صداهای خانه یا محل کار چطور روی روحیه شما اثر می‌گذارند؟
تا حالا برایتان پیش آمده در یک ساختمان احساس ناراحتی کنید و ندانید چرا؟ تا حالا به این فکر کرده‌اید که ممکن است از نظر صوتی اشکالی وجود داشته باشد؟
صدای تق تق آزاردهنده‌ای را به یاد بیاورید که در بعضی رستوران‌ها و دفاتر کار از سقف و کف زمین به گوش می‌رسد و همین طور صدای بلندگوهای ایستگاه‌های قطار که در فضا می‌پیچند و در نهایت به اصواتی غیرقابل تشخیص تبدیل می‌شوند.
حتی اگر بلافاصله متوجه نشوید، در این مکان‌ها ممکن است به شکلی غیر ارادی احساس ناراحتی کنید. در عوض، وقتی روی کف چوبی برخی اماکن قدم می‌زنید، احتمالا احساس آرامش می‌کنید. اما دلیل این اتفاق‌ها چیست؟
هر یک از این ساختمانها صدای خاص خودشان را دارند که از چگونگی رفتار صوت با ساختار آن‌ها سرچشمه می‌گیرد.
- عکاس ایتالیایی که شیفته معماری ایرانی شد
- لوکوربوزیه؛ معماری که شیوه زندگی ما را دگرگون کرد
این باور که در طراحی ساختمانها علاوه بر جنبه‌های کاربردی و زیبایی‌شناختی باید به ویژگی‌های صوتی هم توجه کرد، هر روز بیشتر به رسمیت شناخته می‌شود.
به همین دلیل برخی از مهندسان و معماران روی چگونگی شکل دادن به فضا و مواد مورد استفاده در ساخت آن‌ها تمرکز کرده‌اند. رویکردی که دانشمندان آن را هوشمندانه تلقی می‌کنند. " معماری شنیداری " - تجربه انسان از صدای درون فضا- می‌تواند تأثیری عمیق بر احساس آن‌ها نسبت به یک ساختمان و همین‌طور سلامت‌شان داشته باشد.
معماری شنیداری: تجربه یک مکان از طریق گوش‌ها حق نشر عکس Getty Images Image caption آخرین باری که به یک ساختمان "گوش دادید" کی بود؟ شاید بدون این‌که متوجه شوید، همیشه این کار را میکنیدترور کاکس، مهندس صدا در دانشگاه سالفورد منچستر می‌گوید: " معماری شنیداری، نحوه گوش دادن ما به ساختمانها و صدای درون‌شان و چگونگی واکنش ما به آن‌‌هاست. "
برای پیدا کردن راهی به سوی جهان، در ابتدا چشم‌های خود را به کار می‌اندازیم اما گوش‌ها به طور مداوم در حال جمع‌آوری اطلاعات از اطراف‌مان هستند و این به شکلی ناخودآگاه باعث تغییر احساس ما نسبت به فضاها می‌شود.
بری بلسر، مهندس الکترونیک که قبلا در مؤسسه فناوری ماساچوست در آمریکا مشغول به کار بوده، می‌گوید: " اگر با چشمانی بسته به اتاقی خالی پا بگذارید، می‌توانید آن را بشنوید. اندازه اتاق، این که سقف آن کوتاه است یا کف زمین موکت شده، همه این‌ها را از طریق بازتاب صدا از این سطوح می‌توانید بفهمید. "
بلسر که مبدع واژه معماری شنیداری است، می‌گوید:" همه این چیزها را می‌توانیم بشنویم، فقط توجه نمی‌کنیم. "
سر و صدا، روحیه، بازدهی و سلامت روان حق نشر عکس Getty Images Image caption سقف قوس‌دار طبقه زیرین ایستگاه قطار "گرند سنترال" نیویورک یک گنبد پژواک تمام عیار به حساب می‌آید، جایی که صدای زمزمه شما بر فراز هیاهوی جمعیت از گوشه‌ای به گوشه‌ای دیگر سفر میکندنحوه برهم کنش صدا و ساختار فیزیکی یک ساختمان می‌تواند در روحیه و احساسات ما تغییرات قابل توجهی ایجاد کند.
