تدریس فیزیک دانشمند ایرانی به زندانیان آمریکا

خبرگزاری تسنیم: سیروس عسگری، استاد دانشگاه صنعتی شریف که در آمریکا زندانی بود و چندی پیش به ایران بازگشت، در گفتگویی زنده که به صورت مجازی برگزار شد، گفت: من ۳ فرزند دارم که ۲ نفر از آن‌ها در آمریکا زندگی می‌کنند و دختر دومم متولد آمریکاست؛ هر سال با همسرم با ویزای توریستی به آمریکا مسافرت می‌کردیم. آخرین سفر من به آمریکا ویژگی خاصی داشت؛ چرا که دختر من چند ماه قبل در آمریکا ازدواج کرد و قرار شد یک جشنی هم با رسم و رسوم ایرانی بگیریم؛ به همین دلیل قرار بر این شد من و همسرم سفر کوتاهی به آمریکا داشته باشیم و هماهنگی‌هایی لازم را در این خصوص انجام بدهیم.

استاد دانشگاه صنعتی شریف درباره روزی که در فرودگاه توسط مأموران اف بی آی دستگیر شد توضیح داد و افزود: بعد از پروازی حدوداً ۲۰ ساعته به فرودگاه رسیدیم؛ به محض ورود به سالن ۲ مأمور از ما خواستند پاسپورت‌ها را تحویلشان بدهیم. ما را به اتاق کوچکی هدایت کردند که آنجا ۴ نفر از مأموران اف بی آی منتظر ما بودند.

وی ادامه داد: مأمور ارشد ان گروه به من گفت که "آقای دکتر عسگری، شما بازداشت هستید". از او پرسیدم چه خبر است؟ که در پاسخ گفت " شما ۲ انتخاب داری؛ نخست اینکه به زندانی در نیویورک تحویل داده شوی و ۲ هفته بعد به زندان دیگری در اوهایو منتقل شوی. همینجا برداشت من این بود که موضوع برمی گردد به همکاری کوتاهی که با دانشگاهی در اوهایو داشتم. دومین انتخابی که عنوان کردند این بود که به هتلی برویم و ضمن اقامت آن شب در آنجا، اتهام نامه ام را به من نشان دهند که من اعلام کرد که به هتل می‌آیم.

وی ادامه داد: به هتل که رسیدیم پس از کمی استراحت، اتهام نامه را آوردند و من آن را خواندم. خیالم راحت شد از این بابت که همه آن چیزی که نوشته شده بود اشتباه بود و فکر کردم شاید سو تفاهم باشد. اما بعداً فهمیدم تنها یک داستان سازی بوده است. البته من تنها کسی نبودم که این اتفاق برای او رخ می‌داد، دکتر سلیمانی از این جمله است که همه دوستان در جریان ماجرای ایشان هم هستند. همه این‌ها به دلیل جریان تندرویی است که در بعضی قسمت‌های آمریکا حاکم است.

عسگری ادامه داد: به مأمور اف بی آی گفتم این داستان تخیلی را چه کسی نوشته است؟ گفت ما به اندازه کافی شواهد و اسناد داریم و اتفاقاً هیچ وقت هم در چنین مواردی بازنده یک دادگاه نبوده ایم. من در پاسخ گفتم " پس برای اولین بار خواهید باخت. " فردای آن روز من به زندانی در اوهایو منتقل شدم. روز بعد نخستین بار وکیلم را دیدم. ایشان گفت امروز اتهام نامه را دادستان خواهد خواند.

وی در پاسخ به این سوال که دستگیری توسط اف بی آی چگونه است و چطور به فردی مظنون می‌شوند؟ گفت: اگر اف بی آی یک موردی به چشمش بیاید، آن را بررسی می‌کنند و بر مبنای اطلاعاتی که دارند تصمیم خواهند گرفت که آیا لازم است وارد بخش خصوصی طرف بشوند یا نه؟ مثلاً ورود به ماشین، خانه یا ایمیل. البته اگر بخواهند سرچ کنند، نیازمند مجوز از قاضی بدوی هستند و بدون این مجوز، کارشان غیرقانونی است؛ لذا برای دریافت مجوز، باید حتماً دلیل اولیه‌ای ارائه شود.

استاد دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد: پس از ارائه مجوز از سوی قاضی، پرونده قابلیت پیگرد به خود می‌گیرد و دادستان اتهام نامه را تصویب می‌کند و بر مبنای آن؛ می‌توانند فرد را دستگیر کنند. جالب، اما این است که اتهام‌نامه من، یکسال قبل به صورت محرمانه فایل شده بود.

