شخصیت‌پردازی بی‌نظیر «جنگ و صلح» از منظر نویسنده فیلسوف

به گزارش گروه دیگر رسانه های خبرگزاری دانشجو، کمتر کتابخوانی را سراغ داریم که نام رمان «جنگ و صلح» به گوشش نخورده باشد.«جنگ و صلح» اثر «لئو تولستوی» نویسنده صاحب نام روسی است. این اثر ابتدا به صورت یک داستان سریالی در سال‌های ۱۸۶۵ تا ۱۸۶۷ در یک نشریه چاپ شد اما انتشار کامل آن به صورت یک مجموعه چهار جلدی در سال ۱۸۶۹ میلادی اتفاق افتاد. وقایع این کتاب شرح مقاومت روس‌ها در برابر ارتش ناپلئون است که در خلال سال‌های ۱۸۰۵ تا ۱۸۱۴ میلادی رخ می‌دهد.

این اثر را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین آثار ادبی روسیه و جهان دانست که تاریخ  و ادبیات را در کنار یکدیگر جای داده‌است و ضمن بیان خط اصلی داستان به روایت جنگ و صلحی می‌پردازد که روسیه با آن دست و پنجه نرم‌ می‌کرد.

تولستوی در این اثر به توصیف، بازآفرینی و آفرینش ۵۸۰ شخصیت پرداخته‌است. شخصیت‌های این کتاب برخی زاده تخیل نویسنده و برخی دارای شخصیتی حقیقی و وجه‌ای تاریخی هستند. توصیف دقیق تولستوی از شخصیت‌ها در نوع خود بی‌نظیر است و همین امر جنگ و صلح را به یکی از معتبرترین منابع تحقیق و بررسی در تاریخ سیاسی و اجتماعی قرن نوزدهم روسیه بدل کرده‌است.

علاوه بر آن این کتاب منبعی غنی برای شناخت فرهنگ مردم روسیه سده نوزدهم میلادیست. اطلاعاتی که تولستوی در این کتاب در اختیار خواننده قرار می‌دهد شامل نحوه زندگی اشراف، رسوم تولد، ازدواج و مرگ مردم روسیه در آن زمان، مناسبات مالی و پولی آنان، وضعیت دربار روسیه و مسائلی از این دست را شامل می‌شود که می‌تواند برای مخاطب جذاب باشد.

روایت اصلی داستان حول محور پنج خانواده اشرافی روس می‌گردد و وقایعی که در دوران جنگ‌های روسیه و فرانسه بر آن‌ها می‌گذرد را شرح می‌دهد.درونمایه اصلی داستان در _کنار بعد تاریخی اثر_ فلسفی و اجتماعی نیز هست. تولستوی سعی می‌کند با شرح دقیق شخصیت‌ها به بیان مسائل فلسفی‌ای که ذهن خود را مشغول می‌کرده بپردازد.

مفاهیم فلسفی‌ای که به کرات در این اثر مشاهده می‌شود توجه به مفهوم آزادی انسان، جبر و اختیار، پوچی جهان، معنای زندگی و مسائلی از این قبیل است. نویسنده با ترسیم دقیق شخصیت‌های اصلی، هریک از این دلمشغولی‌ها و پیچیدگی‌های ذهنی و روحی بشر را برای خواننده تبیین می‌کند. دو شخصیت مهمی که بخشی از بار فلسفی رمان را بر دوش می‌کشند «شاهزاده آندره بالکونسکی» و «کنت پی‌یر بزوخوف» هستند.

شخصیت‌هایی که خواننده آن دو را به لحاظ تفکرات فلسفی با یکدیگر قیاس می‌کند و به نظر می‌رسد تولستوی نیز چنین هدفی را از خلق این دو کاراکتر دنبال می‌کرده.هریک از این دو شخصیت در جست‌وجوی معنی بخشیدن به زندگی خود رهسپار فعالیتی می‌شوند و در مسیر تکاپو و تلاش‌های خویش با چالش‌های مهمی رو به رو شده که تمام آن چالش‌ها در راه اصلاح بینش آنان نسبت به زیستن نقش موثری دارند.

