قاعدگی، دوپینگ بانوان ورزشکار!

زنان به دلیل فیزیولوژی متفاوت با مردان هر ماه دچار تغییرات هورمونی می‌شوند و سیکل هفت روزه قاعدگی را تجربه می‌کنند اما بر خلاف باور عموم این دوره اختلالی در ورزش حتی در سطح قهرمانی ایجاد نمی‌کند بلکه باعث بهبود عملکرد بانوان نیز می‌شود.

به گزارش ایسنا، ورزش قهرمانی سبک زندگی ورزشکاران را تغییر می‌دهد چرا که بسیاری از تصمیمات و برنامه‌ریزی‌های آنها در راستای رسیدن به مدال و جایگاه‌های جهانی و بین‌المللی قرار دارد. تمرین‌های سنگین و اردوهای طولانی مدت شرایط سختی را برای آنها به وجود می‌آورد و گاه این شرایط روان آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد در این میان شرایط ورزشکاران زن متفاوت‌تر است چرا که آنها به لحاظ فیزیولوژیکی از مردان متفاوت هستند و هر ماه دوره قاعدگی را تجربه می‌کنند. این دوران و تعییرات هورمونی ممکن است در زندگی ورزشی آنها نیز تاثیراتی داشته باشد.

خونریزی، درد، نوسانات خلقی، اضطراب، خستگی و گاه افسردگی علائمی است که هر ماهه زنان با آن روبه رو هستند که روند عادی زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما ضرورت‌های ورزش قهرمانی برای تمرینات منظم و مستمر این سوال را ایجاد می‌کند که قاعدگی در حرکت ورزشکاران زن اخلال ایجاد می‌کند؟

مریم ایراندوست: روحی و روانی به هم کمک می‌کنیم

مریم ایراندوست، مربی با تجربه فوتبال که سال‌ها سابقه بازیکنی هم دارد در این مورد به تفاوت سیستم بدنی افراد مختلف اشاره می‌کند و به خبرنگار ایسنا می‌گوید: چند ساعت اول قاعدگی انرژی مضاعفی تولید می‌شود اما در یک تیم فوتبال شرایط بازیکنان متفاوت است به گونه‌ای که برخی از آنها در این دوران انرژی زیادی دارند و بهتر از قبل کار می‌کنند. از طرف دیگر برخی از نظر روحی روانی و عصبی شرایطی دارند که روند بازی را برای‌شان سخت می‌کند.

ایراندوست ادامه داد: در ورزشی که همه زن هستند و به صورت حرفه‌ای فوتبال بازی می‌کنند قاعدگی دلیلی برای فرصت استراحت بازیکنان نیست بلکه آنها باید تمرین کنند و مسابقه دهند مگر در شرایط استثناء که احتمال بستری شدن بازیکن وجود داشته باشد.

او ادامه می‌دهد که بازیکنان تیم در این دوران سعی می‌کنند از نظر روحی هوای همدیگر را داشته باشند تا شرایط بازی را برای هم قابل تحمل‌تر کنند.

مسابقات بر اساس تاریخ عادت ماهیانه چیده نمی‌شود

سمانه بیرامی باهر، پرچمدار ایران در المپیک زمستانی ۲۰۱۸ هم که در رشته اسکی استقامت کار می‌کند، در گفت‌وگو با ایسنا به این نکته اشاره می‌کند که نمی‌توان تاریخ مسابقات را با دوران قاعدگی هماهنگ کرد به همین دلیل باید عادت کنند که اگر حتی روز اول این دوره هم بود مسابقه بدهند و تاثیری در عملکردشان نداشته باشد.

او می‌گوید تابستان و بهار خیلی به خودش سخت نمی‌گیرد و در چند روز اول تمرینات سبک‌تری را انجام می‌دهد تا از نظر روحی و روانی به خود استراحت بدهد اما در پاییز و زمستان سخت‌تر از قبل تمرین می‌کند تا جسم و ذهنش آمادگی مسابقه در شرایط قاعدگی را هم داشته باشد.

