روایتی از مرگ مشکوک قاضی منصوری در رومانی

«جسد غلامرضا منصوری بیرون هتلی در رومانی پیدا شد»؛ خبر کوتاه بود و شوکه‌کننده. زندگی آقای بازپرس که افکار عمومی منتظر بازگشت او به کشور و حضورش در دادگاه بود، روی سنگفرش‌های هتلی در بخارست رومانی به پایان رسید.

اعتماد گزارش داد؛ این خبر را ابتدا رادیو فردا گزارش داد، خبری که نشان از آن داشت که منصوری از پنجره محل اقامت، خود را به پایین پرت کرده و درگذشته است. حادثه‌ای عجیب که باعث شد تا دقایقی پس از انتشار خبر و دست به دست شدن در فضای مجازی، حتی وکیل غلامرضا منصوری را هم در بهت و بی‌خبری فرو ببرد. آن‌جا که نجف‌پور ثانی درباره خبر منتشر شده مبنی بر مرگ منصوری، به «اعتماد» گفت که تازه دقایقی است در جریان این موضوع از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای قرار گرفته است.

وکیل متهم منصوری با بیان اینکه او نیز از شنیدن این خبر شوکه شده و مبهوت است، تایید خبری را که آن دقایق بیشتر شبیه به یک شوخی توییتری بود تا حقیقت عجیب یک پرونده جنجالی، منوط به پیگیری بیشتر عنوان کرد. دقایقی بعد اما تصاویری در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که خبر درگذشتِ «بازپرس سابق دادسرای فرهنگ و رسانه» را از این شوخی‌ها و شایعات فراتر می‌برد؛ گزارشی که در تلویزیون رومانی در حال پخش بود و عکسی از غلامرضا منصوری و فضای اطراف هتل محل اقامت او را نشان می‌داد که ظاهرا جسد منصوری بر سنگفرش روبه‌روی آن پیدا شده است.

• واپسین تماس بازپرس 

ساعتی پس از تایید این خبر و خروج وکیل متهم منصوری از بهت و شوک اولیه، این وکیل دادگستری در توضیحاتی تکمیلی گفت که خانواده‌ بازپرس فقید هم از طریق رسانه‌ها از درگذشت او مطلع شده‌اند. او همچنین گفته بلافاصله پس از اطلاع از درگذشت موکلش، آخرین ارتباطات اینترنتی خود را با او بررسی کرده و متوجه شده که اپلیکیشن واتس‌آپِ بازپرس فقید دست‌کم تا ساعت ۱۵ و ۱۵ دقیقه فعال بوده و احتمالا او تا همان حوالی از واتس‌آپ خود استفاده کرده است. این وکیل دادگستری همچنین گفته است: «خانواده آقای منصوری آخرین بار ساعت ۱۱ روز جمعه با او تماس داشته‌اند که حال‌شان مساعد بوده است.» این وکیل دادگستری همچنین گفته است: «دولت و پلیس رومانی مسوول حفظ جان موکلم بوده‌اند و باید پاسخگو باشند.»

• نقطه پایان بر جنجال ۱۲ روزه؟

با این حساب جنجال ۱۲روزه حضور بازپرس منصوری به عنوان متهم ردیف نهم در پرونده پُرحاشیه اکبر طبری که از هجدهم خردادماه و با برگزاری نخستین جلسه دادگاه این پرونده آغاز شده بود، می‌رفت که پایان یابد یا دست‌کم رنگ و بوی دیگری بگیرد. با این همه اما حالا با وجود بی‌خبری از اینکه منصوری خودکشی کرده یا کشته شده، افکار عمومی می‌خواهد بداند چه کس یا کسانی نگران حضور منصوری در دادگاه بوده‌اند؟ پرسشی که پاسخ به آن می‌تواند گره از معمای مرگ مشکوک آقای بازپرس باز کند. اینکه چرا منصوری که یک روز بعد از برگزاری اولین جلسه دادگاه اکبر طبری، درحالی که بنابر اعلام دادستان این پرونده به دریافت ۵۰۰ هزار یورو رشوه متهم شده بود، در پیامی ویدیویی اعلام کرد که در اسرع وقت به ایران بازمی‌گردد اما ۱۲ روز بعد دست به خودکشی زده یا به دستان قاتل یا قاتلانی مرموز به قتل رسیده است؟! 

• آنچه گذشت

بازپرس منصوری یک روز پس از برگزاری دادگاه و ساعاتی پس از آنکه رییس دستگاه قضا در جلسه شورای عالی قوه قضاییه به دادستان کل ‌کشور و معاون بین‌الملل قوه قضاییه دستور داد که «استرداد متهمان متواری پرونده‎های مفاسد اقتصادی» را پیگیری کنند، با انتشار ویدئویی، مدعی شد که برای درمان «بیماری صعب‌العلاج» جلای وطن کرده و به‌دلیل شیوع کرونا و انسداد مرزها قادر به بازگشت به ایران نیست.

