در رسانه‌های آمریکا؛ چرا کتاب جان بولتون علاوه بر ترامپ علیه خود او هم هست؟

حق نشر عکس The New York Times Image caption نیویورک تایمز می‌گوید به نسخه‌ای از این کتاب دست یافته است

کتاب جدید جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی کاخ‌سفید، در راه کتابفروشی‌هاست اما کاخ‌سفید امیدوار است در آخرین لحظه مانع توزیع سراسری آن شود. چرا؟

دونالد ترامپ می‌گوید از نظر او هر آنچه میان رئیس‌جمهور آمریکا و مشاوران و دستیارانش در کاخ‌سفید رد و بدل می‌شود، باید فوق محرمانه تلقی شود و به همین علت اگر کتاب جان بولتون حاوی چنین محتوایی باشد، از نظر آقای ترامپ او باید در محکمه پاسخگو باشد.

همزمان ویلیام بار، دادستان کل آمریکا که در چند هفته اخیر بارها به سیاسی کردن دادگستری متهم شده و بیش از ۱۲۰۰ قاضی و دادستان و بازپرس سابق خواستار استعفای او شده‌اند، گفته از آنجا که کتاب جان بولتون پیش از پایان کار دولت فعلی منتشر می‌شود، این به آن معنی است که محتوای کتاب او به اشخاصی خواهد پرداخت که همچنان در کاخ‌سفید حضور دارند یا مربوط به سیاست‌های جاری دولت فعلی خواهد شد و به همین علت هم "به طور ذاتی" محتوای آن محرمانه تلقی می‌شود.

با این حال، شکایت کاخ‌سفید از روانه شدن این کتاب به پیشخوان‌ها، اکنون روی میز قاضی در واشنگتن قرار گرفته که به طرفداری از شفافیت دولت مشهور است و همین چند هفته پیش در جریان پرونده‌ای رای به انتشار محتوای ایمیل‌های هیلاری کلینتون داد، چرا که دانستن محتوای آنها را حق مردم، همسو با متمم اول قانون اساسی (آزادی بیان) و بخشی از شفافیت لازم از سوی نهاد قدرت دانست.

همزمان منتقدان آقای بولتون می‌گویند اگر او موردی از بی‌قانونی یا به خطا رفتن رئیس جمهوری مشاهد کرده بوده، باید در جریان تحقیقات استیضاح آقای ترامپ پا پیش می‌گذاشته، نه این که این موضوعات را برای کتابش نگه دارد و بابت حق انتشار آن هم قراردادی ۲ میلیون دلاری با ناشر ببندد.

البته دفاع جان بولتون که یک جمهوری‌خواه سنتی و اصولگراست، این است که تحقیقات استیضاح دونالد ترامپ در مجلس نمایندگان، تحت کنترل دموکرات‌ها بود و آنها هم بنا بر "مقاصد سیاسی" خودشان این تحقیقات را محدود به قضیه اوکراین کردند و "به علل سیاسی" با عجله آن را پیش بردند و حتی به "منزلت قانون استیضاح" هم بی‌احترامی کردند.

حق نشر عکس The Washington Post Image caption ستون نویس واشنگتن پست آقای بولتون را متهم کرده که با وجود اطلاع از "معایب دونالد ترامپ" زودتر لب به افشاگری باز نکرده کتاب جان بولتون 'سندی علیه خود اوست'

مکس بوت، نویسنده و یکی از تحلیل‌گران شناخته شده مسایل امنیت ملی و جنگ در آمریکا، در یادداشتی که روز چهارشنبه برای واشنگتن پست نوشته به انتقاد از جان بولتون پرداخته و این پرسش را طرح کرده که چرا جان بولتون حالا به جمع منتقدان دونالد ترامپ پیوسته است.

