وداع سوزناک و غریبانه

آرامستان ۱۷ هکتاری "باغ فردوس" مهاباد که در ضلع جنوب‌شرقی این شهر واقع شده است این روزها، بیشتر از گذشته شاهد وداع غریبانه خانواده‌ها با متوفیان ناشی از کرونا است و روند این مرگ‌ها هر روز هم بیشتر و بیشتر می‌شود گویی کرونا با گرم شدن هوا می‌خواهد بیشتر از گذشته عرضه اندام کند.

در قسمت انتهایی این آرامستان بخشی را برای تشییع متوفیان ناشی از بیماری کرونا اختصاص داده‌اند که با جاده باریکی از آرامستان اصلی شهر تفکیک می‌شود، برای پیگری سوژه پسماندهای به جا مانده به رغم استرس زیاد، راهی این آرامستان شدم.

وجود چند گودال عمیق، تپه‌های خاک تلمبار شده یک و نیم متری، مزارهای تازه بی‌نام و نشان با سنگ قبرهای سیمانی و وجود پسماندهایی از جمله ماسک و لباس ایزوله سفید نیمه سوخته در قسمتی از آن، مشخصه اصلی آرامستان کرونایی‌ها در مهاباد بود.

آرامستان کرونایی‌ها به سبب اینکه با بیل مکانیکی کنده می‌شود، کمی بزرگتر و برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی کمی عمیق‌تر است و هنگام تشییع هم آن را با آهک گندزدایی می‌کنند تا دیگر اثری از ویروس باقی نماند.

در قسمتی از جاده خاکی این آرمستان از دور خودرو فوت‌بر شهرداری را دیدم و به دنبال آن چند خودرو شخصی دیگر به آرامی در حال حرکت بودند، در نگاه اول فکر کردم که شاید متوفی عادی باشد، اما کاروان به آرامستان کرونایی‌ها نزدیک و نزدیک‌تر شد.

چند دستگاه خودرو در قسمت پایینی و چند خودرو دیگر در قسمت بالایی آرامستان پارک کردند و هر لحظه بر تعداد آنان افزوده می‌شد تا اینکه خانواده متوفی نیز آمدند و متوفی توسط چند نفر با لباس ایزوله سفید، به جایگاه ابدیش منتقل شد.

کمی جلوتر رفتم برای جالب بود ببینم که تشییع جنازه متوفی کرونا چگونه است و پروتکل‌ها بهداشتی که این روزها در رسانه‌ها و سخنان مسوولان بیان می‌شود، تا چه حدی رعایت می‌شود.

یک روحانی که در میان جمع بود را می‌شناختم، نزدیک‌تر شدم و از روی دوربین عکاسی که در دست داشتم، متوجه شد که برای تهیه گزارش آمده‌ام از یکی از نزدیکان متوفی اجازه عکاسی از مراسم را برایم گرفت و با احتیاط درپوش دوربین را بیرون آوردم.

چند نفر از همراهان از نزدیک نظاره‌گر بودند و پس از انجام آیین خاص و قرار دادن جنازه متوفی، قسمت تحتانی مزار را با آهک و سنگ قبر پوشاندند و تعدادی از نزدیکان در اطراف مزار ایستاده و برخی نیز با کمی فاصله در داخل خودرو نشسته بودند و برخی نیز از دور مراسم را تماشا می‌کردند.

طبق گفته حاضران، متوفی مردی ۵۱ ساله بود که قبل از مبتلا به کرونا از سرطان رنج می‌برد و پس از چند روز دست و پنجه نرم کردن با این بیماری شب گذشته در بیمارستان امام خمینی (ره) مهاباد فوت کرده بود.

کمی با فاصله همسر و دختر متوفی که ماسک و دستکش هم داشتند، همدیگر را در آغوش گرفته بودند و شیون کنان به نوبت همدیگر را دلداری می‌دادند. 

