"ملاحظات امنیتی"؛ تقویت‌ شائبه‌ها در حادثه نطنز

کیوان خسروی، سخنگوی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی ایران می‌گوید بررسی‌های فنی و امنیتی دستگاه‌های ذیربط، علت وقوع حادثه در مجتمع نطنز را دقیقا روشن کرده‌اند، اما اعلام آن به دلیل "برخی ملاحظات امنیتی" در زمان مناسب انجام خواهد شد.

خسروی خسارات وارده به سوله آسیب دیده را محدود دانسته و افزوده که در محل وقوع حادثه هیچگونه مواد هسته‌ای وجود نداشته و موضوع نشت مواد رادیو اکتیو در موضوع نطنز مردود است.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران هم انفجار را مربوط به یک سوله در حال ساخت غیرفعال خوانده که تلفات جانی نداشته و به فعالیت جاری در سایت نطنز لطمه‌ نزده است. فرماندار نطنز هم از جمله گفته که در سوله حادثه‌ دیده، تنها وسایل اسقاطی موجود بوده‌اند.اما خبرگزاری آسوشیتدپرس، با استناد به گفته‌های کارشناسان بین‌المللی عنوان می‌کند که حادثه مربوط به تاسیسات جدید تولید سانتریفوژ بوده است. علی‌اکبر صالحی، رئیس این سازمان آبا ۹۸رسما از نصب ۱۵ سانتریفوژ نسل جدید در نطنز خبر داده بود. 

از صبح پنجشنبه، اطلاع‌رسانی مقامات جمهوری اسلامی در باره سوله نطنز، بر اندک بودن خسارات و عادی بودن امور در این سایت متمرکز بوده اما توضیح تازه کیوان خسروی، شائبه حمله را تقویت می‌کند: چیزی را می‌دانیم اما نمی‌گوییم.

نیویورک تایمز، انفجار و آتش‌سوزی مربوطه را ناشی از عملیات خرابکارانه دانسته و نوشته که ساختمان آسیب‌دیده در کنار تأسیسات زیرزمینی تولید سوخت هسته‌ای است؛ همان جایی که سرویس‌های امنیتی آمریکا و اسرائيل در عملیاتی با رمز "بازی‌های المپیک" پیچیده‌ترین حمله سایبری تاریخ مدرن را از طریق بدافزار استاکس‌نت ترتیب دادند. 

"ایران آژانس را در جریان حادثه قرار داده است"

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه با انتشار بیانیه‌ای درباره حادثه اخیر در نطنز نوشت که این آژانس اوایل روز پنجشنبه از طریق ایران از یک آتش سوزی در ساختمانی در مجتمع غنی‌سازی اورانیوم نطنز با خبر شده است.

بنا بر این بیانیه،  ایران همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از اطفاء سریع حریق باخبر کرده و تصریح کرده است که "در این ساختمان هیچ مواد هسته‌ای یا رادیواکتیوی وجود نداشته است".

بنا به اطلاع ایران به آژانس "هیچ خسارت جانی یا آلودگی رادیواکتیوی به بار نیامده است."

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه خود همچنین تاکید کرد سایت هسته‌ای نطنز تحت پادمان‌های این آژانس، اعم از راستی‌آزمایی‌های پادمانی و راستی‌آزمایی و نظارت مربوط به برجام قرار دارد.

در ادامه بیانیه آژانس تصریح شده است که  در زمان حادثه هیچ یک از بازرسان پادمانی آژانس در آنجا حاضر نبوده‌اند و محل وقوع حادثه حاوی مواد هسته‌ای نیست.

بنا بر برخی گزارش‌ها بازرسان آژانس روز شنبه در سایت هسته‌ای نطنز حضور خواهند یافت.

وزارت خارجه آمریکا نیز به آتش‌سوزی در تأسیسات نطنز واکنش نشان داده است.

خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از وزارت خارجه آمریکا نوشت: «در حال رصد گزارش‌های مربوط به آتش‌سوزی در یکی از تأسیسات هسته‌ای ایران هستیم.»

در ادامه این بیانیه آمده است: «این رویداد، مجدداً این را یادآوری می‌کند که رژیم ایران چگونه به جای [رسیدگی به] نیازهای مردم همچنان برنامه هسته‌ای بحث‌انگیز خودش را در اولویت قرار می‌دهد.»

خرابکاری، حمله یا سهل‌انگاری ایمنی

اطلاعات رصد شده ماهواره‌های ناسا، نشان می‌دهند که آتش‌سوزی در شمال غربی تاسیسات نطنز، ساعت دو بامداد پنجشنبه ۱۲ تیر رخ داده است. قبل از اعلام حادثه، گروه "یوزپلنگ‌های وطن" در ایمیلی که به برخی رسانه‌ها فرستاده، از حمله به تاسیسات خبر داد و مسئولیت آن را پذیرفت. ادعای این گروه نوظهور البته چندان جدی گرفته نشده و قابل سنجش نیست.

شورایعالی امنیت ملی ایران، در عین حال احتمال خرابکاری یا حمله به تاسیسات این کشور را رد نکرده و تنها به اسرائیل و آمریکا اخطار داده که در صورت عبور آنها از خطوط قرمز جمهوری اسلامی، با راهبرد مقابله و مواجهه روبرو خواهند بود.

در پی انفجار در خجیر، درمانگاه سینا و سایت نطنز، برای بسیاری این پرسش مطرح شده که آیا این حوادث با یکدیگر ارتباط دارند و بخشی از یک زنجیره هستند؟

غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل‌‌، بدون نام بردن از حادثه نطنز می‌گوید: «در زمینه حوادثی که اخیر اتفاق افتاد با توجه به این که درگیر جنگ جدی اقتصادی با آمریکا هستیم و در حوزه‌های مختلف کشمکش داریم، نخستین فرضیه این است که ممکن است تهدید و ناشی از حرکت دشمن باشند.»

او ادامه داده که بخش عمده‌ حوادث از جمله آتش‌سوزی‌های سال گذشته در مجتمع‌های پتروشیمی، عدم رعایت مسائل ایمنی هستند: «اما بخشی هم ممکن است ناشی از حرکات عناصر ضد انلاب و عناصر مرتبط با آن باشد و شاید هم دشمن دخالت داشته باشد.»

جلالی افزوده که  در "حوادث اخیر" شبکه‌های اجتماعی نقش قطعی در تولید ناامنی داشته‌اند، اما مشخص نیست منظور او کدام حوادث هستند.