هند از پروژه خط ‌آهن چابهار- زاهدان «کنار گذاشته شد»

رسانه‌های هند گزارش داده‌اند که ایران به دلیل «دیرکرد دهلی‌نو» در آغاز توسعه خط آهن چابهار- زاهدان، این کشور را از پروژه یاد شده کنار گذاشته است.

روزنامه «هندو» روز سه‌شنبه ۲۴ تیرماه از قول منابع رسمی هند که نامی از آنها نبرده است، گزارش داد که چهار سال پس از امضای قرارداد توسعه خط ‌آهن چابهار- زاهدان، مقامات ایران هند را به دلیل دیرکرد در توسعه آن از این پروژه کنار گذاشته‌اند.

قرارداد احداث خط آهن چابهار- زاهدان در جریان سفر ماه مه ۲۰۱۶ نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، به تهران امضاء شد و ارزش آن بالغ بر ۱.۶ میلیارد دلار است.

بخش شرقی راه‌آهن ایران یکی از طولانی‌ترین خطوط است و ۱۳۵۰ کیلومتر طول دارد. این بخش همچنین برای جمهوری اسلامی اهمیتی استراتژیک دارد.

این راه‌آهن قرار است چابهار را به زاهدان و پس از آن به زرنج در مرز افغانستان وصل کند و از مسیر دیگری هم چابهار به سرخس در شمال شرق ایران متصل خواهد شد.

هدف از اجرای این مسیر ریلی اتصال چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران به مرزهای افغانستان و شبکه ریلی شمال شرق کشور برای اتصال به کشورهای آسیای میانه است.

به گفته‌ مقام‌های دولت ایران، خط آهن چابهار – زاهدان سالانه ظرفیت انتقال هفت میلیون تن بار را خواهد داشت.

هند هم می‌خواست با دور زدن خاک پاکستان، از این مسیر برای صادرات کالاهای خود به افغانستان و کشورهای آسیای میانه استفاده کند.

علاوه بر هند، قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه نیز از سال ۹۲ در بخشی از این پروژه مشارکت دارد. بخش مربوط به قرارگاه خاتم‌الانبیا که ۷۳۰ کیلومتر طول دارد و حدفاصل شهرهای چابهار تا ایرانشهر قرار دارد.

شهریورماه پارسال با موافقت علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ۳۰۰ میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی به این پروژه اختصاص داده شد تا قرارگاه خاتم‌الانبیا بتواند فعالیت‌های عمرانی خود را شروع کند.

بیشتر در این باره: موافقت خامنه‌ای با برداشت ۳۰۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی

روز ۱۷ تیرماه امسال، سعید محمد، فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا با اشاره به تخصیص این مبلغ از شروع عملیات ریل‌گذاری این بخش از راه‌آهن خبر داد.

در این شرایط همزمان با تشدید فعالیت‌های سپاه در این پروژه، خبر کنار گذاشته شدن هندی‌ها منتشر شده است.

روزنامه هندو نیز در گزارشی با اشاره به کنار گذاشتن دهلی‌نو از این پروژه، به همزمانی این رویداد با یک مسئله بحث‌برانگیز دیگر یعنی قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین نیز اشاره کرده است.

این روزنامه همچنین از تحریم‌های آمریکا به عنوان عامل مهم در حذف سرمایه‌گذاران هندی از این پروژه نام برده است.

بر اساس این گزارش، به رغم اعزام مهندسین هندی برای مطالعه پروژه به ایران، شرکت «ساخت خطوط آهن» هند در چهار سال گذشته به دلیل نگرانی از تحریم‌های آمریکا تصمیمی برای آغاز توسعه این پروژه اتخاذ نکرد.

یک مقام هندی به این روزنامه گفته است آمریکا برای توسعه بندر چابهار و خط آهن چابهار- زاهدان، معافیت تحریمی داده، اما در شرایط تحریم، تامین تجهیزات این پروژه به چالشی برای شرکت دولتی راه آهن هند تبدیل شده است.

شرکت هندی همچنین به روزنامه هندو گفته است این شرکت می‌تواند «بعدا» به توسعه خط آهن ملحق شود.

هند قبلا یکی از مهمترین شرکای تجاری و دومین خریدار نفت ایران بعد از چین بود.

آمارهای وزارت اقتصاد هند نشان می‌دهد صادرات این کشور به ایران در پنج ماه ابتدایی سال ۲۰۲۰ حدود ۳۸ درصد نسبت به دور مشابه پارسال افت کرده و به ۸۰۸ میلیون دلار رسیده است.

واردات هند از ایران نیز در این دوره زمانی حتی به ۸۰ میلیون دلار نمی‌رسد، در حالی که در پنج‌ماه ابتدایی سال گذشته میلادی این رقم بالای دو میلیارد دلار بود.

منابع: روزنامه هندو، اکونومیک تایمز، ایرنا، وزارت اقتصاد هند/ ف.ق/ک.ر