قصه «ققنوس» چرا ناتمام ماند؟/ سرانجام عجیب یک جایزه موسیقایی

 خبرگزاری مهر - گروه هنر- علیرضا سعیدی: سرگذشت پرفراز و نشیب فعالیت‌های موسیقایی در کشورمان همواره تحت‌تأثیر خط مشی سیاسی و فرهنگی دولت‌های مختلف دچار تغییرات زیادی شده و می‌شود که در چارچوب گزارش‌ها، مقالات و نوشتارهای مختلف پژوهشی-رسانه‌ای مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.

در مقاطعی اما برخی از رویدادها و اتفاقات در تقویم تحولات موسیقی ایران به ثبت رسیده‌اند که بانیان و طراحان‌شان با اطمینان خاطر و انرژی فراوان درباره آن‌ها سخن می‌گفتند، گویی در مدت زمانی کوتاه قرار است تمامی اتفاقات و رویدادها مرتبط با حوزه موسیقی، تحت تأثیر آن فعالیت قرار بگیرد اما چنین نشد.

«گمشده‌های موسیقی ایران» عنوان سلسله گزارش‌هایی است که گروه هنر خبرگزاری مهر در قالب آن به مرور همین رویدادها، تحولات و وعده‌های فراموش‌شده می‌پردازد. عمده تمرکز و هدف تدوین این مجموعه گزارش البته ضمن بازخوانی تحولات، ترویج «تمرکز» و «تفکر دوباره» در مدیران و سیاست‌سازان حوزه موسیقی کشور برای تأمل روی موضوعاتی است که بهتر می‌بود پیش از رسانه‌ای شدن یا برگزاری مراسم افتتاحیه و ماجراهایی از این دست، برنامه‌ریزی واقع‌بینانه‌تری درباره دامنه اثرگذاری آن‌ها صورت می‌گرفت تا در نیمه راه نمانند.

در چهارمین گام از سلسله گزارش‌های «گمشده‌های موسیقی ایران» به سراغ جایزه موسیقایی «ققنوس» از دستاوردهای نیمه تمام دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رفته‌ایم که نطفه پیدایش آن از سال ۱۳۹۳ توسط یکی از مشاوران معاونت هنری وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کلید خورد اما به دلایلی نا معلوم همانند تعدادی دیگر از پروژه‌های ناتمام دیگر به آرشیو خاک خورده رویدادها و فعالیت‌هایی در وزارت ارشاد پیوست.

به طور حتم هزینه و بودجه صرف شده در این رویداد «نامعلوم‌الحال» می‌توانست به پوشش بخشی از نقصان‌ها و آسیب‌های مالی دیگر پروژه‌های فرهنگی هنری کمک کند. شرایطی که اگر کمی، فقط کمی در قالب آموزه‌های دانشگاهی حوزه مدیریت فرهنگی هنری هدایت می‌شد، قطعاً امروز می‌توانستیم از این رویداد نیز به عنوان برگ زرین دستاوردهای یک نهاد مهم هنری به نام دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یاد کنیم.

این جایزه قطعاً یکی از گمشدگان موسیقی ایران در سال‌های اخیر است که آمده بود جای خالی رویدادهایی چون «جشنواره موسیقی مقاومت» را در قالبی کاربردی و همراه با معرفی بیشتر فعالیت هنرمندان در عرصه ساخت و تولید نماهنگ را پر کند این جایزه قطعاً یکی از گمشدگان موسیقی ایران در سال‌های اخیر است که آمده بود جای خالی رویدادهایی چون «جشنواره موسیقی مقاومت» را در قالبی کاربردی و همراه با معرفی بیشتر فعالیت هنرمندان در عرصه ساخت و تولید نماهنگ را پر کند. کما اینکه از همان دوره اول افرادی که در آن به عنوان برگزیده معرفی شدند، شرایطی از داوری و قضاوت را پیش روی کارشناسان و مخاطبان موسیقی قرار داد که گویا ماجرا جدی‌تر از این حرفاست و باید منتظر رویدادی بود که می‌تواند حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.