عسگری با اشاره به سفر خود در سال ۲۰۱۳ به ایالت اوهایو گفت: در آن سال با ویزای توریستی برای کار تحقیقاتی مستقل با یکی از اساتید دانشگاه اوهایو به آنجا رفتم. ۶ روز پس از ورودم، پیشنهاد کار به من داده شد و اعلام کردم کار را با این شرط می‌پذیرم که ویزای من از توریستی به ویزای اچ وان تبدیل شود. با این وجود تا انجام مراحل تغییر ویزا، دریک بازه زمانی به صورت داوطلب و بدون دریافت حقوق کار می‌کردم و در این فاصله به ایمیل شخصی من وارد شده بودند که بعداً در دادگاه محرز شد که این اقدامشان کاملاً غیر قانونی بوده است.

وی افزود: مأموران اف بی آی در سال ۲۰۱۵ مجوز دوم را گرفته و وارد ایمیل من شدند. پس از آن من را به سرقت اسرار تجاری متهم کردند که البته بعداً در دادگاه مشخص شد که اسرار تجاری نبوده، بلکه فقط یک داستان سازی بوده است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه برای من ۱۳ مورد جرم تعریف کرده بودند، گفت: مأموران اف بی آی با مسولان دانشگاه صحبت کردند و با ایجاد نگرانی در آنها، عملاً جلوی ویزای اچ وان من را گرفتند. در حالی که وقتی به ایران برگشتم به آن استاد و دوستی که در دانشگاه اوهایو بود گفتم که همچنان علاقمند هستم آن پروژه مشترک را در ایران و در دانشگاه شریف ادامه دهم که گفتند مشکلی نیست.

عسگری درباره رفتار مأموران اف بی آی گفت: رفتارشان به گونه‌ای است که در ظاهر برخورد خشونت آمیز نمی‌بینی، اما بالاخره فشار زیادی وارد می‌کنند. رفتار سیستم قضائی آمریکا فشار آوردن بر روی متهم است تا او کم بیاورد و به قول معروف "ببرد"؛ روشی که واقعاً غیر منصفانه است.

وی درباره روز دادگاه نیز توضیح داد و گفت: ۲ روز بعد از دستگیری من، جلسه اول دادگاه تشکیل شد و به‌دلیل گران بودن وکیل خصوصی، وکیل تسخیری گرفتیم. در دادگاه، دادستان اعلام جرم و تقاضای ۲۵ سال زندان برای من کرد. وکلای من می‌گفتند این‌ها حداکثر زمان را می‌گویند تا قاضی را مجاب کنند که شما در زندان بمانی. سیستم در آنجا اینگونه است که انقدر فشار می‌آورند تا بخشی از محکومیت زندان را قبول کنید.

این دانشمند ایرانی در حوزهٔ مواد و متالورژی گفت: تمام مدارکی که دادستان جمع آوری کرده و بر مبنای آن فردی را متهم کرده باید به وکلای متهم منتقل شود؛ قاضی در این شرایط یا فرد را در زندان نگه می‌دارد یا با وثیقه آزاد می‌کند. قاضی ۳ ماه من را در زندان نگه داشت و بعد از ۳ ماه اجازه داد تا با وثیقه آزاد شوم. دادستان برای ارسال مدارک کوتاهی کرده بود چرا که زمان انتقال مدارک از سوی دادستان، ۱ تا ۲ ماه است، اما برای من تا سه ماه هم نیامد. قاضی گفت کوتاهی از دادستان است و اجازه داد. البته نهایتاً دادستان بعد از ۷ ماه مجموعه مدارک را انتقال داد. از اینجا حمله خودمان را شروع کردیم.

عسگری درباره روز‌هایی که زندان بود، گفت: شک ورود به زندان شوک بسیار بزرگی است؛ عملاً با دنیای خارج ارتباط چندانی نداری. وارد یک محیط پرتنش می‌شوی و با قوانین نانوشته‌ای مواجه می‌شوی. طراحی زندان به گونه‌ای نیست که قاتل را با افراد دیگر در یک جا نگهدارند و زندانیان طبقه بندی می‌شود. اما نهایتاً با توجه به شلوغ بودن، افراد خشن اطرافت مشاهده می‌شود. واقعاً شرایط سختی بود، ولی من روحیه‌ای دارم که با افراد سریع ارتباط می‌گیرم. بعد از گذشت زمان در زندان به شخصی تبدیل شده بودم که مرجع زندانیان بود. تدریس می‌کردم و ۱۲ جلسه فیزیک کاربردی برای زندانیان تدریس کردم و برایشان جالب بود.

