چمران؛ جمع اضداد/او منحصر در قرائت یک فرد یا جریان خاص نیست

به گزارش خبرگزاری مهر، حمید قزوینی روزنامه‌نگار و پژوهشگر تاریخ شفاهی و ادبیات مقاومت به مناسبت سالگرد شهادت شهید دکتر مصطفی چمران در یادداشتی به یک ویژگی شخصیتی مهم این چهره تاثیرگذار جریان مقاومت پرداخته است. قزوینی مسئول پروژه تاریخ شفاهی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر و مورخ کتاب‌هایی چون «یاران موفق: خاطرات آیت‌الله سیدمرتضی مستجابی»، «حدیث روزگار: خاطرات استاد سیدهادی خسروشاهی»، «خاطرات محمدرضا حافظ نیا»، «من و آقاموسی: خاطرات آیت‌الله عبدالجلیل جلیلی از امام موسی صدر» است. می‌دانیم که شهید چمران از اصحاب خاص امام موسی صدر بود و این دو شخصیت برجسته تاریخ مشترک مهمی باهم دارند. یادداشت حمید قزوینی را در ادامه بخوانید:

«مصطفی چمران از معدود شخصیت‌هایی است که همۀ جناح‌های سیاسی، از ملی مذهبی‌ تا اصولگرا و اصلاح‌طلب و دیگران، درباره او سخن گفته و هریک روایت خود را دقیق‌تر و کامل‌تر می‌داند.

در سال‌های اخیر شماری از نویسندگان و هنرمندان، تلاش کرده‌اند با تمرکز بر قطعاتی از زندگی این چهرۀ دوست‌داشتنی، آنچه خود مطلوب می‌دانند، در قاب‌هایی کوچک و ناقص و پر ابهام و بعضاً تکراری به مخاطب ارائه کنند. هر کدام از این‌ها اگر تلاشی صادقانه بوده باشد، تنها گوشه‌ای از تصویر آن یگانه را بازتاب می‌دهد.

واقعیت این است که زندگیِ حماسی و رمزآلود شهید چمران، از تهران تا آمریکا و سپس اقامت در جنوب لبنان تا بازگشت به ایران و فعالیت‌ها و دلدادگی‌های او نمونۀ کاملی از جمع اضداد است و اتفاقاً همین ویژگی‌ نقطۀ قوت اوست.

چه بخواهیم و چه نخواهیم او ضمن تعهد به مهندس بازرگان و مشی اصلاح طلبانه‌اش، به امام خمینی و روش انقلابی او نیز پایبند است. چمران در عین حال که خود را وقف برنامه‌های امام موسی صدر در جنوب لبنان و مقاومت در برابر اسرائیل می‌کند، به گروه‌های فلسطینی هم بدبین است.

چمران می‌تواند طبعی لطیف و هنرمندانه داشته باشد و در همان حال سلاح به دست گرفته و راهی جنگ شود. او با وجود آنکه اهل تدین و تشرع است اما نگاه تنگ نظرانه‌ به غیر متدینان ندارد و کار را بر آنان سخت نمی‌گیرد...

به این‌ فهرست، موارد دیگری هم می‌توان افزود که به همین‌ها بسنده می‌کنم.

فقط می‌گویم که چمران منحصر به قرائت یک فرد و جریان خاص نیست و برای شناخت او باید همۀ ویژگی‌هایش را دید و از نگاه حداقلی به او اجتناب کرد.