بررسی عوامل بدحجابی ضرورتی انکارناپذیر/ عفاف و بهداشت روانی جامعه

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: در آستانه مرصاد همیشه استان سمنان حال و هوای دیگری دارد عملیاتی که بعد از قطعنامه و در سال ۶۷ در چارزبر با درخشش تیپ ۱۲ قائم استان سمنان توانست طومار فروغ جاویدانی‌های مسعود و مریم را در هم بپیچد و پوچ بودنشان را به ثبات برساند.

عکس‌ها و تصاویر آن روزهای تابستان ۶۷ هنوز هستند مردان همه یک‌شکل بودند غالباً عینک‌ها بزرگ، پیراهن‌های ساده اما رنگارنگ و بانوان با رعایت حجاب کامل؛ چقدر بی‌آلایش. حتی مانتو اپل‌دارهایی که تا قوزک پا می‌آمدند هم سادگی داشتند هرچند فقط سرمه‌ای و سیاه بودند!

روزگاری سپری شده

امروز اما گاهی نمی‌شود مرد را از زن تمیز داد مانند ماشین‌هایمان لباس‌هایمان هم شده سفید، سیاه، خاکستری اما تا بخواهید از پارچه‌هایشان کاسته شده است. چه شد که ظرف سه دهه یک‌باره همه‌چیز برایمان تغییر کرد.

لباس‌هایی که روزگاری با سبیل نازک و قیطانی مردها و پشت موهایی که صاف می‌ایستادند جای خود را به خال‌کوبی و تی‌شرت‌هایی که هم از آستین کم دارند هم از قد، چه شد که سادگی زنان جای خود را به مانتوهایی داد که البته بهتر بگوییم تکه پارچه‌ای هستند که روی شانه می‌افتند نه مانتو چون مانتو و شال و روسری هم خود تعریفی دارد.

ریشه بدحجابی در اجتماع است

علیرضا معصومی استاد جامعه‌شناسی اما ریشه بدحجابی و بی‌حجابی را در اجتماع می‌داند و می‌گوید: این پدیده چیزی نیست که یک‌شبه ایجادشده باشد، یک نوع سیر حرکت و تکاملی داشته که خاستگاه آن اجتماعی است و محرک‌هایی نیز از درون و بیرون کشور به آن دامن می‌زنند اما ابتدا باید گفت هر زمان که ما بتوانیم با بدحجابی به‌مثابه یک پدیده سوء اجتماعی برخورد کنیم در درمانش هم موفق خواهیم شد.

معصومی بابیان اینکه جامعه ناخودآگاه در سه دهه اخیر به سمتی هدایت‌شده که بسیاری هنجارها و ناهنجاری‌ها امروز جای سابق خود را ندارند، بیان کرد: امروز پدیده‌هایی مانند همسرانی که برای بی‌حجابی در فامیل به زنشان اصرار می‌ورزند، روابط بدون قیدوبند در بستر اجتماع، تشکیک مسائل عقیدتی و دینی از سوی جوانان، طلاق، پوشیدن البسه مهمانی بدون حجاب برای شرکت در مجلس ختم و … در بستر جامعه‌ای شکل‌گرفته‌اند که نسبت به سه دهه قبل ارزش‌ها و هنجارها در آن تفاوت کرده است.

وی افزود: اگر این مسائل یک‌شبه در بستر جامعه شکل می‌گرفتند می‌شد یک‌شبه هم آن را درمان کرد اما این‌گونه نیست باید اقداماتی که به‌سلامت سازی جامعه‌مان کمک می‌کند در پیش بگیریم. برای سال‌ها هر کس اعتیاد داشت دستگیر می‌شد اما آیا شاهد کاهش اعتیاد بوده‌ایم؟ پس باید دانست که ابتدا نگاهمان به اصلاح شرایط جامعه اشتباه بوده و است.

اهمیت مخاطب شناسی

در سال‌های اخیر متأسفانه به دلیل عدم مخاطب شناسی درست همایش‌های عفاف و حجاب برای باحجاب‌ها برگزارشده! معصومی ضمن اشاره به ضرورت مخاطب شناسی، می‌افزاید: باید دانست که برخی بی‌حجابی‌ها برحسب ناآگاهی و ممکن است بخش دیگری از آن برحسب عدم اطلاع درست حتی از احکام و فلسفه و ضرورت حجاب باشد.

وی بابیان اینکه همه افرادی که حجاب کامل را رعایت نمی‌کنند افراد بی‌ایمانی نیستند بلکه ممکن است آگاهی درستی را دریافت نکرده باشند، گفت: این نشان می‌دهد درزمینهٔ جامعه‌شناسی حجاب هنوز راه درازی وجود دارد.

