زلزله فیروزکوه بر روی گسل های تهران تاثیری دارد؟

خبرگزاری مهر: مهدی زارع، زلزله شناس، نام و چهره شناخته شده‌ای بین رسانه‌ای‌ها و مردم کشورمان دارد.

از سال ۱۳۷۰ فعالیت خود را با پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله کشورمان آغاز کرده و اکنون نامش با زلزله گره خورده و هنوز هم وقتی زلزله‌ای در کشور می‌آید، تلفن همراهش بیشتر از هر مسئول دیگری به صدا در می‌آید و بارها پاسخگوی رسانه‌ها، مردم و افرادی است، که می‌خواهند بیشتر در مورد حادثه رخ داده بدانند.

با توجه به وقوع ۱۸ زلزله در حوالی فیروزکوه در روز یکشنبه ۲۲ تیرماه و نزدیکی آن به تهران با او هم صحبت شدیم و درباره حال و هوای این روزهای گسل‌های پایتخت از وی پرسیدیم.

* زلزله‌های یکشنبه فیروزکوه چقدر به گسل معروف مشاء مربوط است؟

زلزله امروز با گسل مشا ربطی نداشته و این زلزله‌ها حاصل تکان خوردن گسل فیروزکوه است.

البته گسل فیروزکوه با گسل مشا در ۳۰ کیلومتری جنوب غرب شهر فیروزکوه هم تلاقی دارد و در واقع ادامه شرقی گسل مشا به گسل فیروزکوه می‌رسد، این منطقه محل تلاقی دو گسل فیروزکوه و مشا است و زلزله‌ها غالباً در این منطقه رقم می‌خورد و از نظر اینکه گسل مشا در ۱۹ اردیبهشت زلزله ۵ ریشتری را داشته و بزرگ‌ترین زلزله امروز نیز ۴ ریشتر بوده به هر حال این دو گسل پی در پی بوده‌اند، از این نظر قابل توجه و ملاحظه هستند چرا که حرکت یکی از گسل‌ها می‌تواند موجب تحریک گسل و حرکت آن شود.

در هر حالت تا زمانی که زلزله‌ها مثل زلزله امروز کوچک هستند، معمولاً موجب خسارت و خرابی چندانی نمی‌شوند، مگر اینکه اتفاق‌های بزرگ‌تری در راه باشند که احتمال آنها نیز وجود دارد، چرا که گسل فیروزکوه سبب تحریک گسل مشاء نیز می‌شود و لذا در این منطقه احتمال وقوع زلزله ۶ تا ۷.۵ ریشتری وجود دارد.

یکشنبه در واقع یک زمین لرزه اصلی در ساعت ۵ و ۱۵ دقیقه صبح و زمین لرزه اصلی بعدی ساعت ۱۱ و ۴۹ دقیقه به وقوع پیوسته و هر ۲ این زمین لرزه‌ها پس لرزه نیز داشته‌اند و اتفاقی که رخ داده در ۵۰ کیلومتری شرق دماوند و ۱۰۰ کیلومتری شرق تهران بوده است.

* در مورد گسل فیروزکوه برایمان شرح می‌دهید؟

بله، گسل فیروزکوه حدود ۱۷۰ کیلومتر طول دارد، که از جنوب فیروزکوه آغاز شده و تا میانه کوه‌های البرز امتداد دارد و به شهرهای دامغان در استان سمنان و بهشهر در استان مازندران می‌رسد.

* گسل فیروزکوه و یا کلاً زلزله‌های فیروزکوه و اطراف آن تا چه حد بر روی تهران تأثیر داشته است؟

این زلزله‌های یکشنبه بر روی تهران اثری نداشته ولی اگر زلزله‌ای بزرگ‌تر از شش ریشتر رخ دهد و یا به هفت ریشتر برسد، می‌تواند ساختمان‌های بلند تهران را تحت تأثیر قرار دهد، چرا که زلزله‌های شدید در فاصله‌های دور بر بناهای بلند تأثیر گذار خواهد بود.

البته زلزله‌های بزرگ‌تر از شش ریشتر گسل فیروزکوه مناطق مرکز و پایین شهر و نیز در شمال تهران و محل‌های دروس و الهیه و مناطقی که خاک سست و نرمی دارند، را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

در دیگر مناطق نیز شهرهای فیروزکوه، دماوند، سمنان، گرمسار، ایوانکی و سرخه بیشتر از تهران تحت تأثیر این زلزله قرار دارند.

اما اگر تداوم زمین لرزه‌ها با بزرگی ۵ و کم‌تر باشد، اثر تخریبی نخواهد داشت، کما اینکه گزارش‌ها در خصوص زلزله امروز فیروزکوه نیز نشان می‌دهد تخریبی نداشته‌ایم.

* آیا احتمال وقوع زلزله بزرگ‌تر در فیروزکوه وجود دارد؟

بله، احتمال وقوع زلزله بزرگ‌تری برای فیروزکوه وجود دارد، همان طور که امروز در ابتدا زلزله ۲ و ۳.۶ ریشتری به وقوع پیوست و در ادامه آن شاهد وقوع زلزله بزرگ‌تر بودیم و همان طور که از صبح امروز احتمال وقوع زلزله بزرگ‌تر وجود داشت، هم اکنون ه، احتمال وقوع زلزله بزرگ‌تر وجود دارد.

نمی‌توان گفت، پس از زلزله‌های کوچک، زلزله بزرگ اتفاق نمی‌افتد.

* یک سوال دیگر و آن هم در خصوص زلزله دماوند و لرزش گسل مشاء که تهران را لرزاند، اکنون پس از گذشت دو ماه و نیامدن زلزله دیگر می‌توان به نیامدن زلزله‌های دیگر امیدوار بود؟

باید توجه کنیم، که در زلزله مشا حداقل در ۱۰ سال گذشته هر سال یک سری زمین لرزه در این تیپ داشته‌ایم، که خوشبختانه همه آنها به بزرگای کمتر از پنج ریشتر بوده‌اند و هر سال یک زلزله مشابه این زمین لرزه‌ها را داشته‌ایم، اما تاریخ زمین لرزه‌ها را با بررسی ۱۰ سال نمی‌توان نشان داد و اگر به سراغ اتفاقات گذشته برویم، متوجه خواهیم شد، که توان این گسل بسیار بیشتر است و توانایی نشان دادن زلزله با بزرگی ۷ ریشتر را نیز خواهد داشت.

البته زلزله‌های یکشنبه فیروزکوه و تحرک گسل فیروزکوه بر روی گسل‌های تهران اثرگذار نیست.