانند شستشوی مکرر دست‌ها، استفاده از ماسک و دستکش مبادرت می‌ورزند.

رئیس اداره سلامت میانسالان معاونت بهداشت وزارت بهداشت اظهار داشت: انتشار آمارهای مربوط به ابتلا و مرگ‌ومیر مردان در اثر بیماری کووید 19 از مواردی است که می‌تواند بر شکستن این رویکرد غلط برای محافظت در مقابل کرونا مؤثر باشد.

وی ادامه داد: بیماری‌های مزمن در مردان عامل خطر دیگر است. گرچه بیماری‌های مهمی مانند بیماری قلبی عروقی فشارخون بالا، دیابت، بیماری عروق قلب و بیماری عروق مغز عامل مهم مرگ‌ومیر به‌ویژه در گروه سنی میان‌سال و سالمند است، اما این عوامل در مردان نقش بسیار پررنگ‌تری نسبت به زنان دارند و بروز و شیوع و مرگ‌ومیر ناشی از آن‌ها به طور قابل توجهی بیشتر از زنان است.

وی توضیح داد: با توجه به اینکه یک عامل خطر بسیار مهم در شدت ابتلا مرگ‌ومیر ناشی از کووید 19 ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای فوق است، مردان در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند. از طرف دیگر با توجه به اینکه درصد بیشتری از مردان به خصوص در گروه میان‌سال دارای بیماری‌های مزمن زمینه‌ای غیر واگیر مانند انواع سرطان‌ها، دیابت، بیماری قلبی و عروقی، بیماری کلیوی مزمن و بیماری‌های سیستم عصبی نیز در معرض خطر بیشتر برای ابتلا به بیماری کرونا و عواقب آن بوده و نیازمند توجه و مراقبت بیشتری هستند.

علامه گفت: رفتارهای ناسالم مردان نیز مزید بر علت است. به همان اندازه که ویروس کرونا خطرناک و مرگ‌آفرین است، اثرات ناگوار و مخرب تغذیه ناسالم و بی‌تحرکی بر سلامتی نیز می‌تواند منجر به عواقب ناخوشایندی مانند سکته قلبی و مغزی، دیابت، فشارخون بالا، چاقی، چربی خون بالا، کبد چرب، افسردگی، کاهش قوای عضلانی شود.

ضرورت داشتن تغذیه مناسب در دوران کرونا

وی افزود: تغذیه ناسالم، فعالیت بدنی ناکافی و چاقی از دلایل مهم بیماری‌های غیر واگیر است که متأسفانه مردان را در معرض خطر ابتلا به کووید 19 و مقاومت پایین در مقابله با آن قرار می‌دهد. لازم است مردان برای محافظت از خود در مقابل کرونا و سایر عوارض بیماری‌های غیر واگیر به رفتارهای ناسالم خود در دوره شیوع کرونا پایان دهند. هیچ‌چیز به اندازه یک برنامه غذایی کامل و صحیح به تقویت سیستم دفاعی کمک نمی‌کند.

لزوم پرهیز از زندگی بی‌تحرک و فعالیت بدنی کافی در مردان

وی همچنین در زمان فاصله‌گذاری اجتماعی، پرهیز از زندگی بی‌تحرک و فعالیت بدنی کافی در مردان را از اهمیت زیادی برخوردار دانست و اظهار کرد: فعالیت بدنی با شدت متوسط، ایمنی بدن را در مقابل بیماری کرونا بالا می‌برد؛ هم‌چنین در کاهش استرس‌های ناشی از این بیماری مهلک مؤثر است.

علامه گفت: فعالیت ورزشی مناسب برای بهبود ظرفیت قلبی و تنفسی و تقویت عضلات نیازمند برنامه کاملی برای ابعاد مختلف ورزش هوازی، تمرینات کششی و تمرینات قدرتی است. فعالیت هوازی با شدت متوسط که عموماً معادل با راه رفتن سریع است و به نحو چشمگیری ضربان قلب را تسریع می‌کند. در شرایط خانه‌نشینی ناشی از شیوع کرونا می‌توان راه رفتن در حیاط یا پارکینگ منزل یا تردمیل را در نظر گرفت. می‌توان با جمع دوره‌هایی که حداقل 10 دقیقه یا بیشتر طول می‌کشند، تا حداقل 30 دقیقه روزانه انجام داد.

رئیس اداره سلامت میانسالان معاونت بهداشت وزارت بهداشت افزود: تمرینات کششی و انعطاف‌پذیری که سبب افزایش دامنه حرکتی، افزایش گردش خون و گرم کردن عضلات می‌شود شامل تمرینات قدرتی که این نوع تمرینات با کمک وزن بدن خود فرد یا انواع وزنه‌ها یا ورزشی جهت تقویت قدرت و استقامت عضلات انجام می‌شود.

علامه بیان کرد: ویروس کرونا از جمله عوامل بیماری‌زای تنفسی است که ممکن است از یک سرماخوردگی خفیف تا بیماری‌های شدیدتری را باعث شود. عوامل زمینه‌ای متفاوتی مانند بیماری‌های قلبی و عروقی و دیابت می‌توانند روند طبیعی بیماری را تغییر دهند. با توجه به درگیرشدن دستگاه تنفسی و ریه‌ها در بیماری کرونا، استعمال دخانیات شامل سیگار، قلیان و نظایر آن می‌تواند در روند پیشرفت این بیماری تاثیرگذار باشد.

وی افزود: در همه جوامع، مصرف دخانیات در مردان بسیار بیشتر از زنان است. سابقه مصرف دخانیات هنگام ابتلا به کرونا، علائم بسیار شدیدتر و کشنده‌تری ایجاد می‌کند، چرا که دود ناشی از دخانیات مانع از رسیدن اکسیژن به ریه‌ها می‌شود. به دلیل آسیب‌دیدگی و عملکرد نامناسب ریه‌ها در استعمال کنندگان مواد دخانی، این افراد با شدت و وخامت بیشتری تحت تأثیر این ویروس قرار خواهند گرفت.

علامه در پایان گفت: شیوع بیماری کووید 19 احساس ضرورت برای ترک سیگار را افزایش می‌دهد و دلایل کافی وجود دارد که ترک سیگار در طول پاندمی کووید 19 می‌تواند شانس مبارزه با ویروس را افزایش دهد. از این شرایط باید برای تغییر رفتار مردان به ویژه مردان جوان در جهت ترک سیگار بهره برد.