اما قصه برگزاری این رویداد آن گونه که مدیران و طراحان برپایی اش پیش‌بینی می‌کردند، پیش نرفت و سرانجام به نقطه‌ای رسید که اکنون فقط نامی کوچک از آن در بخش «فراخوان‌ها» سامانه اینترنتی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باقی مانده و آنقدر هم بی اهمیت بوده که مدیران این سامانه حتی نسبت به حذف فراخوان دوره دوم آنکه مربوط به چهار سال پیش است، اقدام نکنند. جشنواره یا جایزه‌ای که می‌توانست با اندکی برنامه ریزی و البته در نظر گرفتن مصلحت‌های اقتصادی در کنار بخش‌های جنبی رویدادی چون جشنواره موسیقی فجر قرار گیرد اما به دلایلی که آنچنان مشخص نیست در آن زمان تصمیم بر این شد تا در قالب جداگانه ای برگزار شود.

آنچه می‌خوانید روایت، بازنمایی و انعکاس برخی از رویدادهای رسمی منتشر شده در رسانه‌ها پیرامون جایزه موسیقایی «ققنوس» است که نقطه آغازین آن حدود شش سال پیش با ابتکار جلال مشفق مشاور درجه یک علی مرادخانی معاون هنری وقت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و از مردان پرنفوذ این مجموعه کلید خورد، اما به دلایلی نامعلوم که به احتمال فراوان بهانه کمبود بودجه می‌تواند مهم‌ترین دلیل توقف آن از زبان مدیران برگزاری اش باشد، در همان دوره اول به سرنوشتی دچار شد که اکنون حتی کمتر هنرمندی می‌تواند نام آن را در میان چندین رویداد و جشنواره به همین نام به خاطر آورد. جشنواره یا جایزه‌ای که در زمان برگزاری خود با اما و اگرهای بسیاری رو به رو شده و موجب ایجاد سوالاتی شد که همچنان در برگیرنده ابهامات زیادی است.

قصه یک جایزه که مرداد ۹۳ با مصاحبه آقای آهنگساز کلید خورد

مرداد ماه سال ۱۳۹۳ بود که بهروز صفاریان آهنگساز و تنظیم‌کننده صاحب نام موسیقی کشورمان که در آن زمان رابطه بسیار نزدیکی با حلقه مدیریتی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مشاوران او از جمله جلال مشفق داشت از تلاش برای راه اندازی اولین جایزه موسیقایی «ققنوس» توسط بخش خصوصی خبر داد.

او در گفتگو با خبرنگار مهر بود که ضمن تشریح تازه‌ترین فعالیت‌های موسیقایی خود گفت: «به همراه تعدادی دیگر از همکارانم مشغول تدوین مقدمات برگزاری اولین جایزه موسیقایی «ققنوس» هستیم که به اعتقاد من حرکت جدیدی در عرصه موسیقی پاپ کشورمان است و می‌تواند سرآغاز خوبی برای ارتقای سطح کیفی آثار این حوزه باشد. قرار است با انتشار یک فراخوان سراسری از تمامی علاقه‌مندان موسیقی دعوت کنیم تا نمآهنگ‌ها و کلیپ‌های تصویری خود برگرفته از ملودی‌های مجاز تولید شده در موسیقی پاپ را تولید و به دبیرخانه فستیوال ارسال کنند که بعد از طی این مرحله تمامی آثار توسط هنرمندان و کارشناسان صاحب‌نام موسیقی و سینما بررسی و در نهایت آثار برگزیده معرفی می‌شوند. […] با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی که انجام گرفته مهر ماه امسال تصمیم داریم اگر مشکلی پیش نیاید این رویداد موسیقایی را برگزار کنیم و تصور می‌کنم بعد از برگزاری اولین جشنواره موسیقی پاپ که سال ۷۶ برگزار شد این تنهاترین رویداد موسیقایی پاپ باشد که با حضور یک تیم حرفه‌ای از اهالی موسیقی برگزار می‌شود، البته بخش خصوصی برگزارکننده جایزه موسیقایی ققنوس خواهد بود.