احتمالا شنیده‌اید صدای پچ پچ در گنبد دایره‌ای شکل کلیسا می‌پیچد، یا سقف خمیده‌ای مثل طبقه زیرین ایستگاه قطار " گرند سنترال" نیویورک، صداها را از این سو به آن سو می‌برد.
یک نمونه دیگر، حمام خانه است که باعث می‌شود صدای‌تان بهتر به نظر بیاید. این مکان‌ها احتمالا به نظر ما خوشایند می‌آیند چون باعث می‌شوند احساس آرامش یا راحتی کنیم.
در مقابل، تحقیقات نشان داده که مزاحمت صوتی با افسردگی و اضطراب ارتباط دارد و می‌تواند به کاهش بازدهی فرد منجر شود.
برخی مطالعات نشان می‌دهند میان محیط ساخت دست انسان و سلامت روانی رابطه وجود دارد: زندگی کردن در اماکن شلوغ و پر سر و صدا ممکن است به احساس درماندگی منجر شود، در حالی‌که اتاق‌های ساکت با سقف‌های بلندتر می‌توانند تفکرات انتزاعی و حس آرامش را به دنبال داشته باشند.
وقتی صدای یک ساختمان احساسات شما را برمی‌انگیزد حق نشر عکس Getty Images Image caption فضای داخلی گنبدی شکل و دیوارها و کف مرمرین ایا صوفیه در استانبول هم از اماکنی است که صدای انسان‌ها را تغییر میدهدتأثیر احساسی ساختمانی همچون ایاصوفیه در استانبول را در نظر بگیرید؛ یکی از معروف‌ترین بناهای استانبول که زمانی کلیسای جامع و مسجد بوده و حالا به موزه تبدیل شده (و دو باره قرار است مسجد شود.)
بیسرا پنجوا، کارشناس هنر قرون وسطی در دانشگاه استنفورد آمریکا که روی جنبه‌های معنوی ساختارهای این دوره مطالعه می‌کند، می‌گوید: " این بنا از یک جنبه زیبایی‌شناسی صوتی برخوردار است که می‌تواند نیروهای الهی را احضار کند. "
گفته می‌شود فضای داخلی گنبدی شکل و دیوارها و کف‌پوش مرمرین این بنا که ۱۵۰۰ سال پیش ساخته شده، به صداها جنبه‌ای فرازمینی می‌بخشد که گویی از عمق اقیانوس نشأت گرفته‌اند و این باعث ایجاد حسی ملکوتی در شنونده می‌شود. پنچوا می‌گوید: " این بنا آوازها و سخنرانی‌ها را به آن سوی دامنه زبان بشر می‌برد. "
در معماری جریان اصلی این جنبه تنها در ساخت سالن‌های کنسرت که باید از نظر ویژگی‌های صوتی بی عیب و نقص باشند، در نظر گرفته می‌شود.
اما پیشبرد این ایده، یعنی بنایی که به عنوان یک نوع آلت موسیقی عمل کند و در آن‌ها احساس آرامش، شعف یا تنش ایجاد کند، فوق‌العاده به نظر می‌رسد.
حق نشر عکس Getty Images Image caption کنده‌کاری‌های موجود در سقف قوس‌دار اتاق موسیقی کاخ عالی قاپو (ایران) که زمان انعکاس صوت را کاهش می‌دهند، آن را به مکانی عالی برای خواندن آوازهای ایرانی تبدیل کرده پایه‌های علمی معماری شنیدارییک مطالعه در زمینه عصب‌شناسی که تأثیر ویژگی‌های صوتی یک ساختمان بر عملکرد مغز را بررسی کرده، نشان می‌دهد اگر برای مدت کوتاه به صدایی با فرکانس ۱۱۰ هرتز گوش دهیم، فعالیت مراکز ویژه یادگیری زبان در مغز ما کاهش یافته و بخش‌های مربوط به احساسات در آن پرکارتر می‌شوند.
