سیاست ارزی و توطئه ها

با طنابی که روزی که تازیانه شد به دست دژخیمی که به فرمان عین الدوله تاجران قند را فلک کرد و روزی دیگر دار مجازات شد برای محمد سالم و وحید مظلومین و کسی چه می داند، شاید فردایی دیگر گریبان صرافی در هرات یا دلالی در سلیمانیه را بگیرد.
عرضه را نمی توان شلاق زد، تقاضا را نمی توان فلک کرد، حجم نقدینگی را نمی توان به دار آویخت، کاهش درآمد نفتی را نمی توان احضار و بازجویی کرد ، انتظارات منفی سیاسی را نمی توان جلوی دوربین نشاند و از آن اقرار گرفت. برای همه اینها نیاز به یک انسان است. انسانی که گوشت و پوست و استخوان باشد.

برای یک مقام سیاسی، یک مقام پولی، یک رئیس جمهور، یک رئیس بانک مرکزی و یا یک معاون ارزی چه چیز شیرین تر از این تحلیل که اگر نرخ ارز بالا می رود، علتش توطئه صرافی در هرات است یا اگر بازارها پر نوسان است، دلیل آن تبانی گروهی در سبزه میدان است که عصرها در یک خانه تیمی جمع می شوند و نقشه می کشند و فردا اجرا می کنند.

سربازان خشایارشاه ساده و خام بودند که آبهای سرکش داردانل را تازیانه زدند و خود را مضحکه تاریخ کردند. راه حل ساده تر این بود که بینوایی را دستگیر کنند، او را متهم به توطئه کنند و ویران شدن پل های ساخته شده بین ابیدوس و سستوس را به او منتسب کنند. سپس با تشریفات کامل، او را به دار مجازات بسپارند. در این صورت، هم خشم خود را خالی می کردند و هم آبروی خود را حفظ می کردند.
فرضیه هایی که علت نوسان را توطئه و تبانی می دانند، در گوش مقامات، مانند افسونند. همین که می شنوند ممکن است علت نوسان نرخ ارز، توطئه فلان دلال و برنامه فلان صراف باشد، همه چیز دیگر را فراموش می کنند. حتی اگر گفته شود که یک درصد علت بالا رفتن نرخ در بازار، توطئه و تبانی است، این یک درصد آنقدر برایشان جذاب است که هر جا که می نشینند و هر بار که در مورد نرخ ارز صحبت می کنند، یکی از علت های اصلی و بلکه اصلی ترین علت را همین مطلب می دانند. برای همین باید از به زبان آوردن این اوراد شوم پرهیز کرد. شاید نادانسته مشغول بافتن طناب دار محمد سالمی دیگر باشیم.

1717