صفاریان طی این گفتگو که در آن امیدواری عجیب و غریبی برای آینده پروژه مد نظرش موج می‌زد درباره نحوه استفاده از این کلیپ‌های تصویری موسیقایی بیان کرد: آنچه در فضای تولید نمآهنگ‌ها و کلیپ‌های تصویری موسیقی پاپ طی این سال‌ها انجام گرفته عدم تعادل و برابری است که میان تولید آثار موسیقایی نسبت به نمآهنگ‌ها وجود دارد که اتفاقاً ما با همین هدف تصمیم به برگزاری چنین رویدادی گرفتیم. البته این امیدواری را داریم که بعد از پایان این رویداد، نهادهایی چون سازمان صداوسیما از این کلیپ‌ها در برنامه‌های مختلف شبکه‌های تلویزیونی استفاده کنند که هنوز در این مورد فضای مشخصی را نمی‌توانم متصور شوم.

فراخوان اول جایزه ققنوس منتشر شد

تقریباً ۱۷ روز بعد از این اظهارات بهروز صفاریان بود که در روز ۲۹ مرداد ۱۳۹۳ دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که سکان مدیریت آن در دستان پیروز ارجمند از مدیران و آهنگسازان باسابقه موسیقی کشورمان بود، با هدف آنچه از آن «تقدیر از نماهنگ‌های موسیقایی» عنوان شده بود، فراخوان نخستین جایزه «ققنوس» را منتشر کرد.

هنرمندان عرصه موسیقی و نماهنگ بر اساس مطالب مندرج در این فراخوان می‌توانستند با موضوع دفاع مقدس و مقاومت ملی، صلح جهانی، عرفان و معنویت، مسائل اجتماعی، عاشقانه‌های اصیل و هر نوع روایت از سایر موضوعات که در جهت ارزش‌های متعالی بشر قرار داشته باشد، آفریده‌های هنری خویش را به دبیرخانه‌ی جایزه ققنوس ارسال کنند.

بر اساس نظر هیأت داوران هم جوایز به بهترین شاعر، آهنگساز، تنظیم کننده، خواننده، کارگردان، تدوینگر، جلوه‌های ویژه، فیلمبردار و تهیه کننده تعلّق می‌گیرد. این ماجرا نیز در شرایطی طراحی می‌شد که جایزه ققنوس به نماهنگی اهدا می‌شد که از بالاترین ظرفیت‌های موجود در عرصه موسیقی، ادبیات و تصویر استفاده کرده و در انتقال بهترین مفهوم به وحدت هنرمندانه‌ای رسیده باشد.

در اولین دوره برگزاری جایزه «ققنوس» علی معلم مدیر مسئول ماهنامه «دنیای تصویر»، حسین مهدویان مستندساز، فرشاد فرشته حکمت کارگردان و مدرس سینما، ستار اورکی آهنگساز و علی اوجی تهیه کننده موسیقی مرحله اول ارزیابی و انتخاب آثار رسیده به جشنواره را به عهده داشتند. این در حالی است که محمد اصفهانی، محسن چاوشی، مهدی یغمایی، رضا صادقی، احسان خواجه امیری، محسن شریفیان، حامد زمانی، سیروان خسروی، رضا یزدانی، بنیامین بهادری، اشکان خطیبی، سعید مدرس، بهرام رادان، گروه پالت هم از جمله هنرمندان و گروه‌های شاخصی بودند که آثارشان به مرحله نهایی انتخاب جایزه راه یافته بود.

بعد از انتشار فراخوان اولین جایزه «ققنوس» بود که خیلی‌ها به جدی بودن ماجرا ایمان آوردند و تصور کردند که این بار وزارت ارشاد عزم جدی برای جایگزینی یک رویداد موسیقایی کاربردی در ازای تعطیلی جشنواره‌هایی چون جشنواره موسیقی مقاومتی دارند که اما و اگرهای زیادی داشت و می‌توانست شرایط خوبی را در جریان فعالیت‌های موسیقایی کشورمان ایجاد کند اما بازهم در نیمه راه متوقف باقی ماند.

