جهان سوم، نوید محمدزاده و واقعیت قربانی شده

البته بیشتر این انتقادها غیرمنصفانه و غیرحرفه‌ای و محل عرضه و تبلور آن اینستاگرام است. رسانه‌ای که خوشبختانه یا متاسفانه به بیشتر مردم، این فرصت و اجازه را داده که در امور مختلف نظر بدهند، کینه‌پراکنی کنند یا به هر پدیده، شخصیت یا جریانی که باب میل‌شان نیست بتازند.

البته که بازیگران معمولا از مواهب این شبکه اجتماعی استفاده کرده و طبیعی است که گاهی مجبور به تحمل پیامدهای منفی آن هم باشند. ضمن این که خاصیت این شبکه‌ها برداشتن فاصله میان انسان‌هاست، زمینی شدن ستاره‌ها هم بخشی از کارکرد آنهاست. شبکه‌های اجتماعی گاهی عاملی برای عیان شدن واقعیت‌هایی هستند که بدون آنها یا فراموش می‌شدند یا انعکاسی در جامعه نداشتند.

در مصاحبه نوید محمدزاده نکته درست و هوشمندانه‌ای وجود داشت که آفت جامعه ماست و محدود به امروز و دیروز نیست. مشکلی است عمیق و ریشه‌دار در جامعه‌ای که با انواع محدودیت‌ها و کمبودها سر می‌کند و طبیعی است که مردمش، فیلم‌سازش، بازیگرش یا منتقدش متاثر از این شرایط و فضا مشکلات مختلف داشته باشند تا آنجا که داوری درست و منصفانه را برنتابند یا مجبور باشند واقعیت را طور دیگری تفسیر و تعریف کنند. به همین دلیل در برنامه‌ای تخصصی چند منتقد می‌توانند دور هم بنشینند و برای سریالی که کیفیت آن در مقایسه با دیگر سریال‌های شبکه نمایش خانگی کاملا متفاوت و کاری شسته رفته است، خط و نشان بکشند و ناجوانمردانه به کارگردان این پروژه حمله کنند. کمی غیر قابل باور است منتقدانی که بحث از سلیقه نازل و کیفیت پایین می‌کنند این قدر ندانند که «هم‌گناه» بهتر از «آقازاده» است. اما جنس کارگردان و تهیه‌کننده «آقازاده» با کارگردان «هم‌گناه» فرق دارد. آیا همه تماشاگران این نکات فرامتنی را می‌دانند و قابلیت کشف حقیقت را دارند؟

جهان سوم جایی است که آدم‌های متخصص یک حرفه می‌توانند ذهن مخاطب را گمراه کنند، اطلاعات نادرست بدهند و واقعیت را مخدوش کنند. به همین دلیل، می‌شود بازیگری که دست کم در یک دهه اخیر از بهترین‌های تئاتر و سینما بوده، (چه دوستش بداریم چه از او خوش‌مان نیاید) چند نقش متفاوت بازی کرده و چندین جایزه داخلی و خارجی در کارنامه دارد، به باد انتقاد گرفت که چرا کار تبلیغاتی کرده. می‌شود تیزر سن ایچ را دوست نداشت اما این که بخواهیم حضور محمدزاده در تبلیغات را نفی کنیم، جدا از این که دخالت در حریم شخصی افراد است (ماجرایی که برای اغلب مردم ما اهمیتی ندارد) یک سره غلط است. تبلیغات با افراد مشهور و محبوب گره خورده و ستاره‌ها معمولا وسیله‌ای برای جذاب‌تر شدن تبلیغات هستند. پس نه حضور جمشید مشایخی در عرصه تبلیغات عامل کم‌رنگ شدن جایگاه تاریخی او در سینمای ایران بود، نه حضور محمدرضا گلزار، نوید محمدزاده، مهدی مهدوی‌کیا یا هر ستاره دیگری عملی زشت و ناپسند محسوب می‌شود. اغلب ما، ترجیح می‌دهیم قد و قواره زندگی‌مان را کوتاه ببینیم و این برای بسیاری از ما یک جور پز و افتخار است که بگوییم سریال ایرانی نمی‌بینیم، فیلم ایرانی دوست نداریم، فوتبال ایرانی که چیزی برای تماشا ندارد یا هر اتفاقی که داخل این مرزها رخ می‌دهد کوچک و حقیر بشماریم. ستاره‌های سینما، موسیقی و ورزش خارجی، اشتباه‌ها، خطاها و لغزش‌هایی دارند. در دوران حرفه‌ای‌شان اوج و فرود وجود دارد و لزوما همه فیلم‌ها، سریال‌ها یا ترانه‌هایی که از آن سوی آب آمده، پرفروش و پرمخاطب بوده باارزش و خاص نیستند. اما جهان سوم جایی است که آدم‌هایش هر چیزی که خودی نیست، می‌ستایند و مقابل آن از موضع ضعف برخورد می‌کنند.

اگر نوید محمدزاده یا اصغر فرهادی در ترکیه، هند، مصر یا لبنان زندگی می‌کردند برای ما مایه افتخار بود که فیلم‌های‌شان را دنبال کنیم، حتی می‌شد به کشف چنین سینماگرانی ببالیم اما حالا که آنها از ما هستند، جایزه دادن به آنها در فستیوال‌ها سیاسی است و دیده شدن‌شان در تبلیغات مایه خجالت و آبروریزی.

یادمان نرفته شهاب حسینی یکی دیگر از بهترین‌های سینمای ایران، بهمن ماه گذشته چطور به مسعود کیمیایی تاخت. جهان سوم جایی است که ستاره‌ای محبوب و معروف به اخلاق‌مدار بودن در یک جشنواره سینمایی به فیلمسازی قدیمی حمله می‌کند. در کدام کشور صاحب سینما، با بزرگان‌شان چنین می‌کنند؟ لازم نیست ستایشگر کیمیایی باشیم یا شیفته شهاب حسینی، کافی است واقعیت را ببینیم و حقیقت را بشناسیم.

در همین روزها که گفت‌وگوی نوید محمدزاده در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود یکی از دوبلورهای قدیمی و با کارنامه‌ای به یادماندنی از توضیح‌دار کردن فیلم‌ها برای نابینایان در «سوینا» انتقاد کرده و معتقد است این کار کمکی به نابینایان نمی‌کند. سوینا موسسه‌ای خصوصی است که تلاش دارد سینما را برای نابینایان دست‌یافتنی کند. شاید اگر این اتفاق در کشور دیگری می‌افتاد، بازتاب‌هایی دیگر داشت و احتمالا به داشتن چنین افراد خلاقی غبطه می‌خوردیم. اما اینجا نخستین واکنش بعضی از ما ایراد گرفتن، نادیده انگاشتن یا حذف است.

ما زخم‌هایی که خورده‌ایم، با دشنام دادن به دیگران یا حذف آنها التیام می‌بخشیم. به این دلیل واضح که بیشترمان جایی که باید، نیستیم. به ما اجحاف شده و با روحی تحقیر شده نمی‌توان از زیبایی‌ها، جلوه‌گری‌ها و موفقیت‌ها لذت برد.

نوید محمدزاده راست می‌گوید ما در جهان سوم زندگی می‌کنیم.  

۵۷۵۷