او ادعا کرد که یک روز بعد یعنی سه‌شنبه بیستم خردادماه، با مراجعه به سفارت مقدمات بازگشتش به ایران و حضور در دادگاه و دفاع از خود را فراهم خواهد کرد که البته ادعای منصوری مبنی بر بیماری، ۲ روز بعد و در دومین جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده اکبر طبری و ۲۱ همدست دیگرش از سوی نماینده دادستان رد شد و نماینده دادستان پرده از رازی تازه در این پرونده برداشت؛ اینکه منصوری یک ماه پس از دستگیری طبری از ایران خارج شده اما موبایلش را داخل کشور روشن گذاشته است؛ موضوعی که احتمال «فرار» منصوری را جدی‌تر کرد و احتمال بازگشتش را کمرنگ‌تر.

پس از آن هم که دیگر خبری از منصوری نبود و گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال تلاش منصوری  در بازگشت به کشور پررنگ‌تر شد تا اینکه بیست‌وسوم خردادماه بار دیگر ویدیویی منتشر شد که این‌بار حاوی اظهارات فردی بود که خود را سعید منصوری، برادرزاده آقای بازپرس معرفی می‌کرد.

سعید منصوری در این ویدیو خبر از بازداشت عمویش توسط اینترپل داد و ادعا کرد که غلامرضا منصوری در ۲۱ خردادماه برای بازگشت ایران و حضور در دادگاه به کنسولگری جمهوری اسلامی در بخارست -پایتختِ رومانی- مراجعه کرده است. بنابر گفته‌های سعید منصوری، حال جسمانی غلامرضا منصوری در یکی از روزهای پیش از انتشار ویدئو -که تاریخ دقیق آن اعلام نشده- رو به وخامت گذاشته و ماموران و راننده سفارت او را به بیمارستان می‌برند اما پلیس بخارست منصوری را تحویل پلیس اینترپل می‌دهد. خبری که یک روز بعد، ازسوی سخنگوی قوه قضاییه هم تایید شد.

غلامحسین اسماعیلی اما در عین حال ادعای منصوری را که گفته بود می‌خواهد به ایران بازگردد، «غیرجدی» و «برنامه تبلیغاتی» توصیف و اعلام کرد که برهمین اساس پلیس اینترپل روز جمعه منصوری را بازداشت کرده است. او البته بازگرداندن منصوری به کشور را منوط به باز شدن مرزهای این کشور دانست و با بیان اینکه «در کشور رومانی تا حدود ۲ هفته دیگر کلیه پروازهای بین‌المللی به‌خاطر شرایط کرونا لغو شده و امکان پرواز به هیچ‌یک از کشورهای دیگر وجود ندارد»، گفت که به محض بهبود شرایط و برقرار شدن پروازها چه به مقصد ایران و چه کشورهای ثالث، تلاش می‌شود که در اولین فرصت این متهم به کشور منتقل ‌شود تا از اتهامات خود دفاع کند. ساعاتی پس از این اظهارات سخنگوی دستگاه قضایی تحت امر سید ابراهیم رییسی اما خبری منتشر شد که نشان می‌داد پس از آنکه منصوری توسط پلیس محلی بازداشت و به مراجع قضایی رومانی معرفی شده، قرار شده که بنابه تصمیم قاضی کشور رومانی، این متهم تا تاریخ ۲۰ تیرماه تحت شرایط خاصی آزاد باشد. 

• تایید مرگ بازپرس فراری

پس از آن با وجود برگزاری جلسات دیگری از دادگاه پرونده اکبر طبری، دیگر خبری از منصوری نبود. تنها نکته مطرح شده از سوی مشایخ، متهم ردیف سوم پرونده طبری و دوستانش بود که در آن ادعا می‌کرد، منصوری دو روز پیش از دستگیری  با او تماس گرفته و گفته است که مشایخ در جلسه دادگاه بگوید خودش پول را به عنوان قرض به منصوری پرداخت کرده است. به جز این، تمام آنچه مربوط به منصوری می‌شد، انتظار برای بازگشت او به کشور و حضور در دادگاه و شنیدن اظهارات او بود. موضوعی که حالا با تایید درگذشت او توسط رییس اینترپل ایران دیگر امکان‌پذیر نیست.

ساعتی پس از خبر منتشر شده از سوی رسانه‌های خارجی مبنی بر مرگ غلامرضا منصوری سردار هادی شیرزاد، رییس اینترپل ایران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، مرگ قاضی منصوری، قاضی فراری را در رومانی تایید کرد. بر همین اساس حالا دیگر افکار عمومی نه منتظر حضور منصوری در دادگاه که باید منتظر تعیین علت و چگونگی مرگ قاضی منصوری بماند. نکته مهم اما این است که جعبه سیاه پرونده اکبر طبری حالا و باتوجه به اینکه مرگ، زندگانی او را در رومانی ربوده است، برای همیشه خاموش شده و اطلاعات او که می‌توانست راهگشای دادگاه و پرونده جنجالی طبری باشد یا پای دیگران را به این پرونده باز کند، حالا با خود او در زیر خاک مدفون شده تا بار دیگر افشای برخی اسرار بماند برای شهود و شهادتِ تاریخ. 