حجت‌الاسلام عباس امینی امام‌جمعه شاهرود نیز چنین نظری دارد، وی بابیان اینکه عدم مخاطب شناسی توانسته تا حد زیادی به مسائلی از قبیل بدحجابی دامن بزند، گفت: ما هم معتقد هستیم که گفتمان حجاب باید برای بی‌حجاب‌ها برگزار شود نه باحجاب‌ها و این را نیز باید در نظر داشت که عفاف و در پی آن حجاب براساس روایات مانع افسردگی و فرسودگی روحی و روانی می‌شود.

امام‌جمعه شاهرود بابیان اینکه می‌بایست مسائل حجاب را اعتقادی و با فلسفه درست تبیین کرد، گفت: حجاب باید با روش‌های عقلی منطقی ترویج شود تا بتوانیم شاهد بازخورد از سوی مخاطب نیز باشیم. اقناع فکری ضرورت جامعه امروز است اگر شخصی الزام عقلی حجاب را به‌درستی نشناسد، زمانی که دستش را رها کردیم، به دنبال کار قبلی خواهد رفت پس در این خصوص ضرورت اقناع فکری مشخص خواهد شد.

ضرورت تعریف مدهای اسلامی

یک فعال حوزه پوشاک نیز با بیان اینکه تعریف مدهای اسلامی یک راهکار مناسب برای ترویج حجاب است، گفت: باید دانست که ذائقه امروز جوانان تغییر کرده است پس درنتیجه باید نسبت به ذائقه امروز لباس تولید کرد تا بتوان رضایت مردم به‌خصوص بانوان را کسب کرد.

علی کوثری بابیان اینکه بارها پیش‌آمده بانوانی آمده‌اند که می‌خواهند مانتو داشته باشند اما حجاب کاملشان را هم دارند، بیان کرد: امروز برای این دسته بانوان که می‌خواهند حجاب را با مانتو داشته باشند آیا مانتوی مناسب وجود دارد؟ همه مانتوها جلوباز شده‌اند همه‌شان به‌گونه‌ای طراحی‌شده‌اند که هیچ‌چیزی ندارند که بشود با آن حجاب را همراه با مانتو حفظ کرد درنتیجه این دسته بانوان باید چه کنند؟ آیا باید البسه‌ای بخرند که ازلحاظ حجاب نامناسب است؟

وی می‌افزاید: مردم و خصوصاً قشر مذهبی جامعه، مغازه‌داران را همیشه مقصر می‌دانند درحالی‌که این‌گونه نیست، مغازه‌دارها هم خودشان از تولیدی‌های دیگر می‌خرند و عرضه می‌کنند مگر در حلقه تصمیم سازی درباره تهیه البسه فاخر برای دوست داران حجاب اسلامی چه جایگاهی دارند که همیشه متهم می‌شوند و اگر هم قرار باشد برخوردی باکسی شود در صف نخست هستند.

اعتراض به وضعیت موجود

این موضوع حتی اعتراض امام‌جمعه‌های استان سمنان را نیز در نماز جمعه هفته قبل به دنبال داشت تا جایی که حجت‌الاسلام قدمی امام‌جمعه موقت آرادان در سخنانی انتقادآمیز از وضعیت عرضه البسه در سطح شهرهای استان انتقاد کرد.

امام‌جمعه موقت آرادان بابیان اینکه برای خرید البسه مناسب برای همسر و دخترم بعضی‌اوقات مجبور هستیم به قم سفر کنیم، می‌گوید: چرا باید لباس ساده بانوان که حجابشان را تضمین می‌کند وجود نداشته باشد یا به‌سختی در بازار یافت شود.

قدمی بابیان اینکه یکی از دلایل عمده عدم حرکت بانوان به سمت حجاب کامل یا چادر گرانی آن است، ابراز کرد: بانوان حق‌دارند که سمت چادر نروند زیرا گران است امروز چادر مشکی باقیمت‌هایی عرضه می‌شود که اصلاً منطقی نیست لذا امید است مسئولان و دولتمردان و … به این موضوع ورود کنند.

راهکارهای ترویجی

از سوی دیگر باید گفت حجاب و عفاف باید ترویج شود و در کنار آن مسئولان زیرساخت‌هایش را مهیا کنند دراین‌باره مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان معتقد است: با توجه به اینکه امکان برگزاری تجمعات و مراسم در سطح استان به دلیل کرونا وجود ندارد برنامه‌های هفته حجاب و عفاف در فضای مجازی تقویت می‌شود اما این به معنای تعطیل شدن برنامه‌های هفته حجاب و عفاف نیست.

