سخنگوی دولت، هشتگ اعدام نکنید و "خواست طبیعی افکار عمومی"

صدور حکم اعدام برای سه جوان شرکت‌کننده در حرکت‌های اعتراضی آبان ماه ۹۸ با واکنش‌های فراوانی در داخل و خارج از ایران روبرو شد و هشتگ "اعدام نکنید" را مدتی ترند برتر شبکه جهانی توئیتر کرد.

سخنگوی دولت دوازدهم در یادداشتی زیر عنوان "بازتاب‌های یک حکم"  به موجی که در شبکه‌های اجتماعی علیه اعدام به راه افتاده واکنش نشان داد و رئیس جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ را به خاطر حمایت از توقف اعدام در ایران به موج‌سواری و "دخالتی مداخله‌گرانه" متهم کرد.

علی ربیعی در این یادداشت که روز شنبه ۲۸ تیر در صفحه نخست روزنامه ایران منتشر شد نوشت: «بازتاب‌های این حکم که طیف بسیار متنوعی از گرایش‌ها را از سوی فعالان سیاسی و مدنی و جوانان و گروه‌های اجتماعی دربرمی‌گرفت که با نوعی نگاه همدلانه هشتگی را داغ کردند.»

خواست طبیعی مردم در مخالفت با اعدام معترضان

او می‌گوید بخش وسیعی از این اقدام‌ها بیانگر "یک خواست طبیعی افکار عمومی" و اظهار نظر و گفت‌وگوی طبیعی در یک جامعه است که مطابق معمول کسانی مانند ترامپ با "وقاحتی باورنکردنی" با دخالت خود آن را دچار اختلال می‌کنند.

ترامپ سه روز پیش در یک پیام توئیتری به زبان فارسی نوشت بود: «سه نفر در ایران برای شرکت کردن در تظاهرات محکوم به مرگ شده‌اند. اعدام آنها در هر لحظه قابل انتظار است. اعدام این سه نفر پیامی اسفناک به دنیا می‌فرستد و نباید انجام شود.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

اعتراض به صدور حکم اعدام برای سه جوان ایرانی به اتهام شرکت در تظاهرات اعتراضی با واکنش انتقادی شمار دیگری از دیپلمات‌های ارشد غربی، از جمله از فرانسه، سوئد، دانمارک و آلمان، و تشکل‌ها و نهادهای حقوق بشری بین‌المللی نیز روبرو بوده است.

سخنگوی دولت حسن روحانی بخشی از توئیت‌ها با هشتگ اعدام نکنید را "صداهای جعلی و هدایت شده از دستگاه تبلیغاتی دشمنان" خوانده و می‌گوید در عصر رسانه‌های مجازی تشخیص آنها از "صداهای اصیل و برخاسته از بطن جامعه" کار ساده‌ای نیست.

اعتراف به "تلاش مدنی مردم برای شنیده شدن"

او در ادامه نوشت: «اما ما با این اعتقاد که باید برای تحمل همدلانه و گذشتن از شرایط سخت همه صداها را شنید با تفکیک اعتراض از تخریب، گریزی از ارتقای مهارت‌های خود در تشخیص این تمایزها نداریم.» ربیعی اعتراف کرده که مخالفت گسترده با احکام اعدام " تلاش مدنی شهروندان برای شنیده شدن" است.

علی ربیعی می‌نویسد به رسمیت شناختن حق اعتراض "خطر تحریک سوء‌استفاده‌کنندگان به اقدامات جهت‌دار" را هم به دنبال دارد و تعهد به شنیدن صدای مردم "مستعد موج‌سواری دشمنان" هم می‌شود اما هیچ‌یک از این مخاطرات نباید مسئولان را به پاک کردن صورت مسئله تشویق کند.

او با بیان این که بخش بزرگی از حامیان کارزار مجازی اعدام نکنید "هنرمندان و فعالان اجتماعی خوشنام" و افرادی "دارای خاستگاهی طبیعی درون جامعه ایران" بوده‌اند، می‌افزاید اما بخش بزرگی از مخالفت‌ها هم "به طور مشخص برخاسته از سودجویی و فرصت‌طلبی‌های" کسانی است که خواستار تداوم خشونت هستند و در قامت دلسوزان قربانیان به میدان آمده‌اند.