اظهارات آقای دبیر و مخالفان برگزاری یک جایزه موسیقایی

شرایط عجیب و غریب جایزه «ققنوس» تا اینجای کار به گونه‌ای بود که با توجه به حضور جلال مشفق در رأس امور و نفوذ این تهیه‌کننده باسابقه موسیقی که در دوران فعالیت خود، نقش بسزایی در شکل‌گیری مارکتینگ موسیقی پاپ داشت؛ همه سرحال و قبراق از تداوم جریانی می‌گفتند که می‌تواند تأثیر زیادی روی کیفیت آثار موسیقایی موضوعی داشته باشد. شرایطی که دو بازوی رسانه ملی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در کنار دیگر مجموعه‌ها و سازمان‌های فرهنگی هنری بارها و بارها روی تداوم و ارتقای کیفیت آن تاکید داشتند و جشنواره ققنوس می‌توانست نقطه شروع خوبی برای یک فعالیت مشترک باشد. شرایطی که به هیچ وجه در قالب اجرایی خود مؤثر واقع نشد و ماجرا را به سمتی برد که هزینه‌های صرف شده در آن شرایط اقتصادی بد می‌توانست در بخش دیگری مورد استفاده بیشتری قرار گیرد.

جلال مشفق این مرد پرنفوذ معاونت هنری وزارت ارشاد که خیلی‌ها در آن زمان از او به عنوان مرد شماره یک تمام تصمیم‌گیرها و اتفاقات پیرامون معاونت هنری می‌شناختند، فردی بود که در همان دورانی که خیلی‌ها مایل به انجام مصاحبه با او بودند میلی به انجام گفتگو نداشت اما در آستانه برگزاری جایزه ققنوس بود که درباره این رویداد تحت مدیریتش به نکات جالبی اشاره کرد و گفت: «جایزه ققنوس تجمیع فعالیت‌های بخش موسیقی ارزشی در حوزه موسیقی دفاع مقدس است که پیش از این در قالب جشنواره‌های مختلف با صرف هزینه‌های هنگفت ولی بازدهی پایین برگزار می‌شد، بنابراین برای سامان دادن به جشنواره‌های موسیقی دفاع مقدس، طرحی ارائه شد که با تجمیع آنها، جشنواره‌ای با رویکرد و مضمون انسانی در شکلی گسترده برگزار شود.

به گفته وی، معرفی درست موسیقی علاوه بر اشتغالزایی فضایی مناسب و حرفه‌ای برای ارائه آثار تصویری هنرمندان ایجاد می‌کند، البته متأسفانه هنرمندان موسیقی به دلیل نبود فضایی در داخل برای انتشار آثار خود به شبکه‌های ماهواره‌ای پناه می‌برند. در صورت موفقیت جایزه ققنوس علاوه بر اشتغال زایی، پایگاه اطلاع رسانی برای نماهنگ ایجاد می‌شود. […] با توجه به استقبال بسیار خوب اهالی موسیقی از جایزه ققنوس، در صورت برگزاری این جشنواره به صورت منظم از دوره بعد محلی برای ارائه آثار ارزشمند و در شأن مردم در حوزه‌های ارزشی خواهد شد.

در کنار این اظهار نظراتی که مبنای آن برگزاری یک جشنواره مطلوب و با کیفیت بود، بودند کارشناسان و هنرمندانی که بر خلاف نظر جلال مشفق و هم نظرانش از معایب رویداد «ققنوس» سخن گفته و با طرح نکاتی تاکید داشتند که حذف بخش اجرای زنده از جایزه موسیقی ققنوس به آن لطمه می‌زند.

وقتی پیش بینی‌های یک کارشناس موسیقی درست از آب در آمد!