دکتر هلالی‌زاده: عملکرد بهتر زنان ورزشکار در قاعدگی

برای بررسی بیشتر این موضوع با دکتر معصومه هلالی زاده، فوق دکترای فیزیولوژی ورزشی از دانشگاه ایلینویز آمریکا و عضو هیات علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی صحبت کردیم. او در گفت‌وگو با ایسنا ابتدا این باور غلط که ورزش باعث شدت گرفتن خونریزی و درد قاعدگی می‌شود را رد کرد و گفت: فعالیت ورزشی به هیچ عنوان باعث افزایش درد و خونریزی نمی‌شود. افزایش سطح فعالیت و افزایش میزان کالری مصرفی، سرعت تخلیه خون را در خانم‌ها افزایش می‌دهد اما میزان خونی که هر ماه از بدن یک خانم خارج می‌شود یکسان و از پیش تعیین شده است و هیچ ارتباطی به سطح فعالیت آنها ندارد، حتی افزایش سرعت تخلیه خون باعث کاهش درد می‌شود.

دکتر هلالی‌زاده در ادامه به این نکته اشاره کرد که در دوران قاعدگی افزایش سطح هورمون استروژن در عملکرد بهتر ورزشکاران تاثیر دارد و گفت: فعالیت ورزشی در دوران قاعدگی و به طور کلی در یک ماه باعث افزایش سطح هورمون‌های نشاط‌ آور که یکی از آنها اندورفین است، می‌شود. این هورمون تاثیر بسیار مطلوبی در کاهش نوسانات خلقی، استرس و افسردگی دارد. برای مثال افزایش سطح استروژن در فاکتورهای آمادگی جسمانی و عملکرد ورزشکاران تاثیرگذار است و با توجه به اینکه زنان در دوران قاعدگی بالاترین سطح این هورمون را دارند، رکوردهای ورزشی خیلی بهتری را ثبت می‌کنند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم پزشکی ایران معتقد است که مطابق تحقیقات انجام شده و به دلیل تغییرات هورمونی این دوره، بدن زنان در روز دوم قاعدگی در حالتی همانند دوپینگ قرار دارد و بدن آنها از نظر فاکتورهایی چون قدرت، توان، چابکی و سایر فاکتورهای آمادگی جسمانی میزان قابل توجهی از پیشرفت و بهبود را نشان می‌دهد. او می‌گوید شرایط برای ورزشکاران حرفه‌ای که تمرینات سختی را انجام می‌دهند تا حدودی متفاوت است؛ بی‌نظمی قاعدگی و دردهای شدید از موارد شایع ورزشکاران حرفه ای است که در قدرت باروری آنها تاثیر نمی‌گذارد. اما هلالی زاده توصیه می‌کند که در صورت بروز چنین علائمی به پزشک مراجعه کنند تا با مصرف داورهای لازم سیکل قاعدگی خود را منظم کنند.

موضوع دیگری که دکتر هلالی‌زاده به آن اشاره کرد، لزوم توجه مسئولان و مربیان تیم‌ها به بانوانی است که در شرایط عادت ماهیانه قرار دارند و در این مورد گفت: قوانین قضایی در برخی کشورها به گونه‌ای بنیان‌گذاری شده که اگر خانم‌ها در دوران قاعدگی مرتکب جرمی شده باشند با تخفیف مجازات مواجه شوند، پس باید از نظر اجتماعی به این نکته توجه شود. خانواده‌ها و اطرافیان زنان باید این نکته را در نظر داشته باشند که شرایط فیزیولوژیک زنان با مردان متفاوت است؛ احتمال دارد مردان در کل یک ماه هیچ تغییر خلق و خویی نداشته باشند اما در خانم‌ها به وضوح این تغییرات ایجاد می‌شود. در مورد جامعه ورزشکاران هم توجه به خلق و خوی آنها مخصوصا خانم‌هایی که نوسانات خلق و خویی بیشتری دارند، بسیار با اهمیت است، بنابراین مربیان و سرپرستان تیم‌ها باید در مورد ورزشکاران خانم خود این حساسیت و دقت نظر را داشته باشند.