توران میرهادی وجودی سرشار از شاخصه‌های عشق داشت

۲۶ خرداد زادروز تولد توران میرهادی مادر ادبیات نوین کودک ایران است، شخصیت برجسته فرهنگی که هرگز نامش از حافظه فرهنگ دوستان پاک نمی شود.

نوش آفرین انصاری از دوستان قدیمی و همکاران فرهنگی میرهادی در مورد این بانوی شهیر ادبیات ایران به خبرنگار ایرنا گفت: از یک بُعد خانم میرهادی را از سال ۴۲ می شناسم و دوستی نزدیکی بین ما برقرار بود، ولی از نظر اهمیت او باید گفت میرهادی از زنان تاثیرگذار روزگار ماست که در تفسیر این تاثیرگذاری باید به تاسیس مدرسه فرهاد با کودکستان و توسعه آن به مدرسه از دهه ۳۰ اشاره کنم.

وی افزود: میرهادی در سال ۱۳۴۱ شورای کتاب کودک را با جمعی از همکاران بنیان گذاشت و در سال ۱۳۵۸ فرهنگنامه کودکان و نوجوانان را ایجاد کرد.

انصاری ادامه داد: به این ترتیب می توان گفت توران میرهادی سه نهاد بسیار مهم را تاسیس کرد و در هر سه نهاد روش کار وی مشارکتی بود و بسیاری را به مشارکت دعوت کرد و برای تاکید بر اهمیت تجربه گروهی فعالیت ها را به صورت مشارکتی پیش برد.

رئیس شورای کتاب کودک افزود: در مورد مدرسه فرهاد و شورای کتاب کودک متاسفانه مستندهایی مثل یک فیلم یا کتاب جامع در اختیار نداریم اما در مورد فرهنگنامه دو فیلم مهم ساخته شد یکی فیلم توران خانم اثر رخشان بنی اعتماد و مجتبی میرطهماسب و دیگری یکی بود یکی نبود غلامرضا کتال است که در فاصله ۱۰ سال ساخته شدند و به شناخت میرهادی کمک بسیاری کردند.

انصاری گفت: بحث دیگری که در مورد شخصیت های تاثیرگذار مهم است بازخوانی مجدد آثار آنان است و در این راستا شورای کتاب کودک و شرکت تهیه و نشر فرهنگنامه این توفیق را پیدا کرد که آثار وی را در سال های اخیر بازنشر دهد و این کمک می کند علاقمندان به صورت های امروزی کتاب هایی که بیشترشان نایاب و یا در مجموعه ها هستند را بخوانند.

بخشی مهم دیگر در شخصیت توران میرهادی تسلط بر غم است ، او برادر، همسر و فرزندش را از دست داد و این شعار را همیشه برای همه تکرار و عملی هم کرد که غم را می توانیم به فعالیتی بزرگ تبدیل کنیم که در مورد او این فعالیت، فعالیت فرهنگی بود، نکته مهم این است که شیوه های این از دست دادن ها بسیار دردناک بوده و از دست دادن های طبیعی نبوده است.

استاد بازنشسته دانشگاه تهران افزود: آنچه میرهادی را طی این سالها پیش برد و همه ما را در کنارش حفظ کرد و به نهادها و کارهای فرهنگی و افراد فعال فرهنگی افزود و مشوق مسلم کار داوطلبانه بخصوص حضور زنان در عرصه اجتماعی بود، عشق او به جامعه، عشق به مردم بود که پایان ناپذیر بود.

رئیس شورای کتاب کودک از فاصله امروز وضعیت آموزشی جامعه با چشم اندازهای مورد تصور توران میرهادی ابراز تاسف کرد و گفت: با این آمال او بسیار فاصله داریم و اصلا به آنها نرسیده ایم، اندیشه ها باید در میدان عمل بومی سازی ، ورز داده، عملیاتی و آسیب شناسی شود اما متاسفانه پس از تعطلیی مدرسه نمونه مردمی فرهاد در سال ۵۷ و ۵۸ بسیاری از اساتید برجسته همچون معصومه سهراب، یمینی شریف و غیره بازنشسته شدند و تجربه بزرگی که اینها از آن صحبت می کردند ادامه پیدا نکرد، کاری روی آن صورت نگرفت و حتی در دانشکده های امور تربیتی ما کتاب های میرهادی به عنوان منابع اصلی درسی اصلا خوانده نمی شود و اصلا شناخته شده نیست.

انصاری افزود: نگاهمان متاسفانه نگاه غرب زده ای است و این باعث می شود الگوهایی شکسته و بسته از غرب بگیریم، به همین خاطر آنچه در آموزش و پرورش ما می گذرد شباهتی به دیدگاه های خانم میرهادی که معتقد است «خود کودک را باید بسیار جدی گرفت و مدرسه را با مشارکت و خواست بچه ها اداره کرد؛ مدرسه یک زندان نیست، یک جای غم انگیز نیست، جایی مملو از شادی و آموزش است»، فاصله داریم و این تصویر از مدرسه ای که میرهادی تصویر کرد و برای آن کار کرد در ایران به ثمر نرسید.

سیده توران میرهادی (خُمارلو) (زاده ۲۶ خرداد ۱۳۰۶ – درگذشته ۱۸ آبان ۱۳۹۵) استاد ادبیات کودک، نویسنده و کارشناس آموزش و پرورش و شخصیت برجسته فرهنگی ایران بود.