رضا مهدوی یکی از این منتقدان بود که بر خلاف جلال مشفق معتقد بود: «جشنواره موسیقی مقاومت با تغییر رویکرد تبدیل به جایزه موسیقی «ققنوس» شده است که بدون بخش اجرای زنده و کنسرت موسیقی تنها به ارزیابی نماهنگ‌ها خواهد پرداخت و ممکن است این ساختار جدید باعث تضعیف آن شود. در این مسئله مهم این است که با چه شکل و تدبیری و با چه چشم‌انداز و هدفی این تغییر رویکرد در نحوه برگزاری جشنواره «موسیقی مقاومت» روی داده است که طبیعی است در هر دوره‌ای با تغییر ساختار مدیریت فرهنگی و هنری، مسئولان جدید با داعیه اصلاح نواقص موجود، سعی در مرتفع کردن مشکلات و موانع داشته باشند و به ارتقای کیفی رویدادهای فرهنگی و هنری بیاندیشند که البته در مورد جایزه موسیقی «ققنوس» تا نخستین دوره آن برگزار نشود نمی‌توان پیش‌داوری کرد که آیا موفق خواهد بود و یا بهتر است این جشنواره به همان سبک و سیاق گذشته خود که چهار دوره آن را با نام جشنواره «موسیقی مقاومت» شاهد بودیم بازگردد.

مدیر اسبق مرکز موسیقی حوزه هنری در یک گفتگوی رسانه‌ای که به نظر می‌آمد پیش‌بینی درستی از آینده جایزه «ققنوس» داشت، توضیخ داده بود: تجربه نشان داده است که تغییر رویکرد و تحول در امور فرهنگی و هنری معمولاً دفعی و سلیقه‌ای بوده است و تا این شکل از تغییرات را شاهد هستیم نه تنها نباید انتظار ارتقای کیفی رویدادهای فرهنگی و هنری را داشت بلکه باید منتظر تنزل کیفی آنها نیز بود؛ نمونه بارز این مسئله را در جشنواره معتبر «موسیقی فجر» مشاهده می‌کنید که هر سال با برخی تغییرات به جای رشد کیفی، نسبت به دوره‌های پیشین خود در سطح نازل کیفی برگزار می‌شود. این در حالیست که «موسیقی فجر» ۳۰ دوره خود را تاکنون پشت سر گذاشته اما به دلیل سوء‌مدیریت موجود تاکنون نتوانسته است به جایگاه واقعی خود در عرصه بین‌المللی دست یابد؛ با این فرض تغییر ماهیت جشنواره‌ای همچون «موسیقی مقاومت» و تبدیل شدن آن به جایزه موسیقی «ققنوس» با سابقه کم چهار دوره برگزاری آن ریسک بزرگی است که ممکن است به مبادی ارزشی این نوع موسیقی لطمه وارد کند.

وی تأکید کرده بود: دوستان مسئول در دفتر موسیقی ارشاد قرار است از این پس در پی برگزاری این جایزه موسیقی، با حذف بخش تأثیرگذار جشنواره یعنی اجرای زنده و کنسرت‌های موسیقی با موضوع مقاومت، تنها به بررسی موسیقی‌های ضبط شده با این موضوع و مضمون آن هم در قالب کلیپ و نماهنگ که از سوی تولیدکنندگان به دبیرخانه ارسال می‌شود بسنده کنند تا پس از آن با برقراری یک نظام حمایتی، امکان پخش آنها از رسانه ملی و یا تکثیر آنها در قالب لوح‌های فشرده و ورود به شبکه نمایش خانگی را فراهم نمایندو باید مطمئن شد که آیا رسانه ملی مبادرت به پخش نماهنگ‌های برگزیده جایزه «ققنوس» خواهد کرد؟ […] بهتر آن است که دوستان برگزارکننده جایزه موسیقی «ققنوس» به شیوه جدید برگزاری این جشنواره یعنی بررسی آثار موسیقی مقاومت آن هم در قالب نماهنگ، به عنوان بخش مکمل جشنواره نگاه کنند یعنی بخشی به اجرای زنده و پویای موسیقی مقاومت با حضور گروه‌های فعال در این زمینه اختصاص یابد و بخش دیگر منحصر به بررسی و ارزیابی نماهنگ و کلیپ‌های موسیقی مقاومت شود.

