نگاهی به مدارج علمی مرحوم استاد سیدهادی خسروشاهی

 علی‌اکبر مهدی‌پور- پس از ارتحال جانسوز آن فقید سعید، مراجع عالیقدر تقلید، اساتید بزرگ حوزه‌های علمیه، رجال برجسته‌ی لشکری و کشوری، با صدور بیانیه، با خاندان جلیل خسروشاهی ابراز همدردی نمودند، ارباب قلم با مقالات ارزنده و دل‌نوشته‌های شایسته‌ی خود در جراید و رسانه‌ها از آثار قلمی و تلاش‌های علمی آن سید اهل قلم تجلیل نمودند و از ایادی مشکوره‌ی آن اسطوره‌ی تلاش، در سمینارها، کنفرانس‌ها، کنگره‌ها و دیگر مجامع بین‌المللی، به ویژه از تلاش‌های بی‌شائبه‌ی ایشان در مصر، لندن، واتیکان و ارتباط‌های صمیمی آن فقید سعید با علمای الازهر، پاپ اعظم، و شخصیت‌های برجسته‌ی ادیان و مذاهب در اقطار و اکناف جهان تجلیل شایسته به عمل آوردند،که این جانب به سهم خود از همه‌ی آن عزیزان صمیمانه سپاسگزارم.

ابعاد زندگی و خدمات برجسته ی آن فقید سعید آن قدر گسترده است که پرداختن به همه‌ی آن‌ها عملی نمی‌باشد. در این میان مدارج علمی آن بزرگوار و تلاش‌های ایشان در عرصه‌ی فقاهت کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
این ناچیز گذشته از اطلاعات شخصی خود، به تعدادی از اجازات اجتهاد ایشان از مراجع عالیقدر تقلید و فقهای عظیم الشان جهان تشیع، به ترتیب تاریخ صدور آن‌ها اشاره می‌کنم:

1- آیت الله حاج میرزا ابوالفضل زاهدی در تاریخ ششم شوال 1386 هـ. که هنوز 30 بهار از عمر ایشان نگذشته بود به ایشان اجازه‌ی اجتهاد دادند و تصریح کردند که ایشان به مقام اجتهاد نایل آمده، بر اساس استنباط‌های خود می‌تواند عمل کند و تقلید از دیگران برای ایشان حرام است.

2- آیت الله حاج سیداحمد زنجانی، در همان تاریخ آن را توشیح نمودند و بر اجتهاد ایشان تصریح کرده و عمل به استنباط خود را جایز دانسته‌اند. مرحوم آیت الله زنجانی در حد اعلای قداست بود و در زبان حوزویان این جمله در حق ایشان شایع بود که: از عدالتش نپرسید، از عصمتش بپرسید

3- آیت الله حاج سیدصادق روحانی نیز در تاریخ 13 محرم الحرام 1394 هـ . به اجتهاد ایشان تصریح نموده و کرده: او می‌تواند به استنباط خود عمل نماید. آیت الله روحانی در این موضوع به قدری سخت‌گیر بودند که تعدادی از شاگردانش چون موفق به کسب اجازه از ایشان نشدند، از ایشان قهر کردند.

4- مرحوم آیت الله سیدکاظم شریعتمداری، آن را توشیح نموده و مرقوم کردند: آنچه ایشان نوشته صحیح است و واقعیت امر همان است که ایشان نوشته‌اند. یکی از وکلای فعال مرحوم آیت الله شریعتمداری برای فرزند فاضلش از ایشان اجازه طلب کرد، چون ایشان امتناع کردند، برای همیشه با ایشان قطع رابطه نمود.

5-  آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری، فرزند موسس حوزه نیز آن را توشیح فرموده‌اند. تقوا و قداست آیت الله حائری از دیدگاه حوزویان همانند آیت الله زنجانی بود.

6- آیت الله حاج شیخ عبدالجواد عاملی نیز به اجتهاد ایشان تصریح نموده است.

در این جا به چند نکته اشاره می‌شود:

1. در میان اجازاتی که از مراجع تقلید برای فرهیختگان از حوزویان صادر می‌شود، برترین و بالاترین تعبیر آن است که:
1-تصریح به مقام اجتهاد شود.
2- بر جواز عمل بر طبق استنباط خود تصریح شود.
3- بر حرمت تقلید آن فرد از دیگر مراجع تقلید تاکید شود.

2. مراجع بزرگوار تقلید در اعطای اجازه‌ی اجتهاد بسیار محتاط هستند و برای نیل افراد به مناصب و یا مقاصد دیگر هرگز به کسی اجازه اجتهاد نمی‌دهند.

3. در زمان رضاخان تلبس به لباس مقدس روحانیت به اجازه‌ی اجتهاد منوط بود، از مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری برای محدث قمی طلب اجازه نمودند، ایشان نوشتند : «مجتهد فی فنه» یعنی: در رشته‌ی خود مجتهد است، و از عمل بر طبق استنباط و حرمت تقلید سخن نگفتند.

4. روی این بیان افرادی که به ایشان اجازه اجتهاد داده اند، جز بیان حقیقت و اعلام مرتبه‌ی علمی ایشان هدفی نداشته‌اند.

/6262