کمپین علیه ناموس‌پرستی: مردان کنشگران تأثیرگذار این کمپین‌اند

در شبکه‌های اجتماعی مدتی است کمپینی به راه افتاده است علیه ناموس‌پرستی. این کمپین مردان را تشویق و دعوت می‌کند که برای مبارزه علیه ناموس‌پرستی و قتل‌های ناموسی کنشگری کنند. زهرا باقری‌شاد، روزنامه‌نگار و فعال حوزه زنان یکی از آغازگران این کمپین است. زمانه با و درباره این کمپین، چرایی و ضرورت آن گفت‌وگو کرده است.

باقری‌شاد معتقد است حضور مردان در مبارزه علیه ناموس‌پرستی در فرآیند تغییر فرهنگ ناموس‌پرستی تأثیر بیشتری بر جامعه خواهد داشت. 

گفت‌وگوی کامل با زهرا باقری‌شاد را بشنوید:

کمپین علیه ناموس‌پرستی با هشتگ #من_بی‌ناموسم یا #من_ناموس_ندارم یا #من_از_ناموس‌پرستی_اعلام_انزجار_می‌کنم در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاده است. قدمت ناموس‌پرستی در ایران به قدمت تاریخ پدرشاهی است. زنان بسیاری تاکنون علیه ناموس‌پرستی به اشکال مختلف مبارزه کرده‌اند. زهرا باقری‌شاد معتقد است اگر مردان به کمپین علیه ناموس‌پرستی بپیوندند بسیار موثر خواهد بود زیرا ستم ناموسی از سوی مردان به زنان روا داشته می‌شود. او به زمانه می‌گوید: 

«تاکنون مردان ایرانی و افغانستانی از داخل و خارج ایران به کمپین پیوسته‌اند اما بیشتر کنشگران این کمپین را مردان ایرانی خارج از کشور تشکیل می‌دهند. این کمپین از فیس‌بوک شروع شد و سپس در اینستاگرام ادامه یافت. در توییتر نیز به‌طور خودجوش کنشگری‌هایی حول‌وحوش این موضوع صورت گرفتند.»

باقری‌شاد درباره ضرورت این کمپین می‌گوید: «ستم ناموسی در فرهنگ پدرسالار از سطوح پایین مانند حسادت‌های عاشقانه و کنترل بدن زنان توسط مردان آغاز می‌شود و در شدیدترین شکل آن به قتل‌های ناموسی می‌انجامد. از این رو ما فکر کردیم که خود مردان پیشقدم شوند تا خودشان با عناصر این فرهنگ مبارزه کنند و با زنان مشارکت کنند.»

ستم ناموسی چیست و چه دلایل و ریشه‌هایی دارد؟

باقری‌شاد می‌گوید: «ستم ناموسی ستمی است که به طور مستقیم با کنترل بدن زن و سکسوالیته زن و رفتار جنسی زن توسط مردان ارتباط دارد. به این معنا که تمام شرف یک خانواده یا قبیله در گرو پاکدامنی زن است و وظیفه مرد هم کنترل عفت زن است تا مبادا خطایی از او سر بزند». 

به  گفته باقری‌شاد سابقه تاریخی فرهنگ ناموسی در تمام جوامعی که ارزش‌های و هنجارهای پدرسالار دگرجنس‌گرا وجود دارد و در سطوح مختلفی به زنان اعمال شده است. شدیدترین شکل آن قتل زنان به بهانه بی‌وفایی است که آن هم در کنترل بدن زنان ریشه دارد. برای مثال کنترل رفت و آمدهای زنان، اجازه اشتغال نداشتن زنان، اجازه نداشتن زنان برای تصمیم گیری شریک عاطفی و جنسی‌شان، مجازات زن برای بی‌وفایی، نمونه‌های ستم ناموسی بر زنان هستند.  

این فعال زنان باور دارد که در کنار کارهای تبلیغی مانند این کمپین‌‌ در شبکه‌های اجتماعی، باید در به کارها‌ی آموزشی و برگزاری سمینارها پرداخت. همچنین رسانه‌ها مسئولیت بزرگی بر دوش دارند. تولیدات هنری و فرهنگی و ادبی نیز در این باره بسیار تاثیرگذارند. به گفته او یکی از قدم‌های مهم دیگر فشار بر جمهوری اسلامی از سوی نهادهای بین المللی است تا قوانین زن‌ستیز را تغییر دهد.

باقری‌شاد می‌گوید:

«قوانین ایران باید طوری باشند که برای کسی که قتل ناموسی می‌کند اشد مجازات در نظرگرفته شود، با این تاکید که ما با مجازات اعدام کاملا مخالفیم.»

در همین زمینه:

شهرزاد مجاب: قتل ناموسی خشونت دین، دولت و مردسالاری علیه زنان است