نیاز مدیریت منابع آب به احداث سد در کشور/ وارد ترسالی شده‌ایم

به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری دانشجو، میانگین بارش در سال زراعی ۹۷ و ۹۸ نسبت به میانگین ۱۱ ساله سال‌های اخیر به ترتیب شاهد افزایش ۴۰ درصد و ۵۱ درصدی بوده است. در همین راستا، حسن اردکانیان، استاد هواشناسی، در ارتباط با افزایش بارش در سال‌های اخیر، عنوان کرد: «بارندگی‌های ایران در این سال‌ها نرمال و بالاتر از نرمال بوده است و کشور وارد ترسالی شده است.»

این استاد دانشگاه، ضمن اشاره به اقدامات وزارت نیرو در زمینه مدیریت منابع آب کشور، افزود: «با این حجم بارش‌ها مخزن سد‌های کشور وضعیت بسیار مناسبی دارند و باید به فکر جمع‌آوری رواناب‌ها برای سال‌های آتی باشیم.»

*اهمیت مدیریت منابع آب در دوره ترسالی

وارد شدن به دوره ترسالی، توجه به مدیریت منابع آب را بیش از گذشته آشکار می‌سازد. در حقیقت علاوه بر بازسازی زمین‌های زراعی آسیب دیده از بحران کم آبی ۱۰ سال اخیر، برنامه‌ریزی به منظور مدیریت منابع آب باید در دستور کار قرار گیرد.

یکی از اساسی‌ترین راهکار‌های مدیریت منابع آب، استفاده از شیوۀ سازه‌ای مدیریت منابع است. حجم کل مخازن سد‌های بهره‎برداری شده کشور در حال حاضر ۵۲ هزار ۵۲.۵ میلیارد متر مکعب در قالب ۱۸۵ سد است. ظرفیت اسمی نیروگاه سد‌های بهره برداری شده نیز قادر به تولید ۱۲۲۴۶ مگاوات برق خواهد بود.

این در حالی است که پیش از انقلاب تنها ۱۹ سد در کشور وجود داشته و ساخت سد‌های ذخیره آب، پس از انقلاب با افزایش ۸۷۰ درصدی مواجه شده است.

از سوی دیگر در سال ۹۸ و ۹۹، مجموعا تعداد ۲۳ سد در برنامه افتتاح وزارت نیرو قرار داشت که از این تعداد، ۷ سد با ظرفیت مخزن مجموع ۱۷۴.۸ میلیون متر مکعب افتتاح شده است. همچنین در ۲ سال اخیر، آبگیری ۱۶ سد در دستور کار دولت قرار داشته که از این تعداد ۲ سد با ظرفیت ۱۴۰ میلیون متر مکعب آبگیری شده است.

*کرمانشاه در صدر آمار سد‌های بهره‌برداری شده دولت کنونی

عملکرد دولت تدبیر و امید در زمینه ساخت سد در دوره یازدهم و دوازدهم قوه مجریه، بهره‌برداری از ۴۱ سد با ظرفیت مجموع ۵۳۰۰ میلیون متر مکعب ختم شده است.

در این بین بیشترین تمرکز دولت به منظور ساخت سد را در استان کرمانشاه قرار داشته و این استان با افتتاح ۶ سد شهدای گمنام، سراب گیلان‌غرب، داریان، زمکان و چنگربان با ظرفیت منبع مجموع ۴۱۰ میلیون متر مکعب پیشتاز عملکرد سد سازی دولت است.

بر اساس مستندات ارائه شده از سوی وزارت نیرو، این وزارتخانه ۴۰۵ سد با ظرفیت کل مخزن ۵۳۰۲۱ میلیون متر مکعب را در دست بهره‌برداری دارد که ساخت این سد‌ها منجر به تنظیم سالانه ۳۸۱۹۶ میلیون مترمکعب آب خواهد شد.

همچنین این وزارت‌خانه به منظور کنترل بارش‌های سیل‌آسا در دوران ترسالی، ۳۸ سد با ظرفیت کل مخزن ۸۲۶۷ میلیون متر مکعب را در دست مطالعه خواهد داشت.

*نیاز کشور به پروژه‌های سدسازی

بررسی نظرات متفاوت کارشناسان در حوزه ساخت سد، مشخص می‌کند، احداث سازه به منظور ذخیره آب یکی از الزامات مدیریت منابع آب تلقی می‌شود.

در همین ارتباط مسعود فرزاد، کارشناس حوزه آب، در بیان نیاز کشور به سد، اظهار داشت: «در بارش‌های ۲ سال گذشته که با سیل مواجه شدیم، اگر زنجیره سد‌هایی که باید بر روی رودخانه‌های کرخه و دز احداث می‌شد، تکمیل شده بود، این همه خسارت به بار نمی‌آمد.»

این کارشناس حوزه آب، با اشاره به هجمه گروه‌های محیط زیستی و همچنین تغییراتی که در مبنای محاسبات سدسازی در سطح عالی وزارت نیرو قرار گرفت، عنوان کرد: «احداث بخشی از سد‌های کشور به دلایلی نظیر استفاده از تحلیل آورد دوره‌های ۱۰ تا ۱۵ ساله به جای دورۀ ۵۰ ساله و زیر سوال رفتن احداث نیروگاه برق‌آبی از توجیح افتاده است.»

فرزاد، در توضیح اهمیت وجود سد به منظور مدیریت منابع آب کشور، افزود: «تجربه‌ای که امروز به قیمت از دست دادن جان ده‌ها نفر و از بین رفتن ۱۸۰ هزار خانه و کاشانه و آوارگی هم وطنانمان در استان‌های لرستان، خوزستان، گلستان و مازندران، از بین رفتن هزاران هکتار باغ‌ها و مزارع و تلف شدن چندین هزار دام به قیمت ۳۵ هزارمیلیارد تومان آموختیم، این بود که باید سد ساخت.»

خسارات به وجود آمده ناشی از بارش‌های چندسال اخیر و همچنین ورود کشور به دوره ترسالی نیازمند توجه به ساخت سد برای کنترل آسیب سیلاب و مدیریت منابع آب است. در حقیقت احداث سد می‌بایست به روند سابق خود بازگشته و مورد توجه جدی مسئولان وزات نیرو قرارگیرد.

منبع: فارس