• مرگ مشکوک قاضی متواری

روزنامه شرق هم نوشت: یک رسانه آمریکایی گزارش داد که جسد غلامرضا منصوری، قاضی سابق دولت جمهوری اسلامی در رومانی پیدا شده است. به گزارش تسنیم، حساب کاربری رسمی «رادیو فردا» در توییتر به نقل از خبرنگار خود در بخارست مدعی شد که جسد «غلامرضا منصوری»، قاضی ایرانی که قرار بود به‌منظور پاسخ‌گویی به اتهامات خود به ایران بازگردد، در رومانی پیدا شده و هویت جسد نیز به تأیید رسمی رسیده است. خبرنگار رادیو فردا درعین‌حال مدعی شده که غلامرضا منصوری از پنجره به بیرون پرتاب شده است. به دنبال این گزارش، برخی از رسانه‌های دیگر از جمله تلویزیون رومانی نیز این خبر را تأیید کردند. 

غلامرضا منصوری به دریافت ۵۰۰ هزار یورو رشوه و اعمال نفوذ در پرونده‌های مهم قضائی متهم است و پس از تشکیل دادگاه اکبر طبری نامش بر سر زبان‌ها افتاد و مشخص شد که در خارج از کشور به سر می‌برد. درحالی‌که محل اختفای او ‌مشخص نبود، با انتشار فیلمی در فضای مجازی از آمادگی خود برای حضور در دادگاه خبر داد و ‌گفت به‌زودی برای دفاع از خود به ایران بازخواهد گشت اما بعد از اینکه  خبری از بازگشت او نشد، گزارش‌هایی مبنی بر بازداشت او در رومانی منتشر شد و سخنگوی قوه قضائیه نیز این اخبار را تأیید کرد و گفت این قاضی متواری به‌زودی به کشور بازگردانده خواهد شد. اما قاضی دادگاهی در شهر بخارست تصمیم گرفت این متهم تا تاریخ ۲۰ تیرماه تحت شرایط خاصی آزاد باشد. اینکه چگونه این فرد توانسته تحت شرایطی آزاد بشود و چرا تحت مراقبت نبوده، خود جای سؤال دارد. اگر پرت‌شدن او از پنجره‌ای صحت داشته باشد، هویت فردی که توانسته وارد محل اقامت او شود، اهمیت بسیار خواهد داشت؛ به‌هرحال یکی از گمانه‌زنی‌ها می‌تواند بازکردن در به روی فردی آشنا و مورد اعتماد باشد.

بنا بر این گزارش، قاضی منصوری متهم به دریافت رشوه‌های میلیاردی و اعمال نفوذ در پرونده‌های مهم قضائی که قرار بود از رومانی به ایران بازگردانده و محاکمه شود، هرگز در دادگاه حاضر نخواهد شد تا نام هم‌دستان او برای همیشه مخفی بماند. این در حالی است که بازگشت او و اعترافاتش می‌توانست برای افرادی که به نفعشان اعمال نفوذ کرده و رشوه دریافت کرده، گران تمام شود و اکنون مرگ مشکوک او که در نگاه اول ظن قتل را قویا مطرح می‌کند، نعمتی خواهد بود. 
با اینکه او در رومانی کشته شده است، انتظار برای انجام تحقیقات دقیق قضائی امری اجتناب‌ناپذیر است و یافتن مسببین حادثه می‌تواند دلیل کشته‌شدن او را مشخص کند که از کینه و دشمنی شخصی کشته شده یا برای مسکوت نگه‌داشتن پرونده و آشکارنشدن همکاری‌ها و همراهان این قاضی فاسد به کام مرگ فرستاده شده است. 

در همین رابطه سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ضمن تأیید خبر درگذشت غلامرضا منصوری گفت: منتظر دریافت گزارش رسمی علت این حادثه هستیم و از مقامات رومانیایی درخواست داریم علت دقیق حادثه را رسما به ما اعلام کنند. او مدتی قبل به سفارت ایران مراجعه و درباره نحوه بازگشت خود به ایران رایزنی کرده بود و ازآنجاکه تحت تعقیب قوه قضائیه جمهوری اسامی از طریق پلیس بین‌الملل بود، از سوی پلیس اینترپل رومانی دستگیر شد. او تأکید کرد: ما از مقامات و پلیس رومانی می‌خواهیم به وظایف قانونی خود عمل کنند و درباره نحوه و علت دقیق این حادثه گزارش رسمی ارائه دهند.