او در ابتدای یادداشت خود جان بولتون را مستقیما خطاب قرار داده و نوشته: "خیلی طول کشید تا تو هم به اینجا برسی. تو در سال ۲۰۱۶ از این سلبریتی تلویزیونی بی‌حس و روح حمایت کردی و گفتی او در سیاست خارجی چشم‌اندازی "جدی و با قوام" دارد. وقتی که ۱۲۲ جمهوری خواه، از جمله خود من، آن نامه سرگشاده را نوشتیم و گوشزد کردیم که دونالد ترامپ "آمریکا را ناایمن خواهد کرد" و جایگاه ما را در جهان تنزل خواهد داد، تو آن را امضاء نکردی؛ تو ترجیح دادی که آن هشدارها را نادیده بگیری. شاید به این علت که خواستی شغل پر درآمد خود به عنوان تحلیل‌گر مسایل امنیت ملی (در تلویزیون) و (سپس) به عنوان خبره دست‌راستی در کاخ‌سفید حفظ کنی و نیم نگاهی هم به مناصب بالاتر داشته باشی."

مکس بوت در ادامه نوشته: "اما دیر آمدن بهتر از هرگز نیامدن است. وقتی گوشه‌هایی از کتاب تو را در وال استریت ژورنال، واشنگتن‌پست و نیویورک‌تایمز خواندم، متوجه شدم که تو هم حالا به صراحت همه آن چیزهایی که در این سال‌ها منتقدان ترامپ می‌گفتند را تایید می‌کنی. این که رئیس‌جمهور بسیار متکبر، بی‌کفایت، دمدمی‌مزاج و غافل از منافع عمومی است؛ انتقادهایی که بسیاری از ما در همان ایامی که تو سکوت کرده بودی و از او حمایت می‌کردی، بارها گوشزد کردیم."

مکس بوت که در سال ۲۰۱۹ نامزد دریافت جایزه پولیتزر شده بود در ادامه این یادداشت با استناد به جملاتی که جان بولتون در کتابش علیه دونالد ترامپ نوشته، سعی کرده یادآوری کند که چرا کتاب جان بولتون در عین حال که شواهد مهمی علیه رئیس جمهور آمریکا ارایه می کند، نقدی علیه خود جان بولتون هم هست چرا که تقریبا همه اینها را در سه سال و نیم گذشته، دیگران هم بارها علیه دونالد ترامپ نوشته بودند.

"تو نوشتی: 'در مدتی که در کاخ‌سفید بودم خیلی تلاش کردم یکی از تصمیم‌های مهم ترامپ را پیدا کنم که مرتبط به محاسبات او برای انتخاب مجدد در انتخابات نباشد '، بعد هم شواهد و مدارک مفصلی در این باره ارایه کرده‌ای؛ همچون درخواست ترامپ از پرزیدنت شی جینپینگ برای کمک به او در انتخابات... یا وقتی که از صحبت‌های میان ترامپ و رئیس‌جمهوری چین درباره احداث اردوگاه‌های اجباری ایغورها را نوشتی که از میزان اهمیت مسایل حقوق بشری در ذهن ترامپ خبر می‌دهد. خصومت او علیه مسایل حقوق بشری در خارج از کشور همسان خصومت او علیه چنین مسایلی در داخل آمریکا هم هست. چنانکه خود تو نقل کرده‌ای که چه طور ترامپ خبرنگاران را 'پست فطرت ' خوانده و خواستار زندانی کردن و حتی اعدام آنها به علت آن که با برملا کردن منابع خبری‌شان مخالفت کرده بودند. این موید آن است که ترامپ در خفا هم به همان اندازه 'بدصفت' است که در انظار عمومی."

ستون‌نویس واشنگتن‌پست، نمونه‌هایی دیگری از کتاب جان بولتون تحت عنوان "اتاقی که همه اینها آنجا روی داد" را یک به یک پشت هم گذاشته تا در پایان به این نتیجه برسد که: "در مجموع، کتاب تو گواهی آهنین بر این ادعا است که ترامپ مطلقا مناسب پست ریاست‌جمهوری نیست، همان پستی که در سال ۲۰۱۶ تو کمک کردی تا به دست بیاورد... نکته‌ای که ملتفت نشدی این است که هر چه ارکان دلالت علیه کفایت ترامپ را مستحکم‌تر کنی، به نوعی پرونده خودت را هم قطورتر کرده‌ای، چرا که زودتر لب باز نکردی. تو می‌توانستی با حمایت از رقیب ترامپ (در سال ۲۰۱۶) مانع از ورود او به کاخ‌سفید شوی. همین اواخر هم می‌توانستی با کمک به تحقیقات استیضاح و شهادت در کنگره اقدام کنی. اما چنین نکردی. در عوض، منتظر احضاریه کنگره شدی. احضاریه‌ای که هیچ‌گاه صادر نشد و به تو کمک کرد که اسناد و شواهد خودت را برای کتابت که حالا پرفروش‌ترین هم شده نگه‌داری."