همسر متوفی با چشمان گریان از وفاداری‌ها و روزهای تلخ و شرینی که با هم سپری کرده بودند می‌گفت و دختر نیز به خاطر مرگ پدری مهربان از روزگار شکایت‌ها و گلایه‌هایی داشت و از اینکه نتوانسته بود برای آخرین بار جنازه پدر را به آغوش بکشد، بسیار گله‌مند بود و سوز گریه‌هایش باعث جاری شدن اشک حاضران می‌شد.  

سرانجام زمان وداع فرا رسید و با بیل مکانیکی که غیرمعمول است، اقدام به پرکردن مزار متوفی ‌کردند که در این هنگام صدای گریه همسر متوفی بلندتر از قبل شد و خواست این اقدام بدون بیل مکانیکی انجام شود یا حداقل نگذارند که سنگ‌های بزرگ به داخل مزار برود.

سرانجام مزار را پر کردند و ۲ سنگ سیمانی را نیز روی مزار گذاشتند، روحانی در بالای سر مزار قرار گرفت و آیین خاص تشییع را که در اینجا به آن "تلقین مردو" می‌گویند برگزار کرد و سپس حاضران با قرائت فاتحه برای متوفی از درگاه پروردگار طلب بخش کردند و کم‌کم آرامستان بیماران کرونا را ترک کردند.

در ادامه اعلام شد با توجه به شیوع بیماری کرونا و تعطیلی مساجد، مجلس ختم برگزار نمی‌شود و دوستان و آشنایان می‌توانند از طریق تماس تلفنی و فضای مجازی پیام‌های تسلیت خود برای بازماندگان ارسال کنند و نیازی به حضور خانه متوفی نیست. 

در قسمتی از آرامستان نیز چاله کوچکی قرار داشت و کسانی که روپوش مخصوص بیمارستان و ماسک و دستکش داشتند در داخل چاله قرار می‌دادند و سپس آنرا آتش می‌زدند که این کار بسیار جای نقد داشت که علاوه بر اینکه احتمال بروز آتش‌سوزی در مراتع را افزایش می‌داد، این اقلام بدون بی‌خطرسازی در طبیعت به حال خود رها شد.

با توجه به اینکه در مهاباد از مدتی قبل سامانه بی‌خطرسازی زباله‌های بیمارستانی راه‌اندازی شده، هر روز زباله‌های بیمارستان این شهر را جمع‌آوری و بی‌خطرسازی می‌کند سوزاندن لباس ایزوله و ماسک در آرمستان و یا رها کردن آن در طبیعت کار درستی نیست.

حضور در آرامستان کرونایی‌ها درس عبرت بزرگی است تا شهروندان این بیماری را جدی‌تر بگیرند و اما تجمع ده‌ها نفر در این مکان و شرکت در آیین تشییع جنازه متوفی کرونایی بدون رعایت نکات و پروتکل‌های بهداشتی، با وجود اینکه مهاباد از جمله شهرهایی است که در وضعیت قرمز کرونا قرار دارد باید از سوی مسوولان بیشتر پیگیری شود.

مسوولان امر باید برای کاهش میزان ابتلا به بیماری کرونا، از هر راهکاری استفاده کنند تا راه‌های گسترش و انتقال این ویروس به حداقل برسد و تلاش‌ها و زحمت‌های شبانه‌روزی پرسنل بیمارستان برای مقابله و مهار این ویروس بی‌نتیجه نماند.

شیوع ویروس کرونا اواخر دسامبر گذشته از چین آغاز شد و تاکنون بیش از هفت میلیون نفر در کشورهای مختلف دنیا به این ویروس مبتلا شده‌اند و تعداد زیادی نیز جان خود را از دست داده‌اند.

از این تعداد، حدود ۱۸۰ هزار نفر مربوط به ایران است که البته حدود ۸۰ درصد آنها بهبود یافته اند.

مهاباد با ۲۴۰ هزار نفر جمعیت در جنوب آذربایجان‌غربی واقع شده است.