این اتفاقی است که در " اتاق وحی " رخ می‌دهد، معبد زیرزمینی ۵ هزار ساله واقع در مالت که "سرداب حل سفلینی" نام دارد و وقتی فرکانس صدای انسان در آن به ۱۱۰ هرتز می‌رسد، به جنب و جوش می‌افتد. انگار صداهای بیشتری به صدای اولیه اضافه می‌شوند و در همه جهات به حدی شدت می‌گیرند که در تمام پوست احساس مور مور به وجود می‌آید.
وقتی فضایی که ویژگی‌های صوتی‌اش برای تقویت تنها یک صدا تنظیم شده چنین تأثیر عمیقی بر ما می‌گذارد، اتاقی که این کار را با چندین صدا انجام می‌دهد چه اندازه بر ناخودآگاه ما اثر خواهد گذاشت؟
شی مایکل تراهان، معمار آمریکایی برای پاسخ به این سوال سراغ " سایمتیک" - علمی که به بررسی چگونگی لرزش سطوح تحت تأثیر امواج می‌پردازد- و تکنولوژی پرینت سه بعدی رفته است. او امیدوار است بتواند از این طریق ساختارهای سه بعدی در ابعاد بزرگ تولید کند که بشود در آن‌ها قدم گذاشت، در گام‌های "سی بمل" یا "دو ماجور " آواز خواند و انعکاس آن را شنید.
حق نشر عکس Getty Images Image caption غارهای دوران نوسنگی در سرداب حل-سفلینی با این‌که بین ۳۳۰۰ تا ۳۰۰۰ پیش از میلاد مسیح ساخته شدند، از نظر ویژگی‌های صوتی کاملا دقیق عمل می‌کنند کاربردهای عملی و روش‌های درمانیتراهان برای این هدف خود یک برنامه دارد: " من به دنبال ساخت فضاهایی هستم که یک صدا را از بقیه جدا کنند، خیلی شبیه به آنچه 'ماتریماندیر '- گنبد طلایی واقع در شهر اورویل هند که برای مراقبه یوگا استفاده می‌شود- تنها با یک پرتوی نور انجام می‌دهد."
او می‌گوید: " بازآوایی/ پژواک شدید در واقع هدیه ای است که آن ساختمان به ناظران می‌دهد؛ از صدای آن‌ها استفاده می‌کند و تا جای ممکن به آن وسعت می‌دهد تا تجربه‌شان را تشدید کند یا به اوج خود برساند. "
این امکان وجود دارد که بتوان از این روش برای هدفی فراتر از ساخت فضاهایی صرفا برای تجربه حس لذت استفاده کرد و ساختارهایی بوجود آورد که می‌توانند برای درمان اختلال استرسی پس از آسیب روانی، افسردگی و بیماری پارکینسون به کار آیند.
سوزان ماگسامن، مدیر اجرایی" آزمایشگاه بین‌المللی ذهن و هنر " در دانشگاه جانز هاپکینز در بالتیمور آمریکا است. او عضو پروژه ای چند رشته‌ای است که روی ساخت نوعی کاملا جدید از فضاهای درمانی برای بیدار کردن کودکانی که ضربه مغزی شده‌اند، تمرکز دارد.
پروژه "اتاق حس " در بیمارستان "کندی کریگر" دانشگاه جانز هاپکینز، صداهایی مثل صدای مادر یا یک آهنگ، همین‌طور بوهای مورد علاقه یا دمای هوا یا نور را برای هر کودک به طور خاص تنظیم می‌کند تا به او کمک کند زودتر و بهتر به هوش بیاید.
حق نشر عکس Getty Images Image caption شهر اورویل در جنوب هند به داشتن بنایی به نام" ماتریماندیر" ( در سانسکریت به معنای "معبد مادر") می‌بالد، مکانی بی‌نظیر برای مراقبه که صدا نقشی کلیدی در آن بازی میکندبه این ترتیب دفعه بعد اگر یک ساختمان جدید چشم‌تان را گرفت، فقط به جنبه‌های زیبایی شناختی اکتفا نکنید و این را هم در نظر بگیرید که آیا این بنا می‌تواند به سلامت‌تان هم کمک کند؟
- خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی‌‌بی‌سی فارسی دنبال کنید
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: صداهای خانه یا محل کار چطور روی روحیه شما اثر می‌گذارند؟
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