«ققنوس» تابستان متولد شد، زمستان مرد!

سرانجام بعد از اما و اگرهای فراوان، بی پاسخ ماندن بسیاری از پرسش‌های ریز و درشت، منتشر نشدن گزارشی جامع از نحوه نمایش و پخش کلیپ‌های برگزیده در رسانه ملی و شبکه‌های تصویری دیگر، فقدان شفاف سازی لازم برای صرف بودجه و موارد بسیار دیگر مراسم اختتامیه اولین جایزه موسیقی «ققنوس» روز بیست و نهم دی ماه با حضور بسیاری از هنرمندان شاخص حوزه موسیقی در تالار وحدت تهران برگزار شد.

پیروز ارجمند مدیر کل وقت دفتر موسیقی وزارت ارشاد در این مراسم که اجرای آن بر عهده امین زندگانی بود با اشاره به برگزاری اولین دوره جشنواره «ققنوس» گفت: اولین دوره جایزه ققنوس در سال ۹۳ با این ایده شروع شد که بتوانیم از ظرفیت رسانه‌های دیداری و شنیداری به بهترین شکل ممکن در جهت بالندگی موسیقی، سینما و تصویر استفاده کنیم؛ موضوعی که تاکنون در کشور کمتر به آن توجه شده بود. امیدوارم با برگزاری این جایزه فصل جدیدی در ساخت نماهنگ شروع کنیم. ما چندی است که به صورت رسمی اعطای مجوزهای رسمی به نماهنگ‌های موسیقایی را آغاز کرده‌ایم و امیدوارم با چنین رویدادهایی به پویایی موضوع نمآهنگ در صنعت موسیقی کشور کمک کنیم با این حال اتفاق بسیار مبارکی است که امشب به بهانه برگزاری اولین دوره جایزه ققنوس شاهد حضور جمع کثیری از خوانندگان و هنرمندان دهه ۶۰ و ۷۰ موسیقی کشور هستیم و امیدوارم چنین رویدادی بتواند با تلاش‌های جلال مشفق به عنوان دبیر این جایزه و حمایت‌های آقای مرادخانی در دوره‌های بعدی نیز استمرار داشته باشد.

علی مرادخانی معاون هنری وقت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در حمایت و قدردانی از این رویداد موسیقایی با تقدیر از هنرمندان عرصه موسیقی و ساخت نماهنگ توضیح داد: این برنامه رویدادی بود که باید سال‌ها زودتر اتفاق می‌افتاد. در عصری که سرعت در بسیاری موارد برای انتقال مفاهیم لحظه‌ها را به هم نزدیک می‌کند چه بهتر از ابزاری مانند نماهنگ برای انتقال این مفاهیم استفاده کنیم. ما باید بتوانیم چنین فضایی را در کشور گسترش دهیم و با توجه به انگیزه نسل نو در این بخش کارهای شایسته ای را معرفی کنیم. ما در حوزه کلیپ و نماهنگ می‌توانیم به واسطه حضور یک نسل جوان و درخشان در معرفی بزرگان سرزمین خود نیز حضوری شایسته داشته باشیم. اینکه بتوانیم در چند ثانیه با اثری در قالب نماهنگ استادان و بزرگان کشورمان را معرفی کنیم کار بسیار ارزشمندی است که می‌تواند به عنوان یک سند معتبر برای آینده هنر و پژوهشگران هنر مورد استفاده قرار بگیرد.

