نیل مالِ ماست/ رودخانه جاری که دریاچه شده است

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روسیاالیوم، گیدو آندارگاچو وزیر خارجه اتیوپی امروز چهارشنبه در پیامی تبریک توییتری به زبان امهری( یکی از زبانهای سامی رایج در منطقه مرکزی شمال اتیوپی است که خط ویژه خود را به نام الفبای گعز دارد) از پایان مرحله اول آبگیری سد النهضه ابراز خرسندی کرد.

وی اعلام کرد: تبریک می گوییم. قبلا نیل جاری می شد و هم اکنون دریاچه شده است و اتیوپی از طریق آن به توسعه دست خواهد یافت. نیل از آن ماست.

این پیام تبریک توییتری وزیر خارجه اتیوپی سبب تحریک کاربران مصری شد و آنها با گذاشتن تصاویری از ارتش مصر در توییتر از آمادگی ارتش قاهره برای نبرد به خاطر سدالنهضه خبر دادند و برخی دیگر خواستار رفتن آبی احمد نخست وزیر اتیوپی شدند.

گفتنی است که قبلا، آبی احمد نخست وزیر اتیوپی به طوری رسمی اتمام مرحله اول از آبگیری سد النهضه مورد اختلاف با سودان و مصر را اعلام کرد و  به مردم این کشور بابت پایان مرحله اول آبگیری سد تبریک گفت.

وی در پیامی صوتی که به همراه تصاویری از سدالنهضه از صدا و سیمای اتیوپی پخش شد، گفت: به اتیوپیایی ها به خاطر پایان مرحله اول آبگیری سد النهضه تبریک می گویم.

رادیو فانا اتیوپی به نقل از دفتر نخست وزیری تونس هم از اتمام مرحله اول آبگیری سد النهضه خبر داد.

این در شرایطی که قبلا مقامات این کشور آفریقایی شروع آبگیری سد مذکور را تکذیب می کردند.

جایگاه راهبردی رودخانه تمدن‌ساز نیل بر هیچکس پوشیده نیست. از هزاران سال پیش تاب‌آوری اقتصادی ده‌ها میلیون نفر در سه کشور سودان، مصر و اتیوپی به جریان این رودخانه وابستگی تام و تمام داشته است.

حال با شروع فرآیند آبگیری سد النهضه اتیوپی که به جای درخواست مصر برای ده ساله بودن آن، طی سه سال انجام خواهد شد، حیات اقتصادی و اجتماعی مصر با جمعیتی که پیش‌بینی می‌شود تا ۱۰ سال آینده به بیش از ۱۴۵ میلیون نفر برسد در خطر جدی قرار گرفته است. بهره‌برداری از سد النهضه موجب می‌گردد که قاهره سالیانه حجمی در حدود ۱۱ تا ۱۹ میلیارد متر مکعب از آب نیل و در پی آن، درآمد حدود ۲ میلیون کشاورز را از دست بدهد.

مصر بشدت به آب نیل نیاز دارد. حدود ۹۰ درصد از منابع آبی مصر از رود نیل تأمین می‌شود. همین مساله اهمیت نیل را برای زندگی و اقتصاد مصر نشان می‌دهد. حدود ۸۶ درصد از آبی که به سد اسوان می‌رسد از ارتفاعات اتیوپی سرچشمه می‌گیرد.

نیمی از رودخانه نیل در مناطق پر بارش بالای خط استوا در کشورهای تانزانیا و کنیا و نیمی دیگر در مناطق کاملاً خشک مصر واقع شده است. مصر در طول تاریخ خود با کسب بیشترین منافع از این رودخانه و داشتن یک تمدن رودخانه‌ای، رابطه‌ای ناگسستنی با رود نیل داشته است. منافع استراتژیک، ژئوپلیتیک و اقتصادی مصر به دلیل نیاز به آب برای کشاورزی، صنعت و تأمین آب شرب ۹۰ میلیون نفر، همواره اهمیت نیل به عنوان شاخص امنیت ملی این کشور را به روشنی نمایان کرده است.

از سوی دیگر، اتیوپی از اینکه طی دهه‌ها و سده‌های گذشته نتوانسته از موقعیت ژئواستراتژیک خود به عنوان یک کشور بالادستی به لحاظ در اختیار داشتن منابع آبی فراوان بهره گیرد بسیار ناراضی و حتی خشمگین است.

در گذشته دولت آدیس‌آبابا به دلیل در اختیار نداشتن منابع مالی لازم و نیز وضعیت سیاسی ناپایدار نتوانسته بود زیر ساختهای مربوط به مدیریت منابع آبی خود را ایجاد کند. اکنون که اتیوپی در زمینه ایجاد زیر ساختهای لازم به توانمندی نسبی رسیده است به هیچ وجه حاضر نیست از حق خود در مدیریت آبی رود نیل صرفنظر کند.