پیام فائو به مناسبت روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشکسالی

نمایندگی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشکسالی را با تأکید بر اهمیت تولید و مصرف پایدار گرامی داشت.

در مراسمی که امروز سه‌شنبه مورخ 27 خرداد 1399 از سوی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری برگزار شد، آقای علی شهنیان، مسئول پروژه‌های فائو در ایران متن پیام آقای گرولد بودِکِر، نماینده فائو در جمهوری اسلامی ایران را قرائت کرد.

آقای بودِکِر در این پیام تأکید کرد که جلوگیری از تخریب اراضی در مناطق خشک، نیمه‌خشک و نیمه‌مرطوب یک هدف قابل تحقق از طریق تلاش جمعی برای حل این مشکل، مشارکت مستحکم جوامع و همکاری در تمامی سطوح است.
وی در ادامه به این نکته اشاره کرد که تغییر رفتار مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها، و اتخاذ شیوه‌های بهینه‌تر در زمینه برنامه‌ریزی بهره‌برداری از اراضی و همچنین در پیش‌گرفتن اقدامات پایدارتر در زمینه مدیریت اراضی این فرصت برای ما فراهم می‌کنند تا برای تأمین نیازهای حیاتی و گستره وسیع‌تری از دیگر کالاها و خدمات مورد نیاز زمین‌های بیشتری در اختیار داشته باشیم.

به گفته بودِکِر، «ما جز اینکه به شیوه بهتری منابع خود را مدیریت کرده و از آن‌ها بهره‌برداری کنیم هیچ گزینه دیگری نداریم. ما باید بهره‌وری و کارایی را در تمامی طول زنجیره ارزش ارتقا دهیم.»

نماینده فائو در بخش پایانی پیام خود با اشاره به «کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی ملل متحد» تصریح کرد که فائو با ارتقاء و ترویج اقدامات مرتبط با مدیریت پایدار اراضی به عنوان ابزاری برای بهبود معیشت مردم، جهت افزایش تاب‌آوری در مقابل تغییرات اقلیمی و خشکسالی، از اجرای این حمایت کامل می‌نماید.

متن کامل پیام آقای گرولد بودِکِر، نماینده فائو در جمهوری اسلامی ایران به مناسب روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشکسالی به شرح زیر است:‌

جناب وزیر، دکتر خاوازی،
عالی‌جنابان،
همکاران گرامی،
خانم‌ها و آقایان،

جامعه جهانی همه ساله در 17 ژوئن با گرامیداشت «روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشکسالی» تلاش می‌کند تا آگاهی عمومی را نسبت به تلاش‌های بین‌المللی انجام شده در راستای این آرمان ارتقا دهد.

این روز، فرصتی بی‌مانند برای یادآوری این نکته به همگان است که جلوگیری از تخریب اراضی در مناطق خشک، نیمه‌خشک و نیمه‌مرطوب – که تعریف پذیرفته‌شده بیابان‌زایی است – یک هدف قابل تحقق از طریق تلاش جمعی برای حل این مشکل، مشارکت مستحکم جوامع و همکاری در تمامی سطوح است.

بیابان‌زایی باید به عنوان عامل شکست تعادلی در نظر گرفته شود که امکان رشد و نمو هماهنگ گیاه، انسان و حیوان را بر روی زمین فراهم می‌کند. درهم‌شکستن این موازنه بیانگر آغاز یک فرآیند خودتخریبی برای تمامی عناصر تشکیل دهنده نظام حیات موجود بر روی کره زمین است.

آسیب‌پذیری خاک در مقابل فرسایش بادی و آبی، کاهش سطح آب، اختلال در فرآیند بازسازی و بازتولید طبیعی پوشش گیاهی و تخریب شیمیایی خاک از جمله اثرات مستقیم و آنی بیابان زاییست.

شواهد همچنین نشان می‌دهند که بیابان‌زایی تأثیری جدی بر جمعیت‌های آسیب‌پذیر در کشورهای در حال توسعه دارد. بیابان‌زایی از طریق محدود کردن منابع بالقوه طبیعی، موجب کاهش تولیدات کشاورزی شده و این فعالیت را به‌طور فزاینده‌ای متزلزل و پرمخاطره می‌نماید.

بهره‌برداری بیش از حد از در دسترسترین منابع طبیعی، فروش تجهیزات مرتبط با تولیدات کشاوری و مهاجرت جمعیت روستایی به مناطق شهری برای یافتن شرایط زندگی بهتر از جمله رایج‌ترین راهبردهایی هستند که جمعیت‌های آسیب‌پذیر به‌منظور تضمین بقای خود در مواجه با بیابان‌زایی اتخاذ می‌کنند.