مکس بوت در پایان این یادداشت به جان بولتون توصیه کردی که در جریان کارزارهای انتخاباتی پیش رو، دست کم علیه دونالد ترامپ به میدان بیاید چرا که از نظر آقای بوت با انتشار کتاب جان بولتون "او حالا نه در میان جمهوری‌خواهان حامی سرسخت ترامپ و نه در میان جمهوری‌خواهانی که از همان ابتدا 'هرگز ترامپی 'نشدند جایگاهی ندارد.

بیشتر بخوانید

• جان بولتون: ترامپ خواهان کمک رهبر چین برای پیروزی در انتخابات شده بود

• جان بولتون: ترامپ نمی‌دانست بریتانیا قدرت اتمی است

Image caption اخبار مربوط به کتاب جان بولتون به صدر اخبار اکثر شبکه‌های تلویزیونی و رسانه‌های آمریکا رفته است محتوای کتاب جان بولتون چیست؟

روزنامه نیویورک‌تایمز که از منتقدان جدی آقای ترامپ است می‌گوید به نسخه‌ای از کتاب جدید جان بولتون درباره وقایع دوران حضورش در کاخ‌سفید دست یافته است.

پیتر بیکر، گزارشگر این روزنامه روز چهارشنبه، ۱۷ ژوئن، در گزارشی به محتوای این کتاب و موارد جدیدی که ممکن است تاکنون از نظرها پنهان مانده باشد پرداخته است. از جمله این که جان بولتون نوشته دموکرات‌ها در جریان تحقیقات استیضاح آقای ترامپ، از یک مورد بسیار جدی غافل مانده‌اند. موردی که می‌توانسته به اندازه ماجرای اوکراین که محور استیضاح ناکام آقای ترامپ شد، اهمیت داشته باشد.

پیتر بیکر بخشی از کتاب هنوز بیرون نیامده آقای بولتون را در این یادداشت منتشر کرده و در همان ابتدا نوشته: "آقای بولتون چندین مورد را ذکر کرده که طی آنها 'رئیس‌جمهوری تمایل نشان داده که مایل است تحقیقات جنایی را متوقف کند' تا بلکه 'خواسته دیکتاتورهای مورد علاقه‌اش را اجابت' کرده باشد، از جمله تحقیقاتی که به تشکیلات‌های بزرگی در چین و ترکیه مربوط می‌شده، "الگوی رفتاری که دخالت در تحقیقات قضایی را همچون یک عادت روزانه جلوه می‌دهد، الگویی که مورد پذیرش ما نیست."

به نوشته نیویورک تایمز، جان بولتون نگرانی‌های خود در‌باره این قضایا را به ویلیام بار، دادستان کل آمریکا منعکس کرده بوده است. آقای بار هنوز واکنشی به این ادعای جان بولتون نشان نداده است. اما روز چهارشنبه، ۱۷ ژوئن، دفتر دادستان کل آمریکا خبر داد که این نهاد دولتی به دنبال توقف انتشار و توزیع کتاب جدید جان بولتون است و رسما به دادگاه شکایت اضطراری برده است.

"آقای بولتون در کتابش به نام "اتاقی که همه اینها آنجا روی داد" همچنین از یک اتهام جدید و مهم سخن گفته و مدعی شده که دونالد ترامپ گفتگوهای تجاری با چین را به مطامع شخصی خودش پیوند داده بوده است؛ از این طریق که از شی جینپینگ، رئیس‌جمهور چین، خواسته بوده فرآورده‌های کشاورزی بیشتری از آمریکا خریداری کند تا به او کمک کند در سالی که انتخابات در راه است رای ایالت‌هایی که بر کشاورزی غلات متکی هستند را به خود اختصاص دهد... جان بولتون نوشته 'او (ترامپ) بر اهمیت کشاورزان و خرید دانه سویا و گندم از سوی چین با توجه به نقش آنها در انتخابات تاکید داشت'".

