تصاویر| گذری از دربنو گرگان

آفتاب‌‌نیوز :

با وجود اینکه در طول سالیان گذشته روند فزاینده رشد شهری، فضای تاریخی برخی محلات گرگان را دستخوش تغییر کرده اما هنوز هم قدم زدن در محلات قدیمی سرچشمه، دوشنبه‌ای و دربنو، بوی تاریخ و هویت کهن این سرزمین را می‌دهد.

محله دربنو یکی از محلات قدیمی شهر است که در بخش غربی بافت تاریخی قرار گرفته و برخی از بناهای آن مرمت و بهسازی شده است.

در مرکز محله تکایای مختلفی واقع شده است. تکیه دربنو دارای نقشه ساختمانی ذوزنقه‌ای شکل و در ۲ طبقه ساخته شده است. یک پیر تکیه در ضلع جنوبی این محل قرار دارد و مابقی تکایا خانوادگی یا صنفی هستند.

قدمت حمام محله دربنو به دوره صفوی می‌رسد. مردم در ایام محرم و بعد از طوق بندان در این حمام استحمام می‌کردند. در حال حاضر این حمام فعال نیست. تغییری در بنای اصلی آن اعمال نشده و تنها در گذشته بر روی آن کاشی‌کاری صورت گرفته است.

مدرسه عمادیه از آثار شاخص دوره صفوی است و از محدود آثار این دوره که هنوز کاربری اصلی خود را حفظ کرده است. خاندان سپهر استرآبادی متولیان این مدرسه بودند. کتابخانه بسیار ارزشمندی در این مدرسه وجود داشت که بعد از تغییر و تحولات رخ داده، سرنوشت آن مشخص نیست. این مدرسه که در آن علمای مشهور دوران صفوی به تدریس می‌پرداختند، محل زندگی طلاب و علما نیز بوده است.

مقبره ملامهدی و ناظم العلما استرآبادی، پسران حاج ملامحمد اسماعیل، بانی مسجد عمادیه در بخش غربی مسجد واقع است.

گورستان سیدباقر از جمله آثار تاریخی دیگر این محله است که امروزه تنها تعدادی گور و سنگ قبر در محل آرامگاه باقی مانده است. مقبره میرمحمدباقر طالبان استرآبادی، یکی از شاگردان شیخ بهایی که پس از تکمیل علوم در اصفهان به استرآباد بازگشت و به تدریس فقه و اصول پرداخت، در این محل قرار دارد. علاوه بر آن مقبره شیخ عبدالرزاق مجتهد استرآبادی، از مشروطه خواهان استرآباد نیز در این محل قرار دارد.

آب انبار محله دربنو متعلق به دوران صفویه است که یکی از مخازن اصلی ذخیره و تصفیه آب شرب شهر استرآباد بود. مخزن آب انبار در حیاط خانه‌ای در جبهه شمالی تکیه دربنو قرار دارد. دهانه ورودی پاشیر آب انبار که در میدانگاه تکیه در زیر تکایای شرقی قرار دارد، به‌منظور جلوگیری از ورود افراد مسدود شده است. در حال حاضر تنها ۲ آب انبار در شهر گرگان قابل دسترسی است که یکی در محله میرکریم و دیگری این آب انبار است. آب انبارهای دیگری هم در گذشته وجود داشت که با دخل و تصرف‌های صورت گرفته از بین رفته‌ است.

مسجد حاج ملا اسماعیل استرآبادی از بناهای دوره زندیه است. این نوع مسجدها در اصطلاح معماری ایران به آنها مسجد سر کوچه می‌گویند. این مسجدها از نظر معماری شبیه به یک اتاق یا نمازخانه هستند. در بافت تاریخی گرگان حدود ۲۰ مسجد به این شکل وجود دارد.

علاوه بر این ها خانه‌های تاریخی زیادی از جمله خانه شیرنگی، میرحیدری، نوروزی و مناجاتی نیز در این محله قرار دارند که بسیار ارزشمند هستند.