علاوه بر آن، همزمان با افزایش جمعیت در سرتاسر جهان، سکونت شمار بیشتری از مردم در مناطق شهری و رشد میانگین مصرف انسانی، تقاضا برای اراضی قابل کشت جهت تأمین غذای انسان، خوراک دام و مواد لازم برای تولید پارچه و البسه افزایش می‌یابد، آن‌هم در شرایطی که همزمان سلامت و بهره‌وری اراضی موجود نه تنها به علت عملکرد انسان‌ روبه‌افول است بلکه بر اثر تأثیرات بلندمدت تغییرات اقلیمی نیز بدتر شده است.

سازمان ملل متحد پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۵۰، جمعیت جهان به بیش از ۹.۸ میلیارد نفر برسد، که به معنای افزایش قابل توجه نیاز به غذا، آب و دیگر منابع جهت تأمین کافی غذا، خوراک دام و الیاف برای جهان است.

تمامی این پیش‌بینی‌ها به این معنا است که تنها طی ۳۰ سال، ما به ۵۹۳ میلیون هکتار اراضی کشاورزی اضافی دیگر برای تولید ۷۴ هزار تریلیون کالری مورد نیاز برای تأمین انرژی جمیعت جهان (در آن زمان) نیاز خواهیم داشت، افزایشی که برابر با رشدی ۵۶ درصدی در تولید کالری ناشی از محصولات کشاورزی نسبت به شرایطی کنونی است.

عطف نظر به روندهای مورد اشاره درباره افزایش میزان تقاضاها، باید به این حقیقت تآسف‌بار نیز توجه کرد که هم‌اکنون سالانه حدود یک سوم غذای تولید شده در جهان تلف شده و هدر می‌رود. این میزان برابر با ۱.۳ میلیارد تن غذا است که تولید آن نیازمند ۱.۴ میلیارد هکتار زمین، یعنی نزدیک به ۳۰ درصد اراضی کشاورزی جهان است.

هم‌اکنون وسعت اراضی مورد استفاده برای چرای حیوانات و تولید غلات مورد نیاز برای خوراک دام معادل حدود ۸۰ درصد اراضی کشاورزی جهان است. به علاوه، برآوردهای اخیر نشان می‌دهند که تا سال ۲۰۳۰ میلادی، اراضی مورد استفاده توسط صنعت پوشاک (برای تولید الیاف مورد نیاز پارچه) ۳۵ درصد افزایش خواهد یافت که به معنای بیش از ۱۱۵ میلیون هکتار دیگر است.

(نیاز ناشی از ضرورت تولید) غذای انسان، خوراک دام و الیاف مورد نیاز برای تولید پارچه باید با نیازهای ناشی از شهرهای در حال گسترش و صنعت سوخت نیز رقابت کنند، مواردی که با روندی سریع در حال بلعیدن اراضی هستند. نتیجه نهایی این است که اراضی با سرعت و روند ناپایداری در حال تغییر کاربری و تخریب هستند.

تمامی این موارد بر این نکته تأکید دارند که ما جز اینکه به شیوه بهتری منابع خود را مدیریت کرده و از آن‌ها بهره‌برداری کنیم هیچ گزینه دیگری نداریم. ما باید بهره‌وری و کارایی را در تمامی طول زنجیره ارزش ارتقا دهیم.

تغییر در رفتار مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها، اتخاذ شیوه‌های بهینه‌تر در زمینه برنامه‌ریزی بهره‌برداری از اراضی و همچنین در پیش‌گرفتن اقدامات پایدارتر در زمینه مدیریت اراضی این فرصت را فراهم می‌کنند تا برای تأمین نیازهای حیاتی و گستره وسیع‌تری از دیگر کالاها و خدمات مورد نیاز زمین‌های بیشتری در اختیار داشته باشیم.

فائو به عنوان نهاد پیشروی سازمان ملل متحد در زمینه ارتقا و پشیبرد توسعه کشاورزی تاب‌آور، بر یافتن راه‌حل‌های طبیعی برای رسیدگی به چالش‌های پیچیده و همچنین تأمین پایدار نیازهای ‌ما تمرکز دارد. این مسئله به‌طور خاص در شرایط کنونی که همه‌گیری جهانی کووید-19 و اختلال ایجاد شده در اقتصاد جهانی، امنیت غذایی، تغذیه و معیشیت میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کند و شکنندگی‌های اکوسیستم‌ها و سیستم‌های غذایی ما را آشکار می‌کند، اهمیت دارد.

فائو و دیگر نهادهای سازمان ملل که در ترویج و حمایت از «کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی ملل متحد» شریک هستند، با ارتقاء و ترویج اقدامات مرتبط با مدیریت پایدار اراضی به عنوان ابزاری برای بهبود معیشت مردم، جهت افزایش تاب‌آوری در مقابل تغییرات اقلیمی و خشکسالی، از اجرای این کنواسیون ، حمایت کامل می نمایند.

سپاسگزارم.