سفری که شائبه‌ها را از بین برد

سفر محمد حنیف اتمر سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان به تهران از جهات مختلفی حائز اهمیت است. همراهی یک هیات ۴۵ نفره با اتمر در این سفر حاکی از دستور کار گسترده طرفین در جریان گفت و گوهاست. این مقام افغانستانی روز گذشته- یکشنبه- با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و درباره مسائل مختلف تبادل نظر کرد.

 طی ماه‌ها و هفته‌های اخیر  صحنه سیاسی افغانستان شاهد اتفاقات مهمی بوده است بعد از انتخابات ریاست جمهوری در این کشور اختلافاتی بین محمد اشرف غنی و عبدالله عبدالله رخ داد که در صورت تداوم می توانست شرایط همسایه شرقی ایران را پیچیده تراز قبل کند. در حالی که اختلافات بین دو شخصیت اصلی دولت تبدیل هنوز لاینحل مانده بود، مذاکرات بین آمریکا و گروه طالبان وارد مراحل جدی‌تری شد. این مذاکرات به نوعی این ذهنیت را متبادر می کرد که دولت قانونی که حاصل سالها تلاش و مجاهدات گروههای مختلف بوده عملا در حال به حاشیه رانده شدن از سوی آمریکاست. با این حال رایزنی‌ها و نقش افرینی ایران و درک حساسیت شرایط باعث شد اختلافات بین دو شخصیت و مقام محوری دولت قانونی افغانستان برطرف، و جایگاه دولت افغانستان احیا شود.

 از سوی دیگر طی هفته های اخیر دو اتفاق تلخ دستمایه تخریب روابط هزاران ساله دو دولت و ملت ایران و افغانستان شد.   ماجرای غرق شدن تعدادی از مهاجران افغانستانی در هریررود و جان باختن تعدادی از شهروندان افغانستانی  که به صورت غیر قانونی وارد ایران شده بودند زمینه ساز تلاش برخی دشمنان روابط دوستانه دو ملت شد تا بتوانند روابط دو ملت را تخریب کنند.
با این حال و در شرایطی که  هنوز ابعاد ماجرای غرق شدن مهاجران غیر قانونی در هریررود روشن نشده است ایران  برای برطرف شدن هر گونه شائبه و سوء تفاهمی اعلام آمادگی کرد چرا که از دید ایران چنین اتفاقاتی نباید دستمایه تخریب روابط دوستانه دو ملت شود  و نکته مهم اینکه صلح و ثبات در افغانستان برای ایران یه منفعت ملی غیر قابل انکار است و ایران در این راه از هیچ کمکی فروگذار نکرده است.  

 در چنین شرایطی سفر حنیف اتمر به تهران را می توان سفری برای رفع هرگونه شائبه و سوء تفاهم از این حوادث عنوان کرد.

در دیدار حنیف اتمر و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان حمایت‌های مردم و دولت ایران از مردم افغانستان در سال‌های جهاد علیرغم مشکلات و کمبودهای ناشی از تحریم‌های خارجی علیه مردم ایران، میزبانی از بیش از سه میلیون نفر از اتباع افغانستان در جمهوری اسلامی ایران در طول ۴۰ سال گذشته، فراهم کردن امکان اشتغال به تحصیل رایگان بیش از ۵۲۰ هزار دانش آموز افغان در مدارس ایران بر اساس فرمان مقام معظم رهبری و پذیرش بیش از  ۲۲ هزار دانشجوی افغان در دانشگاه‌های ایران را نشانگر حسن نیت و احساسات برادرانه مردم و دولت ایران نسبت به مردم و دولت افغانستان خواند و دستور اخیر ریاست جمهوری برای درمان رایگان اتباع افغان مبتلا به کرونا در بیمارستان‌های کشور را به عنوان نمونه دیگری از این همراهی و همکاری با دولت و مردم افغانستان برشمرد.

ظریف با تبریک حصول توافق اخیر سیاسی بین اشرف غنی و عبدالله عبدالله، از اینکه جمهوری اسلامی ایران توانست به درخواست طرفین افغان نقش مثبتی در این زمینه ایفا کند، ابراز خرسندی کرده و اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران به تلاش‌های خود در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی با هدف ایجاد اجماع در جهت حمایت از محوریت دولت افغانستان در گفت‌وگوهای بین الافغانی و حفاظت از قانون اساسی، جمهوریت نظام سیاسی و رعایت حقوق و موازین مورد تاکید در قانون اساسی ادامه خواهد داد.

 رییس دستگاه دیپلماسی در عین حال هجمه اخیر رسانه‌ای و تحرکات برخی از بازیگران خارجی و جریانات سیاسی داخل افغانستان که با سوء استفاده از حوادث تلخ را، تلاشی با هدف مخدوش کردن همکاری نزدیک و فضای برادرانه حاکم بر روابط دو کشور برشمرد و ابراز امیدواری کرد دولت افغانستان مراقبت بیشتری در جهت ممانعت از فعالیت‌های مخرب بدخواهان روابط دو کشور صورت دهد.

شاید یکی از خبرهای مهم در جریان سفر حنیف اتمر به تهران روشن شدن تکلیف سند جامع همکاریهای تهران باشد که گفته شده قرار است ظرف سه ماهآیندهتعیین تکلیف شود.

 در این خصوص علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در دیدار محمد حنیف اتمر با تاکید بر ضرورت نهایی سازی و امضای هر چه سریعتر سند جامع همکاری ایران و افغانستان تصریح کرد: امضای این سند راهبردی، ضمن ایجاد جهش و تحولی اساسی در روابط دو کشور و فعال سازی کلیه ظرفیت های قابل تبادل، استحکام مناسبات تاریخی دو کشور را به دنبال خواهد داشت.

شمخانی با ابراز خشنودی از توافق میان آقایان غنی و عبدالله و افزایش ثبات در ساختار سیاسی افغانستان اظهار امیدواری کرد در سایه این توافق، رشد و توسعه همه جانبه در این کشور افزایش یافته و آلام و سختی‌های مردم برطرف شود.

هرچند دشمنان روابط دو ملت در هفته‌های اخیر تلاش زیادی کردند تا به زعم خود از آبی که گل‌آلود می کردند ماهی مورد نظر خود را صید کنند با این حال این سفر و سفر چندی پیش معاون وزیر امور خارجه کشورمان به افغانستان را می تواند به نوعی خنثی کننده این تلاشها ارزیابی کرد. انتظار می رود در ‌آینده فرایند مهاجرت اتباع افغانستانی به ایران نظام مند و قانونی شده و با حراست جدی‌تر کابل از مرزهای دو کشور زمینه بروز این اتفاقات کاهش یابد و از سوی دیگر مناسبات بین دو ملت روز به روز مستحکمتر از قبل شود.