حسام الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس جمهوری نیز در این مراسم گفت: بر می‌گردم به دهه ۷۰ شمسی وقتی که ویدئو کلیپ وارد ایران شد و آن زمان موضوعی زیرزمینی بود. آن موقع کسانی که دنبال این پدیده بودند مایکل جکسون و مدونا را خوب می‌شناختند. کسانی که در یک ساختمان در خیابان مینا، شهامت به خرج دادند و به جای اینکه از برابر این پدیده فرار کنند به درون آن رفتند و این پدیده را واکاوی کرده و سعی کردند به این تکنولوژی دست پیدا کنند و آن را بومی کنند. کار این افراد در آن روزها بیشتر از شهامت از دید برخی‌ها حماقت تلقی شد اما آنها صبر کردند و هنرمندان، مدیران و سیاستگذاران پشت به پشت هم دادند تا این پدیده از زیرزمین به روی پرده منتقل شود و این یک تجربه ملی است که می‌تواند در نتیجه مدیوم‌های فرهنگی دیگر نیز دیده شود. زمانی که عبدالله گیویان و سایر همکارانش در ساختمان مینا فعالیت می‌کردند امروز را می‌دیدند. او امروز ما را می‌دید اما امروز آنهایی که ادعای بصیرت دارند نه آن روزها را دیدند و نه امروز را.

مرحوم علی معلم هم در این بخش از مراسم که به کارگردانی مجید جوزانی و طراحی صحنه سیامک احصایی برگزار شد، گفت: خوشحالم که بر خلاف بخش‌های دیگر وزارت ارشاد معاونت هنری این شجاعت را دارد که وارد عرصه‌های ملی شود.

اما بازهم این «سند به اصطلاح معتبر» که علی مرادخانی تاکید زیادی روی استمرار آن داشت در همان دوره اول باقی ماند و سرنوشتش مانند رویدادهایی شد که اکنون از آن به عنوان یکی گمشده‌های موسیقی ایران یاد می‌کنند. رویدادی که از همان اول هم با اگر و اما شروع شد و نهایتاً به این فضای نامشخصی هدایت شد که اصلاً زیبنده فرهنگ و هنر این سرزمین نیست.

برگزیدگان دوره اول جایزه ققنوس کدام هنرمندان بودند؟

اما در این مجال بد نیست نیم نگاهی به اسامی برگزیدگان اولین جایزه ققنوس باشیم که در دوران فعالیت خود آثار شاخصی را نیز در حوزه‌های مختلف موسیقایی و تصویری خلق کرده بودند.

در این مراسم حسین و محمد بوشهری جایزه بخش جلوه‌های ویژه در ویدئو کلیپ برای نماهنگ «عاشقتم» را دریافت کردند. در بخش تدوین نیز مستانه مهاجر برای تدوین نماهنگ «هفته عشق» با صدای بنیامین بهادری و در بخش تصویربرداری وحید امینی برای تصویربرداری از نماهنگ «تو هر راهی که تو باشی» به عنوان هنرمندان برگزیده انتخاب شدند. جایزه بهترین ترانه هم به علیرضا قزوه برای نماهنگ «ماهیا» به خوانندگی محمد اصفهانی تعلق گرفت. دربخش «بهترین شعر استفاده شده در نماهنگ نیز زنده یاد سید حسن حسنی برای آهنگ «سراب» به خوانندگی محمد اصفهانی به عنوان هنرمند برگزیده معرفی شد. جایزه بهترین پویانمایی هم به فاطیما یثربی برای نماهنگ «کافه رؤیا» به خوانندگی رضا یزدانی تعلق گرفت.

قطعه «ببخشید» ساخته بهنام کریمی به عنوان «بهترین ویدئوکلیپ عاشقانه» و قطعه «کافه رؤیا» به خوانندگی رضا یزدانی بهترین موسیقی نماهنگ عاشقانه به عنوان آثار منتخب جوایز خود را دریافت کردند. حسین و محمد بوشهری برای نماهنگ «لبیک» به خوانندگی حامد زمانی هم جایزه بهترین کارگردانی کلیپ را گرفتند.