تولستوی قصد دارد که به مخاطب بفهماند برای به دوش کشیدن بار پوچی زیستن باید به آن معنی بخشید و این معنی از دیدگاه هر فرد متفاوت است. تولستوی بن بست بی‌معنایی را که جنگ در آن بی‌تاثیر نبوده به خوبی در شخصیت‌ها تصویر می‌کند و در جای جای رمان، عشق را نوشداروی حیات می‌داند و از آن با احترام یاد می‌کند.تولستوی در این اثر با نمایاندن پوچی زندگی، شانس زنده بودن وزندگی کردن را ارج می‌نهد و همین امر موجب شده تا زندگی به تمامی معنا در رمان جریان یابد.

امروزه با پیشرفت علم روانشناسی بسیاری از روانشناسان اگزیستانسیال، نگاه تولستوی به مسائل را اگزیستانسیالیستی می‌دانند و شخصیت‌های اصلی رمان جنگ و صلح را از جهات دلهره‌های اگزیستانسیال مورد بررسی قرار می‌دهند و به نظر می‌رسد که پر بیراه نمی‌گویند.چرا که نظریات اگزیستانسیالیستی در مورد ارتباط فرد با جهان پیرامونش در شخصیت‌های اصلی داستان چون «آندره» و «پی‌یر» به خوبی به چشم می‌خورد.

از این رو خواننده می‌تواند اعتراف کند که تولستوی از جایگاه نویسنده پا فراتر گذاشته و علاوه بر مقام تاریخ‌نگار و فیلسوف در هیئت روانشناس نیز ظاهر می‌شود و همین امر هر دم خواننده را به تحسین وا می‌دارد. اما با تمام این اوصاف شاید نام بزرگ این کتاب شما را برای آغاز آن به واهمه بی‌اندازد.

توصیه ما به شما این است که خواندن جنگ و صلح را می‌توانید با یک جست و جوی ساده در اینترنت پیرامون جنگ ناپلئون و روسیه آغاز کنید و همین برای پیش‌مطالعه شما کافی است. چرا که این رمان اگر چه یک اثر بلند ادبی است اما به هیچ وجه رمانی سخت‌خوان محسوب نمی‌شود.

تعدد شخصیت‌ها نیز نباید شما را به هراس دچار کند چرا که تنها به خاطر سپردن شخصیت‌های پرتکرار و اصلی داستان کفایت می‌کند و تولستوی چنان با مهارت شخصیت‌ها را در داستان گنجانده‌است که خواننده با کمی تمرکز به راحتی می‌تواند خود را از دام گیج شدن حین مطالعه برهاند. اما چنانچه مشکلی در زمینه بخاطر سپردن اسامی داشتید می‌توانید با یادداشت برداری از عناوین و یا استفاده از اینفوگرافیک‌های موجود در اینترنت این مشکل خود را حل کنید. فراموش نکنید در خواندن چنین اثر مهمی ترجمه نقشی اساسی را ایفا می‌کند. ترجمه‌های زیادی از این اثر در بازار نشر موجود است که از مهم‌ترین آن‌ها ترجمه «سروش حبیبی» از متن روسی این اثر است.

شما میتوانید با مقایسه چند ترجمه، ترجمه‌ای را که با آن راحت‌تر ارتباط برقرار می‌کنید را انتخاب کنید.در تمام این سال‌ها اقتباس‌های متعددی از «جنگ و صلح» به عمل آمده‌است که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به فیلمی با همین عنوان به کارگردانی «کینگ ویدور» اشاره کرد که «آدری هپبورن» در آن ایفای نقش می‌کند. در آخر باید گفت که مطالعه «جنگ و صلح» برای هر فرد کتابخوانی لازم است.

منبع: خبرنامه دانشجویان ایران