حجت‌الاسلام علی شکری بیان کرد: برنامه‌های ویژه هفته حجاب و عفاف با استفاده از فضای مجازی شامل پادکست، سخنرانی، عکس نوشته، استفاده از تولید محتوای فاخر فرهنگی در حوزه حجاب، پویش‌ها و مسابقه‌ها و … در سطح استان با مشارکت فعالان فرهنگی، کانون‌های فرهنگی و مذهبی، مؤسسات دینی، هیئت‌های مذهبی و روحانیان و… انجام می‌شود.

شکری با بیان اینکه تبیین فلسفه وجودی و اهمیت حجاب در جامعه یکی از ارکان برنامه‌های این هفته در فضای مجازی و با همکاری فعلان فرهنگی استان سمنان است، بیان داشت: مسائل مرتبط با حجاب به صورت بسته‌های تغذیه فکری برای روحانیان و مبلغان ارسال‌شده است.

سه شنبه‌های نورانی

یکی از اقداماتی که در سطح استان به خصوص شاهرود دیده می‌شود طرح‌های تشویقی به رعایت حجاب است گروهی از دختران محجبه شاهرودی در قالب طرح سه شنبه‌های مهدوی، مدت‌ها است که هر سه شنبه در گوشه‌ای از شهر می‌ایستند میزی می‌گذارند گل و بروشورهایی مرتبط با حجاب بر روی آن قرار می‌دهند و به بانوان گل می‌دهند.

اقدامی ویژه که در راستای ترویج عملی حجاب است و یکی از حاضران در آن به خبرنگار مهر، می‌گوید: گاهی تأثیر یک لبخند، یا یک گل از یک سخنرانی دو ساعته درباره حجاب و چادر بیشتر است لذا این اقدام با دو هدف ترغیب افراد بدحجاب به حجاب برتر یعنی چادر و همچنین تأثیرگذاری چهره به چهره بر آنان مدت‌ها است که با همکاری دختران برگزار می‌شود و نتایج خوبی هم خوشبختانه داشته است.

حجاب مطالبه‌ای عمومی

ابوحمزه از بانوان فعال در زمینه ترویج حجاب و عفاف نیز به خبرنگار مهر، می‌گوید: سه شنبه‌های مهدوی مدت‌ها است که برگزار می‌شود و فرصتی است تا دختران ما در کنار ترویج حجاب و عفاف به صورت چهره به چهره با مردم نیز دیدار داشته باشند وقتی به یک خانم که شاید حجاب کامل نداشته باشد شاخه گلی داده می‌شود این نشان می‌دهد که آن زن برای همه ما قدر و ارزش ویژه‌ای دارد و این حالت خرسندی خوبی در دل‌هایشان پدید می‌آورد.

از سوی دیگر یکی از مسائلی که در زمینه حجاب مطرح می‌شود، موضوع مطالبه همگانی حجاب و عفاف است، حجت‌الاسلام سیدمحمد حسینیان کارشناس فرهنگ دینی با بیان اینکه هفته حجاب و عفاف فرصت مناسبی است تا در زمینه ترویج این فرهنگ اقدامات ویژه صورت گیرد زیرا رعایت حجاب و عفاف را به عنوان یک مطالبه جدی اجتماعی از سوی مردم باید نهادینه کرد، گفت: مبارزه با بدحجابی خواسته مردم است لذا باید دستگاه‌های ذی‌ربط به این امر پاسخ دهند.

ترویج و توسعه فرهنگ حجاب

امام جمعه گرمسار اما با تأکید بر اینکه نمایشگاه مد و لباس باید با محوریت ترویج فرهنگ حجاب و عفاف برگزار شود، خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط فرهنگی موجود در کشور و هجمه‌های متعدد دشمنان این مسئله به‌عنوان یک ضرورت در جامعه احساس می‌شود.

حجت‌الاسلام سید علیرضا آرامی می‌گوید: رعایت حجاب و عفاف در جامعه می‌تواند در پیشگیری بسیاری از جرایم و مشکلات اجتماعی اثرگذار باشد این موضوع باید در وهله اول در محیط خانواده و توسط والدین، فرهنگ‌سازی شود لیکن برای برپایی نمایشگاه مد و لباس استانی باید از ظرفیت تمام دستگاه‌های اجرایی استفاده شود.

در این بین هستند اما کسانی که حجاب و عفاف را موضوعی درونی می‌بینند یکی از اهالی استان سمنان در این باره می‌گوید: من بی حجاب نیستم اما مطابق مد روز لباس می‌پوشم و معتقد هستم پوشش حق من است که بتوانم آن را انتخاب کنم.

باید گفت حجاب مجموعه‌ای از عوامل است که تا به دانه آخر زنجیر یعنی بانوان شهرمان می‌رسد شاید ده‌ها شاخه شده است. باید ریشه بدحجابی را جای دیگری جست، جایی که شاید خیلی هم از شهرهای استان سمنان دور باشد.