نماهنگ «ماهیا» به خوانندگی محمد اصفهانی و آهنگسازی علیرضا کهن دیری در بخش بهترین کلیپ دفاع مقدس و نماهنگ «قصه دختر بچه و خیابان» با تهیه کنندگی اشکان خطیبی در بخش بهترین نماهنگ با موضوع اجتماعی آثاری بودند که به عنوان کارهای برگزیده انتخاب شدند. ضمن اینکه در بخش بهترین ویدئو کلیپ نیز گروه موسیقی «پالت» ضمن اجرای قطعه‌ای ضد جنگ که با همکاری تعدادی از هنرمندان آلمانی صورت گرفته بود جایزه بهترین کلیپ را دریافت کرد. این در حالی است که در بخش بهترین کلیپ با موضوع دینی مذهبی هم نماهنگ «کلاغ رو سیاه» به خوانندگی محسن چاووشی و تهیه کننده سازمان هنری رسانه‌ای اوج و در بخش بهترین کلیپ با موضوع عاشقانه در جهت تحکیم خانواده قطعه «لیلا» به خوانندگی مازیار فلاحی آثار برگزیده انتخاب شدند. این در حالی است که یکی از کلیپ‌های مجموعه «کاکوبند» که مدیریت آنها به عهده جلال مشفق است به عنوان اثر برگزیده اولین دوره جایزه «ققنوس» معرفی شد!

بخش بعدی مراسم به تجلیل از عبدالله گیویان اولین هنرمند سازنده نماهنگ در ایران اختصاص داشت که در این بخش علی مرادخانی معاون هنری وزیر ارشاد لوح تقدیر و جایزه این بخش را به وی اهدا کرد.

وقتی فراخوان دوره دوم جایزه ققنوس منتشر می‌شود اما...

بعد از برگزاری دوره اول جایزه ققنوس بود که دست اندرکاران معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصمیم گرفتند بهمن ماه سال ۹۴ فراخوان دومین جایزه موسیقایی «ققنوس» را با هدف «بررسی و ارزیابی نماهنگ‌های تولید شده در کشو» منتشر کنند. فراخوانی که قرار بود بخش اصلی مراسم آن مرداد ماه ۹۵ برگزار شود، اما فعلاً در حد فراخوان باقی مانده و هنوز هم متن آن در بخش فراخوان‌های سامانه اینترنتی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال ۹۵ تاکنون باقی مانده است.

در دوره دوم قرار بود هنرمندان آثار خود را با موضوعات دفاع مقدس، مقاومت ملی، عرفان و معنویت، مسائل اجتماعی، عاشقانه‌های اصیل، سوژه‌های جهانی و هر موضوعی که در جهت ارزش‌های متعالی بشر قرار داشته باشد، به دبیرخانه جایزه ققنوس ارسال کند. ضمن اینکه ن بخش ویژه دومین جایزه «ققنوس» که با حمایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مؤسسه آوای هنر سلامت برگزار می‌شد، به موضوع سلامت (سلامت اجتماعی، سلامت روانی، سلامت اجتماعی، سلامت معنوی با هدف ارتقای سلامت فردی و اجتماعی و حفظ محیط زیست) اختصاص داشت.

در دوره دوم قرار بود جایزه بزرگ «ققنوس» به نماهنگی اهدا خواهد شد که از بالاترین ظرفیت‌های موجود در عرصه موسیقی، ادبیات و تصویر استفاده کرده و در انتقال بهترین مفهوم به وحدت هنرمندانه‌ای رسیده باشد. قراری که هنوز به سرانجام نرسیده و هنوز در محاق کم توجهی شرایط و فضایی است که مشخص نیست چه میزان بودجه‌ای را در دوره اول صرف آن کرده‌اند.

قراری که منجر به حذف تدریجی جشنواره موسیقی مقاومت شد و شرایطی را ایجاد کرد که نه جایزه ققنوس به سرانجام مشخصی رسید و نه جشنواره موسیقی مقاومت یارای عرض اندام دوباره را پیدا کرد. جالب اینکه هیچیک از مدیران معاونت هنری نیز در آن دوران توضیحی درباره دلایل عدم برگزاری جایزه ققنوس بیان نکرده و ترجیح دادند تا به امروز سیاست سکوت را در پیش گیرند.