اشاره جان بولتون می‌تواند به ایالت‌هایی چون آیوا، ایلینوی و مینه‌سوتا باشد که از قطب‌های اصلی تولید سویا و دانه‌های روغنی هستند.

در جریان انتخابات سال ۲۰۱۶، ایلینوی با رای قاطع و مینه‌سوتا با اختلاف اندک به هیلاری کلینتون رای دادند اما آیوا با اختلاف چشمگیر به دونالد ترامپ رای داد.

حق نشر عکس Reuters Image caption جان بولتون سپتامبر سال گذشته از کاخ سفید جدا شد. خودش می‌گوید استعفاء داده اما آقای ترامپ گفته اخراجش کرده 'آیا فنلاند بخشی از روسیه است؟'

از زمان ورود آقای ترامپ به کاخ‌سفید، چندین کتاب درباره ریاست جمهوری او و خصایص شخصی‌اش به عنوان قدرتمندترین مرد آمریکا منتشر شده است. یکی از این کتابها را کسی چون باب وودوارد، روزنامه‌نگار برنده جایزه پولتیزر و یکی از دو خبرنگار برجسته ماجرای واتر گیت است که به استعفای ریچارد نیکسون انجامید، نوشته است.

چند نفر از دستیاران سابق آقای ترامپ در سال اول ریاست‌جمهوری او هم کتاب‌هایی درباره تجربه حضورشان در کاخ‌سفید نوشته‌اند اما هیچ کدام از این افراد نه مقام ارشدی چون جان بولتون داشته‌اند و نه مثل او در محور اصلی‌ترین سیاست‌های امنیت ملی و دیپلماسی بین‌المللی دولت ترامپ بوده‌اند. به همین دلیل هم انتظار می‌رود کتاب آقای بولتون که گفته شده از سه‌شنبه آینده در دسترس عموم قرار خواهد گرفت، جنجالی جدید در واشنگتن برپا کند.

پیتر بیکر در نیویورک تایمز به نکات جالبی از کتاب جان بولتون اشاره کرده که ممکن است دستمایه طنز برنامه‌های شبانه تلویزیون‌های آمریکا شود. از جمله: "آن طور که جان بولتون نوشته، به نظر می‌رسد آقای ترامپ نمی‌دانسته بریتانیا یک قدرت هسته‌ای است و این که فنلاند بخشی از روسیه نیست."

به نوشته نیویورک تایمز در جایی دیگر جان بولتون آورده که در جریان دیدار دونالد ترامپ و کیم جونگ اون در سال ۲۰۱۸، مایک پومپئو، وزیر خارجه روی برگه‌ای که به جان بولتون داده بوده به زبانی کاملا عامیانه و کوچه-خیابانی نوشته بوده: "داره دروغ می‌گه‌ها!" آقای بولتون نوشته که کمی بعد مایک پومپئو مخالفت کامل خود با روند مذاکرات با کره‌شمالی را نشان داد و به جان بولتون گفته بوده که از نظر او "هیچ شانسی" برای موفقیت در مذاکرات با پیونگ‌یانگ وجود ندارد.

با همه اینها، انتشار کتاب جان بولتون در آستانه تابستان که فصل اصلی و داغ کارزارهای انتخاباتی برای دونالد ترامپ و جو بایدن پیش از رای گیری نوامبر امسال است، احتمالا فوایدی هم به نفع نامزد جمهوری‌خواهان خواهد داشت؛ اول این که با به صدر اخبار رفتن محتوای جنجالی کتاب آقای بولتون، گزارش‌ها درباره موج دوم کرونا و نزدیک شدن آمار قربانیان آن به مرز ۱۲۰ هزار نفر در آمریکا به حاشیه خواهد رفت و دوم (شاید مهمتر) این که ممکن است ادامه اعتراضات به کشته شدن جورج فلوید و بالا گرفتن مطالبات جنبش "جان سیاهان ارزش دارد" به صفحه دوم روزنامه‌ها برود و خشم اهالی توییتر و فیسبوک را به جای جزییات مباحث کنگره درباره اصلاحات نیروی پلیس، متوجه شایعه‌های آب‌دار راهروهای کاخ‌سفید کند.