وی افزود: من یک سری قوانینی در زندان جا انداختم. مثلاً با توجه به محدودیت زمانی برای خرید غذا، مراقب بودیم کسی گشنه نماند و یک‌باکسی برای زندانیان تازه وارد در نظر گرفته بودیم. سعی می‌کردم تفاوتی بین سیاه و سفید نباشد. وقتی گاردی‌ها وارد زندان می‌شوند می‌گفتند چقدر اینجا همه می‌خندند و خوشحال هستند.

وی در پاسخ به این سوال که همسرتان در این مدت چه می‌کرد؟ گفت: آن سه ماهی که زندان بودم، همسرم پیش دختر و پسرم بود. بعد از این سه ماه بلافاصله توسط اداره مهاجرت آمریکا دستگیر و ۱۰ روز زندانی شدم. به این دلیل که اف بی آی در زمان دستگیری پاسپورت همسرم را مهر زد، اما برای من را نزد. پس از آزادی مجدد در یک آپارتمان من و همسرم ۲_۳ هفته در حصر خانگی بودیم. همسرم اواخر شهریور به ایران بازگشت، اما وقتی خواست به آمریکا بازگردد ویزا ندادند.

استاد دانشگاه شریف در پاسخ به این سوال که در مجموع چند ماه زندان بودید گفت: حدود ۹ ماه زندان بودم و مجموعاً به ۶ زندان آمریکا رفتم.

وی درباره زندان‌های آمریکا گفت: بهترین تعبیر را اوباما از آمریکا داشت که گفت آمریکا ۵ درصد جمعیت دنیا و ۲۵ درصد جمعیت زندانیان را دارد. نرخ زندانی شدن در آمریکا بسیار بالاست. دانش آموزان دبیرستان حتی در زندان‌ها هستند. قوانین بسیار سخت گیرانه است و بی فایده. زندان در آمریکا بسیار صنعت بزرگی است.

عسگری ادامه داد: پس از آزادی از اداره مهاجرت من همچنان تحت کنترل بودم و اجازه جا به جایی نداشتم، اما کم کم محدوده حرکتی من را باز کردند. مثلاً در این دو سال و نیم از ساعت ۱۰ شب تا ۷ صبح باید در منزل می‌ماندم و محدودیت‌های حرکتی دیگری هم داشتم. وی درباره پیشنهادات دادستان به او گفت:۴ بار پیشنهاد دادند؛ یکبار یک ماه و نیم بعد از زندانی شدن بود که گفتند دو اتهام را بپذیر و من گفتم نمی‌پذیرم. وکلا به من می‌گفتند یک قانون در سیستم قضائی فدرال وجود دارد اگر قصد جرم داشته باشی، همان نیت کافی است تا مجرم شوی.

عسگری در پاسخ به این سوال که قرار بود دادگاه چه‌زمانی برگزار شود؟ گفت: در ابتدا به قاضی اعلام کردیم که به نظر ما مأمور آف بی آی قاضی بدوی را گمراه کرده است و در ادامه در یک جلسه اثبات کردیم مأمور اف بی آی دروغ گفته بود. شاید خیلی بی سابقه باشد یک قاضی فدرال یک مأمور اف بی آی به نفع ایرانی محکوم کند. استدلال این مأمور برای ورود به ایمیل این بود که دکتر عسگری استاد دانشگاه شریف است و حقوقش را از دولت ایران می‌گیرد و به ایران اتصال دارد، دانشگاه شریف تحقیقاتی در زمینه نظامی دریایی انجام داده است و من هم در زمین‌های مشابه پروژه‌هایی داشته ام. این مأمور این استدلال را داشت که من یک سری ایمیل‌هایی رد و بدل کرده ام و احتمالاً اطلاعات جا به جا می‌شود و به یک ایمیل استناد کرده بود.

استاد دانشگاه شریف ادامه داد: اف بی آی هر وقت اراده کند عناوین ایمیل را می‌تواند ببینید و برای ورود به محتوا باید مجوز بگیرد. این مأمور براساس این عناوین داستان سازی کرده بود و به قاضی بدوی فروخته بود. مقاله‌ای که مأمور اف بی آی ارائه داده بود، در واقع یک مقاله ریاضی صرفاً دانشجویی برای دوربین‌های تصویربرداری بدون سرنشین در کیش بود و وقتی به قاضی توضیح دادیم قاضی متقاعد شد.

به گزارش تسنیم، استاد دانشگاه و دانشمند ایرانی در حوزهٔ مواد و متالورژی و استاد دانشگاه صنعتی شریف است او در سال ۲۰۱۶ در آمریکا متهم به سرقت اطلاعات محرمانه تجاری شد. عسگری سرانجام در ۱۴ خرداد ۱۳۹۹ به ایران برگشت.