در روزهای گذشته بسیاری از کسانی که در شبکه مجازی به مخالفت با صدور حکم اعدام برای سه جوان معترض حوادث آبان ماه ۹۸ پرداخته‌اند با یادآوری موارد فراوان اعدام و کشتار مخالفان و معترضان در تمام دوران حکومت جمهوری اسلامی، برخورد خشونت‌آمیز با معترضان را بخشی از رفتار این حکومت در تمام چهار دهه گذشته توصیف کرده‌اند.

ربیعی این گونه افراد را "توئیت به مزد" خوانده و آنها را متهم کرده که هدفی جز "کوبیدن بر طبل خشونت" و "تسریع و القای شتابزدگی در صدور و اجرای حکم" ندارند.

عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارشنبه شب در یک پیام توئیتری "کیفر مجرمان و عبرت دیگران" را دو بعد مجازات خواند و به طور تلویحی اذعان کرد که افکار عمومی پذیرای صدور حکم اعدام برای معترضان آبان ماه ۹۸ نیست.

او در این پیام خاطر نشان کرد: «دادرسی مدبرانه به هر دو می‌اندیشد و افکار عمومی را با خود همراه می‌سازد، بدون آن حتی اگر قضاوت عادلانه باشد عبرت‌ها به حمایت‌ها می‌انجامد.»

پیش‌شرط‌های برآورده نشده وزیر ارشاد

به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا وزیر ارشاد در پیام خود نوشت: «ساختارهایی چونان دادرسی علنی، برخورداری از وکیل و اطلاع‌رسانی آزاد، تضمین این اعتمادند.»

این اظهارات را می‌توان به انتقاد از رویه مسئولان قضائی و نیروهای امنیتی و انتظامی در برخورد با معترضان سال گذشته تعبیر کرد که شامل مسئولان دولتی نیز می‌شود.

کارگزاران حکومتی به رغم وعده‌های مکرر مسئولان دستگاه‌ها و نهادهای مختلف، تا مدت‌ها از اعلام شمار قربانیان و بازداشت شدگان حوادث آبان ماه ۹۸ خودداری می‌کردند و وزیر کشور، عبدالرضا رحمانی فضلی چندی پیش و پس از ماه‌ها در یک برنامه تلویزیونی تعداد کشته شدگان را بین ۲۰۰ تا ۲۲۵ نفر عنوان کرد که با آمار رسانه‌های خارجی و نهادهای حقوق بشری تفاوت فاحشی دارد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

افزون بر این آنچه وزیر ارشاد به عنوان پیش‌شرط اعتماد به دستگاه قضائی مطرح کرده، نظیر برگزاری دادگاه علنی و داشتن وکیل، در مورد متهمان و بازداشت شدگان اعتراض‌های آبان ماه رخ نداده است.

وکیلان سه متهم محکوم به اعدام پیش از این گفته‌اند که به پرونده موکلان خود دسترسی نداشته‌اند. علی پاک‌نیا، وکیل یکی از متهمان روز چهارشنبه گفته است که او و دو وکیل دیگر تازه امکان یافته‌اند به پرونده دسترسی داشته باشند. ظاهرا این اقدام بی‌ارتباط با طوفان توئیتری اعدام نکنید و اعتراض‌های داخلی و بین‌المللی نبوده است.

«حکم اعدام معترضان مطابق قرآن است»

قربانعلی دری نجف‌آبادی، نماینده ولی فقیه در استان مرکزی که پیشتر وزیر اطلاعات، دادستان کل کشور و رئیس دیوان عدالت اداری هم بوده می‌گوید قرآن در مورد کسانی که "باغی، محارب یا مفسد فی‌الارض" شناخته می‌شوند تکلیف را روشن کرده است.

رسانه رسمی حوزه‌های علمیه روز جمعه ۲۷ تیر به نقل از دری نجف‌آبادی  نوشت: «در داستان آبان ماه ۹۸، افرادی مزدور و جاسوس ابزار دست دشمن قرار گرفته و شروع به آتش زدن اموال عمومی از جمله پمپ بنزین، بانک‌ها و ... کرده و در کنار ایجاد ناامنی برای مردم، تعدادی از نیرو‌های انتظامی و بسیجی را هم به شهادت رسانده یا آسیب جدی وارد کردند که حکم شرعی آنان از نظر اسلام کاملا روشن است و حکم اعدام برای آنان صادر می‌شود.»

این اظهارات در حالی بیان شده که تا کنون هیچ خبری درباره روند محاکمه سه معترض محکوم به اعدام و کیفرخواست پرونده آنها منتشر نشده است.